*Ο Νίκος Βασιλειάδης είναι συγγραφέας – αρθρογράφος, βραβευμένος στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα του Ναγκάνο της Ιαπωνίας του 1998.
“Σε αυτούς, τους Έλληνες, όλοι εμείς οφείλουμε τα φώτα που αρχικώς μας οδήγησαν για να βγούμε από το γοτθικό σκοτάδι”.
Αυτό σημείωνε σε μια επιστολή του προς τον Αδαμάντιο Κοραή το 1823, ο συντάκτης της Διακήρυξης της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, Τόμας Τζέφερσον. Ο Τόμας Τζέφερσον (1743-1826), γνωστός ως ένας από τους ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και ο τρίτος πρόεδρός τους, είναι αναμφισβήτητα μια παγκόσμια προσωπικότητα της εποχής τού Διαφωτισμού. Τα έργα του επηρέασαν τον Δυτικό πολιτισμό και τον επηρεάζουν ακόμη και σήμερα. Μια πολύπλευρη προσωπικότητα που διαμορφώθηκε μέσω της κλασικής παιδείας που έλαβε, όπως επίσης ότι ο ίδιος δήλωνε λάτρης της αρχαίας Ελλάδας. Η βιβλιοθήκη του ήταν πλήρης έργων της ελληνικής γραμματείας.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι, όπως ο ίδιος είχε δηλώσει, η αγαπημένη του φιλοσοφική σχολή ήταν αυτή του Επίκουρου. Θέλοντας να τιμήσει αυτή τη συνεισφορά του Τζέφερσον στην υπόθεση της ελευθερίας του ανθρώπου και στη θρησκευτική ανεκτικότητα, ένας Εβραίος αρχιπλοίαρχος το 1834 δώρισε το άγαλμα του στη Νέα Υόρκη το οποίο τοποθετήθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου της Νέας Υόρκης στις αρχές του 20ου αιώνα. Όμως στο τέλος της χρονιάς το άγαλμα αυτό του πρωτεργάτη της Ανεξαρτησίας της σύγχρονης κοιτίδας της δημοκρατίας όπως αρέσκονται να πιστεύουν οι αμερικάνοι για την πατρίδα τους θα μεταφερθεί στην Ιστορική Εταιρεία της Νέας Υόρκης, κρυμμένο από τα πολλά μάτια επειδή έχει χαρακτηριστεί «προσβλητικό», αφού κατά δήλωση ενός από τους δημοτικούς συμβούλους της Νέας Υόρκης ο Τζέφερσον ήταν ένας «παιδόφιλος δουλοκτήτης», μια και υπήρξε ιδιοκτήτης 600 σκλάβων διαχρονικά, και είχε συνάψει ερωτικές σχέσεις με μια 14χρονη σκλάβα που άφησε έγκυο.
Μία ακόμη πράξη που υποδηλώνει πως η Αμερική δεν έχει ακόμη βρει την περπατησιά της όσον αφορά τις υποθέσεις που αφορούν τον χώρο των ηθικών, των νόμων, των καλουπιών και των ταμπέλων της υπάρχουσας κοινωνίας. Η οργή και οι καταστροφές με αιτία είτε τον ρατσισμό, είτε την αναξιοκρατία, είτε την αδικία σίγουρα δεν είναι μια αναίτια οργή. Είναι μια διαδικασία αναμόχλευσης, των αιτιών απέναντι σε κάθε τι που σημάδεψε θετικά ή αρνητικά την ανθρώπινη ιστορία. Είναι μια προπάθεια του ανθρώπου να απομυθοποιήσει και να καταρρίψει με τον πιο σκληρό τρόπο τις ηθικές, τους κανόνες, τις ταμπέλες και τις νόρμες που τον οδήγησαν στο σήμερα. Με αποτέλεσμα όλη αυτή η προσπάθεια να καταλήγει σε μια άρνηση της ιστορίας, σε έναν μηδενισμό που ελέγχει και περιορίζει την ανθρώπινη νόηση στο υφιστάμενο καθεστώς.
Η οργή αυτών των ανθρώπων απέναντι στο παρελθόν είναι μια μορφή αντίδρασης και ηλίθιας βίας που από την φύση της είναι καταδικασμένη να αποβεί άκαρπη. Γιατί ένα άγαλμα δεν μπορεί να απαντήσει. Και δεν μπορείς φυσικά να κρίνεις και να καταδικάσεις τον τρόπο ζωής κάποιου σε μια εποχή η οποία πολύ απέχει και τίποτε κοινό δεν έχει από τον τρόπο ζωής και τις ηθικές νόρμες που υπάρχουν σήμερα. Το ψυχρό μέταλλο απέχει πολύ από το υπαρκτό επίπεδο πραγματικότητας, από την ζωή. Τι αποτέλεσμα έχει άραγε μια άσκοπη βανδαλική εξαπόλυση οργής, που καταδικάζει και σβήνει το παρελθόν χάριν του καινούριου; Ένα έργο που καταστρέφεται ευκόλως με βλαστήμιες για το παρελθόν δεν είναι παρά το θύμα μιας ανθρώπινης φύσης παραδομένης στα χέρια ενός κοσμικού κομπλεξισμού που στους ώμους του σκαρφαλώνουν ανασφαλείς τύποι, αντιήρωες υπό τη μανιακή επιδίωξη για μια εφήμερη διάκριση που υστερούν πνευματικά μέχρι αηδίας.
Ίδια και απαράλλακτη πράξη με το κάψιμο των βιβλίων από τους ναζί στις 10 Μαΐου 1933, λίγο μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. Προφητικά ο ποιητής Χάινριχ Χάινε, εκατό χρόνια πριν γίνει πραγματικότητα από το ναζιστικό καθεστώς το ολοκαύτωμα αυτό είχε γράψει πως « Εκεί που ο άνθρωπος καίει βιβλία, μπορεί να κάψει και στο τέλος ανθρώπους». O Μάνος Χατζηδάκης σε μια συνέντευξή του μιλώντας για τον ρατσισμό και την βία είχε πει πως «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία». Και αυτή την Παιδεία φάινεται πως την χάνουμε…