150 χρόνια συμπληρώνονται από την ίδρυση των λεγόμενων «Ευζωνικών Ταγμάτων» που αποτελούσαν τα επίλεκτα τάγματα του Ελληνικού Στρατού για τη φύλαξη της μεθορίου. Έκτοτε, οι εύζωνες (ευ + ζώνη = οι καλά ζωσμένοι), οι γνωστοί μας «τσολιάδες», ήταν το καμάρι του Ελληνικού στρατού, με καθοριστική συμμετοχή σε όλους τους πολέμους και ιδιαίτερα τους Βαλκανικούς, τη Μικρασιατική εκστρατεία και τον Α και Β παγκόσμιο πόλεμο. Στη συλλογική εθνική μνήμη καταλαμβάνουν τη θέση ηρώων. 

Η «ανακτορική φρουρά» ήταν ένα ιδιαίτερο τάγμα ευζώνων και ιδρύθηκε το 1914. Με τη μεταπολίτευση, το 1974 μετατράπηκε σε «προεδρική» και έχει συμβολικό – τελετουργικό χαρακτήρα, όπως ακριβώς την ξέρουμε σήμερα στο μνημείο του αγνώστου στρατιώτη στο Σύνταγμα.

Η στολή των ευζώνων είναι ένα κεφάλαιο από μόνη της, με τους πολλούς συμβολισμούς της αλλά και τον τρόπο κατασκευής της. Η «επίσημη» στολή με τις 400 πιέτες στη φουστανέλα (όσα και τα χρόνια της τουρκοκρατίας), το λευκό πουκάμισο, τη φέρμελη (γιλέκο), το τσόχινο «φάριο» (καπέλο με φούντα), τις διπλές κάλτσες, τις καλτσοδέτες και τα τσαρούχια με τις φούντες (το κάθε ένα εκ των οποίων ζυγίζει 3 κιλά!), φοριέται στις γιορτές και στις επίσημες τελετές. Η καθημερινή Ευζωνική ενδυμασία είναι πιο απλή, έχει χρώμα καφετί ή μπλε (είναι αυτή που βλέπετε στις φωτό) και έχει σαφή αναφορά σ’ αυτή του Μακεδονικού Αγώνα. Συμβολισμοί και ιστορικές μνήμες που εύχομαι να μη χάσουν ποτέ το χαρακτήρα τους…

Ο Βασιλιάς Όθωνας, λέγεται ότι ήταν λάτρης της στολής αυτής και ζήτησε να θαφτεί με φουστανέλα (απεβίωσε το 1863, πέντε χρόνια πριν την ίδρυση των Ευζωνικών Ταγμάτων) 

Κάθε φορά που βρίσκομαι στην Αθήνα, «χαζεύω» τους ευζώνους. Και κάθε φορά αισθάνομαι «βαριά» την ιστορία μας. Σ’ εμάς τους «άκαπνους» δεν μένει παρά να τη σεβαστούμε.

* Ο Πάνος Βενέρης είναι Αρχιτέκτων Μηχ. Msc.,

Δντης Περιβάλλοντος – Χωροταξίας Δωδ/σου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.