Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

Το βραβείο Gooncourt είναι το πιο σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο της Γαλλίας και ένα από τα πιο σημαντικά στον κόσμο.

Ο Πιέρ Λεμέτρ τιμήθηκε με αυτό το 2013 για το συγκεκριμένο βιβλίο. Και πολύ δίκαια, κατά την γνώμη μου.

Το “Καλή αντάμωση εκεί ψηλά” είναι ένα πολύ σημαντικό αντιπολεμικό μυθιστόρημα. Περιγράφει τις τελευταίες ημέρες του Α΄Παγκόσμιου πολέμου, στα γαλλογερμανικά χαρακώματα και συνεχίζει περιγράφοντας την φρίκη των νοσοκομείων των μετόπισθεν και την προσαρμογή αυτών που επέζησαν σε μια κανονική ζωή που, όμως, δεν είναι όπως την άφησαν πριν πάνε στον πόλεμο. Μια επιστροφή, που ο καθένας προσπαθεί να συνεχίσει την ζωή του εκεί που την άφησε. Μόνο που, όπως ισχύει παντού και πάντα, από καταβολής κόσμου, οι επιτήδειοι είναι αυτοί που καθορίζουν την κατάσταση. Στο “Καλή αντάμωση εκεί ψηλά”, ο Πιέτρ Λεμέτρ περιγράφει με στιβαρό λόγο αυτή την εποχή, που , αν και μακρινή πια, μοιάζει πολύ με την δική μας. Με τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου δύο στρατιώτες επιστρέφουν από τα χαρακώματα κουβαλώντας σοβαρά σωματικά και ψυχικά τραύματα. Θα προσπαθήσουν να επιβιώσουν σε μια Γαλλία που ξέρει να δοξάζει τους νεκρούς της ,δεν μπορεί όμως να εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή ζωή σε αυτούς που της χάρισαν τη νίκη. Οι δύο φίλοι- ο Αλμπερ, ένας ταπεινής καταγωγής δημόσιος υπάλληλος, και ο Εντουάρ ,ένας καλλιτέχνης, περιφρονημένος από τον αυταρχικό τραπεζίτη πατέρα του- ζουν περιθωριοποιημένοι και αφημένοι στη μοίρα τους. Καταφεύγουν στην απάτη και καταστρώνουν ένα άνευ προηγουμένου θεαματικό σχέδιο εθνικών διαστάσεων.

Παράλληλα, ο αξιωματικός τους στο μέτωπο Ανρί ντ΄Ονλέ -Πρανέλ, υπεύθυνος για τον θάνατο πολλών ανδρών του στο μέτωπο, προσπαθεί να πλουτίσει μετατρέποντας την οργάνωση των στρατιωτικών νεκροταφείων σε μια επιχείρηση αισχροκέρδειας. Οι λεπτομέρειες αυτής της αισχροκέρδειας μας δείχνουν ξεκάθαρα μέχρι που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος, και όχι μόνο ο συγκεκριμένος, για τα χρήματα. Ο Πιέρ Λεμέτρ με στιβαρό τρόπο αναπαριστά το παρελθόν και μεταφέρει την βαριά ατμόσφαιρα μιας κοινωνίας όπου θριαμβεύουν αδίστακτοι καιροσκόποι και δειλοί που παριστάνουν τους ήρωες, ενώ όσοι πολέμησαν ουσιαστικά στα χαρακώματα βρίσκονται στο περιθώριο μιας κοινωνίας που, όπως πάντα, αποθεώνει το ”φαίνεσθαι”.  Όπως σημειώνει η Έφη Κορομηλά,  που μετέφρασε το βιβλίο ΄΄. Και εδώ περνάμε στο δεύτερο επίπεδο του βιβλίου. Μέσα από τις περιπέτειες των χαρακτήρων αναδύονται οι «παράπλευρες απώλειες» του τρομερού εκείνου πολέμου, του Μεγάλου, όπως ονομάστηκε επειδή δεν είχε υπάρξει προηγούμενο σε αριθμό εμπλεκομένων κρατών και απώλειες ανθρώπινων ζωών. Πέρα από τα εκατομμύρια νεκρών, πέρα από τις ρημαγμένες πόλεις και χωριά, πέρα από την καμένη ύπαιθρο, ο πόλεμος έπληξε θανάσιμα και το πνεύμα, τις αρχές της εποχής και των ανθρώπων. Επέτρεψε να αναδυθεί ό,τι χειρότερο έχει ο άνθρωπος, έγινε μια εξαιρετική δικαιολογία για να ξεσπάσουν αχαλίνωτοι ο κυνισμός, η βαρβαρότητα, η κερδοσκοπία, οι απάτες εις βάρος εκείνου του ίδιου λαού που είχε χάσει τα παιδιά του σε μια παράλογη και εξωφρενική αιματοχυσία. Ένας μολυσμένος άνεμος σήκωσε τα μιάσματα από τα σκουλήκια και τα όρνια που έτρωγαν τους άταφους νεκρούς και μετατρέποντάς τα σε μιάσματα διαφθοράς τα σκόρπισε παντού, πάνω από ήδη διεφθαρμένες συνειδήσεις, αλλά και πάνω από εκείνες που ήταν ακόμη καθαρές. Από αυτή τη λαίλαπα δεν γλίτωσαν ούτε ο Εντουάρ και ο Αλμπέρ.

Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα απαισιόδοξο βιβλίο; Απαισιόδοξο όχι, ρεαλιστικό, όμως, σίγουρα. Ο Πιέρ Λεμέτρ ζωντανεύει με τη μαστοριά του έμπειρου συγγραφέα την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής και καταφέρνει να αιχμαλωτίσει τον αναγνώστη από τις πρώτες (και πόσο δυνατές!) σελίδες μέχρι τις τελευταίες, επιστρατεύοντας όλα τα εργαλεία: γυρίσματα της πλοκής, απρόοπτες εξελίξεις, συγκινησιακή φόρτιση.΄΄

Ο μύθος πλέκεται καλά. Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο ανατροπές και εκπλήξεις, δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα. Και όσο η υπόθεση εξελίσσεται, τόσο η αγωνία κορυφώνεται. Και όσο η δυσωδία, βεβήλωση και κακομεταχείριση των σαπισμένων πτωμάτων γίνεται πιο αποκρουστική, τόσο πιο πολύ αντανακλά την κοινωνική δυσωδία. Από την άλλη, όμως, η κοινή λογική, η πραγματική φιλία, η αφοσίωση, ο πληγωμένος και ταλαιπωρημένος λαός, αποτελούν μια μικρή σπίθα στη στάχτη. Η επιχείρηση του Εντουάρ και του Αλμπέρ θα αποτελέσει τον σπινθήρα για τις αποκαλύψεις. Η ύβρις θα τιμωρηθεί και η δικαιοσύνη θα αποδοθεί με πάρα πολλές απώλειες. Ο τίτλος Καλή αντάμωση εκεί ψηλά παραπέμπει σε μια μεταφυσική δικαίωση, αφήνει όμως κι ένα αίσθημα πικρής ανακούφισης, τουλάχιστον για τους πιο αδικημένους, τον παραμορφωμένο Εντουάρ και τον σεμνό Αλμπέρ. Η μετάφραση της Κορομηλά είναι εξαιρετική.

Ασξίζει να σημειώσουμε πως το βιβλίο έχει πουλήσει πάνω από 600.000 αντίτυπα και ο συγγραφέας του,ο Πιέρ Λεμέτρ θεωρείται ένας από τους σύγχρονους ευυπόληπτους Γάλλους συγγραφείς .

Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, έγινε ταινία το 2017,που και αυτή με τη σειρά της, πήγε πολύ καλά.

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr