Ο Δημήτρης Ι. Μπρούχος είναι ποιητής, στιχουργός. συγγραφέας και Σύμβουλος Επικοινωνίας 

Ο πίνακας είναι του Leonardo Da Vinci

Απ’ αφορμή τη σημερινή γιορτή των Φώτων, είπα να πιάσω στο εργαστήρι του νου τα παλιά μου εργαλεία, θέλοντας να σκαλίσω κάτω από το προφανές ώστε να αναδειχτεί το μεγαλείο των συμβολισμών και να το μοιραστώ μαζί σας, μέσα από τον πλούτο της Πίστης μας και της παράδοσής μας.

Το χειμερινό ’λιοστάσι γιορταζόταν στην Αίγυπτο και στην Αραβία από τους εθνικούς – σύμφωνα με τους υπολογισμούς – στις 6 Ιανουαρίου, που συνέπιπτε με το μεγάλωμα της μέρας και συμβόλιζε τη νίκη του φωτός έναντι του σκότους.

Στις αρχές του 3^ου μ.Χ. αιώνα επιχειρήθηκε η αντικατάσταση εκείνης της γιορτής με την επέτειο της Βάπτισης του Χριστού, από τον κατά έξη μηνες μεγαλύτερό του Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή στα νάματα (νερά) του Ιορδάνη Ποταμού. Τα γνωστά μας Θεοφάνεια ή Επιφάνεια ή Άγια Φώτα, καθώς «Θεός εφάνη» με την παρουσία του τριπρόσωπου της Αγίας Τριάδος (φωνή Πατρός, παρουσία Υιού και Κάθοδος Αγίου Πνεύματος με τη μορφή περιστεριού). Η αρχαιότερη μετά το Πάσχα αυτή γιορτή, ενταγμένη μέσα στον ιστορικό χρόνο, όπως άλλωστε και οι υπόλοιπες γιορτές της Εκκλησίας μας, τον διευρύνουν κάνοντάς τον αιωνιότητα, μέσα στην οποία ο άνθρωπος οντολογικά να μπορέσει να διαχειριστεί τις έννοιες Ζωή – Θάνατο και να μυηθεί στο μυστήριο της σωτηρίας.

Για την ιστορία ο ποταμός Ιορδάνης πηγάζει από δύο πηγές: Την Ίορ και τη Δαν (απ’ όπου και το όνομά του)  και χύνεται στη Νεκρά Θάλασσα.

Στις διάφορες αγιογραφικές απεικονίσεις της Βάπτισης, διακρίνονται μια γυναίκα (που συμβολίζει τη θάλασσα) κι ένας γέροντας (που συμβολίζει τον Ιορδάνη ποταμό). Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σε ανάμνηση του στίχου του 113 ψαλμού  «…η θάλασσα είδεν και έφυγεν, ο Ιορδάνης εστράφη εις τα οπίσω», ερμηνεύει αλληγορικά και σε αντιστοιχία το ανθρώπινο γένος (Ιορδάνης) που προήλθε από τους προπάτορες Αδάμ και Εύα (τις δύο πηγές) και που μετά το προπατορικό αμάρτημα πορευόταν στον πνευματικό θάνατο (Νεκρά Θάλασσα). Η στροφή του ποταμού συμβολίζει τη σωτηρία του κόσμου από τον Σωτήρα Χριστό, ο οποίος ντυμένος την Αδαμική γυμνότητα, αποδίδει στην ανθρωπότητα το ένδοξο παραδεισιακό ένδυμά της και προετοιμάζοντας με την ευλογία του τα νερά ώστε να γίνουν «νερά βαπτίσεως», τα αγιάζει με τη δική Του κατάδυση.

Με το ένα Του πόδι μπροστά, καταδεικνύει την υπέρτατη πρωτοβουλία Του να βαπτιστεί από τον Ιωάννη, από ταπεινοφροσύνη και σεβασμό στην ανθρώπινη παράδοση, καθώς δεν είχε ανάγκη εξαγνισμού ο ίδιος ως προαιωνίως αγνός, παρά βαπτιζόμενος στο υγρό στοιχείο (που είναι η βάση της ζωής) να καθαγιάσει ολόκληρη την Κτίση.

Ακόμα και στις τελετές των αρχαίων μυστηρίων υπήρχε ως εξαγνισμός του υπό μύηση «η κάθαρση δια του ύδατος».

Που πάει να πει πως ο άνθρωπος από πάντα είχε εκδηλώσει την ανάγκη να κρατηθεί από κάτι πέρα από τον εαυτό του. Έναν εαυτό άλλοτε φωτεινό, άλλοτε σκοτεινό, που παρέπαιε όμως ανάμεσα στην αμφιβολία και την πλάνη και στην προσπάθειά του να ανακαλύψει την Αλήθεια, δηλαδή την επιστροφή του στην πραγματική Μνήμη, στο Πρωταρχικό Αίτιο, περιπλανήθηκε  «στας οδούς και τας ρύμας» της αναζήτησης του Φωτός.

Μέχρι την ενανθρώπηση του Θεού Λόγου και την Αποκάλυψή του στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Που ως ήλιος της δικαιοσύνης διέλυσε τα σκότη και έδωσε προοπτική στον χαμένο άνθρωπο να ανακτήσει τη θέση του απέναντι στον ίδιο και στον Δημιουργό.

Αυτό γιορτάζουμε σήμερα, με την ανάμνηση της Θείας Βάπτισης. Ως μέρος ο καθένας μας της Κτίσης και του Θεϊκού Σχεδίου, πέφτοντας στα παγωμένα και σκοτεινά νερά του Άδη εαυτού μας, που καθαγίασε Εκείνος στον Ιορδάνη Ποταμό, να απαλλαγούμε από τον ρύπο όσων μας βαραίνουν και καθαρμένοι πια από βέβηλες σκέψεις και πράξεις της καθημερινότητάς μας, να αναδυθούμε στο περιβάλλον μας φωτεινοί, χαρούμενοι, ήρεμοι, γαλήνιοι, γνωρίζοντας πως ο μόνος δρόμος που ενώνει την ψυχή με τη σωτηρία της, είναι …η Αγάπη.

Αυτή τη σταυρωμένη αγάπη πέφτουν στη θάλασσα για να ανασύρουν με ενθουσιασμό και συγκίνηση κάθε χρόνο τέτοια μέρα, κορμιά γυμνασμένα στη θέληση και στην πίστη.

Στρατευμένος ο καθένας στην αιώνια νιότη του, περισσότερο, λιγότερο ή και καθόλου θρήσκος, ας βρει τις αντιστοιχίες του στους συμβολισμούς, κρατώντας όμως γερά τις έννοιες, αυτές που διαχρονικά δημιουργούν την ανάγκη επαναπροσδιορισμών απέναντι στο κάθε τι.

Μονάχα έτσι θα μπορέσει να βγάλει από μέσα του φως, να το ενώσει με το συμπαντικό Φως και να μείνει συντονισμένος…

Και φυσικά, ξαναγεννημένος!

Διαβάστε όλα τα άρθρα του Δημήτρη Μπρούχου ΕΔΩ