Μια έλλειψη συσχέτισης χαρακτηρίζει την σημερινή εποχή του δικαιωματισμού και της άρνησης. Η de facto διχοτόμηση της κοινωνικής μάζας μπροστά στα γεγονότα είναι ουσιαστικά το αποτέλεσμα της διαχρονικής συμμόρφωσης με το συλλογικό ασυνείδητο στις κοινωνίες του νεωτερικού δυτικού πολιτισμού.

Η άρνηση της πραγματικότητας όμως ( βλ. θάνατοι απο τον ιό) μπορεί κάλλιστα να στοιχειώσει για καιρό την κοινωνία δεδομένου ότι λειτουργούν υπόκωφα ισχυρές ιδεολογικές εξισώσεις και δόγματα που δρούν ως ισχυρά εργαλεία προπαγάνδας απο τους αρνητές πάσης φύσεως. Η επίκληση του δικαιώματος στην αντιεξουσιαστική στάση και στην άρνηση (πχ. εμβολιασμός) λειτουργεί ως υπομόχλιο του συστημικού αποπροσαντολισμού.

Πιο απλά : όσο αρνούμαστε το καθολικά επιβεβλημένο και αναγκαίο, τόσο ταυτίζουμε το σύστημα με την πραγματικότητα. Η δε κοινωνική διχοτόμηση μοιάζει μεν να είναι αυτή μεταξύ ειδικών και μή στην ουσία της ομως είναι ταξική και ιδεολογική(εξαρτάται το πόσο ο καθένας φοβάται να κόψει τους δεσμούς ταύτισης των επιθυμιών του με την πραγματικότητα).

Η διαχρονική και παρατεταμένη αίτηση του νεοελληνικού ασυνείδητου στην κοινωνική διαφοροποίηση και στον διχασμό έρχεται απο τα βάθη της Ιστορίας και μας αποσπά απο τα αυτονόητα. Μοιάζει έτσι σαν να θεριεύει μια μειοψηφία αναρχίας αλλά στην πραγματικότητα η μαζική άρνηση θρέφει το σύστημα και τα σημαίνοντα του -αφού απλά μετακυλίει στο μέλλον την επιβολή υποχρεωτικότητας.

Ο τρόμος στα παράθυρα των τηλεοράσεων και στο διαδίκτυο είναι κατ’ εξοχήν συστημικό εργαλείο. Η εξατομίκευση της ευθύνης είναι καθαρά φαινόμενο πολιτικής εργαλειοποίησης. Η ανυπακοή και η άρνηση μεταλλάσσονται σε μηχανισμούς επίσπευσης της έκτακτης ανάγκης και του καθεστώτος εξαίρεσης αφού η βιοπολιτική και η κοινωνική μηχανική στοχεύουν ουσιαστικά στην καταστολή της αυτοτροφοδοτούμενης άρνησης.

Παρ’ όλα αυτά η ορθολογική επιλογή αφορά και το άτομο και την κοινότητα ταυτόχρονα (είναι ζήτημα και του Δήμου και της Αγοράς). Βέβαια, ως υποκείμενα του Νόμου  εξαρτώμεθα απο θεσμικούς μηχανισμούς που υποτίθεται ότι θέλουν το καλό μας (επιστήμη, εξουσία) βάζοντας μας συνεχώς να αποκηρύξουμε τον ανορθολογισμό. Εδω είναι που φωλιάζει ο κίνδυνος μετατροπής της άρνησης σε συνεχή μηχανική ανυπακοή. Και τότε είναι που η κοινωνική χύτρα βράζει μέσα της την (αντισυστημική) βία. Όσο αρνούμαστε την ταύτιση με την πραγματικότητα τόσο η χύτρα θα βράζει επικίνδυνα..