Μόνο στη Ρόδο

Αποστόλου Παύλου 50, Βενετοκλέων, 

Pane di capo: Λεωφόρος Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ), Λεωφόρος Κρεμαστής & «Πηγές Καλλιθέας»

Ο Κωνσταντίνος Μεϊντάνης  είναι Απόφοιτος Κλασσικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ,  καθώς και του King’s College και Birkbeck Collegeτου Πανεπιστημίου τού Λονδίνου. 

Να είσαι 18 χρόνων, με όλη τη φλόγα και τη δροσιά της νιότης που είν’ έτοιμη να ξανοιχτεί στον κόσμο, γεμάτος με τις σκέψεις, τις γνώσεις και τις εικόνες από τις περιπλανήσεις σου στα ατελεύτητα μονοπάτια και τα ξάγναντα των βιβλίων, αφήνοντας οριστικά πίσω σου την εποχή μιας αθωότητας σχολικής, με τις ελπίδες ολάνθιστες και την ανάσα της λευτεριάς απέναντι στο Άγνωστο να τρικυμίζει το στήθος σου, να λαγαρεύει τη ματιά σου… Άλλη, θαρρώ, τόσο μεγάλη ευτυχία δεν μπορεί ν’ αξιωθεί -και δεν πρέπει να θέλει- στη ζωή του ο άνθρωπος.

18χρονος φοιτητής λοιπόν, πριν το πρώτο χτύπημα της ενήλικης πια πραγματικότητας, που ήταν η πνευματική λοβοτομή και η αποξήρανση κάθε χυμού δημιουργικής ζωτικότητας στο Αθηναϊκό Πανεπιστήμιο (στο Τμήμα Φιλολογίας, με την υψηλότερη βαθμολογική βάση εισαγωγής εκείνη τη χρονιά), γεμάτος προσδοκίες και με τη λαχτάρα καί του Eφικτού καί του Eυκταίου ίσα ανδρωμένη και όλο δύναμη, άρχιζα, μόνος μου, και για πρώτη φορά τώρα, το ταξίδι μου στην Αυστρία, την περιήγησή μου στις πόλεις και τη φύση, τα τοπία και τα μνημεία της, γεμάτος με τον Πλάτωνα, τον Σοφοκλή, τον Καζαντζάκη, τον Hesse, τον Goethe, αλλά και πρωτίστως τον Mozart, τον Haydn, τον Beethoven, και τα αριστουργήματα του αξεπέραστου Μουσικού τους λόγου…

Τι μεθύσι ήταν εκείνη η περιπλάνηση, πώς φάνταζε στο νεανικό βλέμμα η κάθε πόλη, η κάθε όψη της αυστριακής γης! Η Βιέννη, που τόσο ακατάλυτος ψυχικός δεσμός θα έδενε την ψυχή μου μαζί της στα χρόνια που θα ‘ρχονταν, το Salzburg, η πόλη του Δασκάλου, με όλη την κομψή ευγένεια, τη γλυκιά ηπιότητα του τοπίου, και την αρχοντική ομορφιά της, το Innsbruck, το Graz, το Klagenfurt… Δεν χόρταιναν η ματιά και η ψυχή τόσην ομορφιά και τόσην ελευθερία. Μάχουνταν ο φουκαριάρης ο νους να βάλει τάξη, να συγκρατήσει το Ασυγκράτητο, αλλά μάταια, γιατί η Νιότη αυτή, που ανοιγόταν άφοβα στον κόσμο, είχε τη δική της ασυμβίβαστη δύναμη, τους δικούς της νόμους αδέκαστης δικαιοσύνης. Και μιας Ανθρωπιάς αληθινής, απρόσβλητης, και ακατάβλητης, από καθετί που θα μπορούσε να προδώσει το Μοναδικό και Ανεπανάληπτο.

Τόσα χρόνια μετά, τόσα χρόνια, και τόσες στιγμές εκείνης της πρώτης Εμπειρίας του Κόσμου, που, θαρρούσες, ήταν πλασμένος “όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς”, μένουν ακόμα γεμάτες άρωμα και φως. Μένουν να θυμίζουν με τον τρόπο τους, πως -ακριβώς όπως το είπε ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς μας, ταξιδευτής ακάματος του κόσμου και της γραφής- μια μεγάλη ευτυχία δεν την καταλαβαίνεις πραγματικά όσο τη ζεις. Μόνο όταν η ευτυχία αυτή περάσει και τ’ όνειρο σβήσει, καταλαβαίνεις πόσο είχες υπάρξει ευτυχισμένος…
Ένα απομεσήμερο ψηλά στις Άλπεις, κοντά στη χιονισμένη κορυφή Großglockner, στο μικρό, σαν βγαλμένο από παραμύθι, Heiligenblut πάνω από τις καταπράσινες βουνοπλαγιές, με την κοιλάδα να χάνεται πέρα, μέσα στη δροσερή αχλύ του πρωινού φωτός. Η Βιέννη με τα πάρκα της, την παλιά πόλη με τα λιθόστρωτα καλντερίμια, το ασταμάτητο περπάτημα και η αναζήτηση όσο πιο πολλών μπορούσα να βρω από τα μέρη όπου έζησε ο Mozart στην αυστριακή πρωτεύουσα, στη Schueller Strasse το “Figarohaus”, στη Singer Strasse το Μέγαρο του Αρχιεπισκόπου του Salzburg, όπου έμεινε ο Mozart όταν διατάχτηκε ν’ αφήσει το Μόναχο και την επιτυχία του “Ιδομενέα” πίσω του σαν καλός “υπηρέτης” του Αρχιεπισκόπου… Η δεύτερη επίσκεψή μου στο Κοιμητήρι του St.Marx, νωρίς ένα σιωπηλό δειλινό, όλη η συγκίνηση, και η αναθύμηση μουσικών φράσεων σαγηνευτικής ομορφιάς και δομικής τελειότητας, καθώς στάθηκα σιωπηλός μπροστά στο μνημείο το αφιερωμένο στον Συνθέτη, μιας και ο τάφος του εκεί μένει άγνωστος.

Ένα βράδυ στο Salzburg, στους σαν μαγεμένους από τη νυχτερινή γαλήνη και δροσιά δρόμους και τα ήσυχα μικρά δρομάκια, μετά από μια συναυλία μουσικής δωματίου με έργα Mozart στο κάστρο του Hohensalzburg, και το, πέρα και από την απόλυτη ομορφιά, ηλιοβασίλεμα που είχα δει πριν, από ένα από τα παράθυρα της αίθουσας στο διάλειμμα. Άλλο απόγευμα στο Winkler, με θέα όλης της πολιτείας καθώς απλωνόταν βαθύ μαβί το σούρουπο και τα φώτα άναβαν σιγά-σιγά στην παλιά και τη νέα πόλη. Και βέβαια το γενέθλιο σπίτι του Wolfgang Amade στην Getreidegasse, και το βιβλιοπωλείο Hoelrigrl κοντά στην πλατεία της Dom, του Καθεδρικού Ναού, όπου αγόρασα σε δύο παχείς τόμους της Έκδοσης Mozart τις παρτιτούρες όλων των Συμφωνιών του Συνθέτη…

Και οι κουβέντες με τους φίλους συνταξιδιώτες του group της Austrian Airlines, Αμερικάνους και Αυστραλούς, την Vicky και τον Jon, την Madeleine, τον David και τη Heidi, που είχαν αρχικά παραξενευτεί με θαυμασμό πώς ένας 18χρονος Έλληνας σπουδαστής των Αρχαίων Ελληνικών γνώριζε για τον Mozart και τη ζωή του πιο πολλά από την ξεναγό του group, η Sieglinde, η αυστριακή ξεναγός μας που εντυπωσιάστηκε όταν έδειξα το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Herbert von Karajan στην απέναντι από την παλαιά πόλη πλευρά του ποταμού Salzach.

Και το νεανικό σκίρτημα του έρωτα… Για την Madeleine, 8 χρόνια μεγαλύτερή μου, από το Brisbane, νεαρή ασκούμενη δικηγόρο, καθώς ένα απόγευμα στο Klagenfurt περπατούσαμε κοντά στο Θέατρο της πόλης, φάγαμε μαζί σ’ ένα παραδοσιακό αυστριακό εστιατόριο, και κρατιόμασταν απ’ το χέρι στο δρόμο προς το ξενοδοχείο. Α, πόσο ανόητος, πόσο διστακτικός, πόσο “διανοούμενος”, και αφελής και συγκρατημένος ήμουν, που δεν αποτόλμησα να τη φιλήσω, ενώ η ζωή έπνεε μέσα μου με όλη την αμβροσίοδμη δροσιά της και μου ψιθύριζε, πάλι και πάλι και πάλι, την πιο πολύτιμη λέξη που δίνει το αληθινότερο νόημά της στην ανθρώπινη ύπαρξη: “Έρως-Έρως-Έρως…”
Πέρασαν τόσα χρόνια. Κι όσο κι αν περιπλανήθηκα από τότε ίσαμε σήμερα, όσο και αν πλανήθηκα ίσαμε σήμερα, όσον και αν κάπου πέτυχα, και τόσο όπου ξαστόχησα, μες στον φουσκοδεντρίτη αγέρα της πρώτης Νιότης δεν μπορούσα να σκεφτώ, μήτε καν να φανταστώ, πως “η αίγλη της Νεότητας είναι ως ένα βαθμό αίγλη του Σφάλματος”, κατά τον λόγο του Ποιητή. Ήταν εκείνο το πρώτο Ταξίδι, το πρώτο ριψοκίνδυνο Άνοιγμά μου στην απεραντοσύνη του Κόσμου, ήταν ένα αρραβώνιασμα, και η Απαρχή μιας πορείας.

Και τώρα, την ήσυχη τούτη καλοκαιρινή νύχτα, καθώς επιστρατεύω τα μόνα όπλα που αξιώθηκα, τις λέξεις, για να πω το Ανείπωτο, να στερεώσω σε προτάσεις και παραγράφους αυτό το “Αχ!” της καρδιάς εκείνου του καιρού, μιαν κραυγή ευτυχίας που είναι πάντα πέρα από τις λέξεις, συλλογιέμαι με μιαν γλυκιά πίκρα και ειλικρίνεια πως, κι αν η ζωή με αγκάλιασε, ήμουν πολύ άπειρος και πολύ ονειροπόλος, ένας αστόχαστος και αδέξιος θηρευτής της Ουτοπίας, για να της αντιγυρίσω με όλη μου την καρδιά και δίχως δισταγμό το ερωτικό της κάλεσμα και αγκάλιασμα.

Κύλησε “ένα πλατύ ποτάμι μέσα από τα δάχτυλά μου, δίχως να πιω” παρά λίγες στάλες, γεμίζοντας όμως το στήθος μου ολάκερο με τη δροσιά του. Και όσο κι αν “δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά”, μήτε το μπορώ μήτε και ξέρω το πώς. Την τέχνη της Απλότητας, δεν μπόρεσα να τη διδαχτώ ποτέ πραγματικά μέχρι σήμερα. Ίσως, λέω, εκείνο το βράδυ, ψηλά πάνω στο κάστρο του Hohensalzburg, καθώς άκουγα μέσα σε μιαν ηδονική μουσική πλησμονή το β’ μέρος του Κουιντέττου σε Λα μείζονα με κλαρινέττο, του αγαπημένου Mozart, ίσως τότε να πρωτοαφουγκράστηκα, δίχως όμως να καταλάβω, πως όλη η ομορφιά της ζωής, από μιαν στιγμή και έπειτα βρίσκεται μόνο στη Θύμηση και τη Νοσταλγία για ό,τι ανεπίστρεπτα πια Περασμένο ζήσαμε.

Και πώς να γίνει αλλιώς; Αυτή μοιάζει να είναι η νομοτέλεια του νου και της ψυχής. Αφού, με όσα είδες κι έζησες, με τόσα που γνώρισες και αγάπησες, τόσο σοφός όπως έγινες, με τόσες γνώσεις,… ήδη πια θα το κατάλαβες οι “Νιότες” τί σημαίνουν…