Γιάννης Καραχισαρίδης

Η Ελλάδα και το Ισραήλ

Αλλαγή πλεύσης. Η σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ έχει αλλάξει ρότα τα τελευταία χρόνια. Η αλλαγή ξεκίνησε από τη πρωθυπουργία του Γ. Παπανδρέου, συνεχίστηκε με συνέπεια από την κυβέρνηση Σαμαρά και υιοθετήθηκε και από την σημερινή κυβέρνηση. Η αλλαγή πλεύσης προέκυψε κυρίως από την αλλαγή των συνθηκών στη Μέση Ανατολή. Ο 21^ος αιώνας ήταν τελείως διαφορετικός από τον 20^ο. Η μεταβολή του σκηνικού σ’ αυτή τη πολύπαθη περιοχή, οδήγησε ουσιαστικά την Ελλάδα να αναδιαρθρώσει τις συμμαχίες της. Οι πρωτοβουλίες δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας εκ των προτέρων διορατικότητας, αλλά προέκυψαν από τη φυσική ροή των πραγμάτων.

Οι εποχές αλλάζουν. Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου τα στρατόπεδα ήταν σαφή. Η μια υπερδύναμη υποστήριζε το Ισραήλ και η άλλη τα αραβικά καθεστώτα που βρίσκονταν γύρω από το νεότευκτο κράτος. Για τουλάχιστον 25 χρόνια η ύπαρξη του Ισραήλ ήταν υπό αίρεση. Χρειάστηκαν τέσσερις πόλεμοι για να επιβιώσει με τον τελευταίο το 1973, τον οποίον ακολούθησε η συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ. Όταν τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος το Ισραήλ είχε οριστικά σταθεροποιήσει τη θέση του στη περιοχή. Οι Παλαιστίνιοι σε κάθε σύγκρουση έχαναν έδαφος. Κι αν είχαν δεχθεί την αρχική απόφαση του ΟΗΕ, το 1948, τώρα η θέση τους θα ήταν σαφώς πιο πλεονεκτική. Όμως ακόμα και τώρα που το Ισραήλ έχει ισχυροποιηθεί απολύτως, η Χαμάς επιμένει να θεωρεί ότι δεν υπάρχει Ισραήλ. Ότι η χώρα ανήκει ολοκληρωτικά στους Παλαιστίνιους. Κι έχουν αποδυθεί σε έναν μάταιο αγώνα, που ολοένα και επιδεινώνει τη θέση τους.

Ο αντισημιτισμός σήμερα. Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ο αντισημιτισμός βρέθηκε στο ζενίθ της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Είχε κυριαρχήσει η βεβαιότητα ότι το Ισραήλ ήταν αποκλειστικά υπεύθυνο για τη μη επίλυση του παλαιστινιακού. Όλα άλλαξαν όμως με τον ερχομό του 21^ου αιώνα. Μετά το 2001, το κεντρικό θέμα στην περιοχή έπαψε να είναι το παλαιστινιακό και τη θέση του πήρε η ισλαμική τρομοκρατία. Η λαθεμένη στρατηγικά επέμβαση των Αμερικάνων στο Ιράκ, στάθηκε η αφορμή να γεμίσει η Μέση Ανατολή με ένα σωρό σέχτες και σιγά-σιγά οδηγηθήκαμε στη σημερινή αποσταθεροποίηση. Σ’ αυτές τις καινούριες συνθήκες ο αντισημιτισμός υποχώρησε και η υπερίσχυσε ο φόβος της εξάπλωσης των φανατικών μουσουλμάνων.

Οι αδέσμευτοι δεν υπάρχουν πια. Ας μην ξεχνάμε ότι την εποχή του Μακάριου η Κύπρος φλέρταρε με τους αδέσμευτους που η θέση τους ήταν πιο κοντά στην Ανατολή παρά στη Δύση. Και φυσικά πιο κοντά στο αραβικό στρατόπεδο. Σήμερα η Κύπρος ανήκει στην ΕΕ και κατ’ επέκταση ανήκει στη Δύση. Στον αραβικό κόσμο επικρατεί μια σύγχυση. Τα ισχυρά καθεστώτα που υπήρχαν μπορεί να μην ήταν δημοκρατικά, αλλά παρείχαν μια σταθερότητα στη περιοχή. Τώρα οι πολυδιασπάσεις δημιουργούν εύκολα χαώδεις και έκρυθμες καταστάσεις. Τα μίση και τα πάθη έχουν οξυνθεί, είτε έχουν ως πηγή φυλετικές διαφορές, είτε θρησκευτικές αιτίες.

Ο τουρκικός παράγοντας. Πίσω απ’ τα μεγάλα λόγια, πίσω από απειλές και παρενοχλήσεις η Τουρκία ένα πρόβλημα έχει. Τους κούρδους. Όλες της οι ενέργειες, όλες της οι συμμαχίες και οι αντιπαλότητες στοχεύουν αποκλειστικά στην αποτροπή της δημιουργίας κουρδικού κράτους. Η Τουρκία δεν έχει καμιά βλέψη προς Δυσμάς. Πέρα από τα λόγια, τη χώρα μας δεν την απειλεί. Η Ανατολή είναι το πρόβλημα της. Και μέσα στο χάος του διπλού πολέμου (ISIS και εμφύλιος Συρίας) έκανε τις συμμαχίες και τις κινήσεις που θεωρούσε σωστές για να αποτρέψει τη δημιουργία του Κουρδιστάν. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σημερινός αιχμηρός χαρακτήρας της Τουρκίας χρονολογείται από την αρχή του εμφύλιου στη Συρία κι όχι πιο πριν.

Πυλώνες σταθερότητας. Με βάση την αναταραχή στον αραβικό κόσμο και τις νευρικές κινήσεις της Τουρκίας, το Ισραήλ ψάχνει σταθερούς συμμάχους στη περιοχή. Η Ελλάδα και η Κύπρος έγιναν πιο δεχτικές απέναντι στο Ισραήλ, μη μπορώντας να βγάλουν άκρη απ’ την αδιευκρίνιστη σούπα που επικρατεί στον αραβικό κόσμο. Ένας άλλος αξιόπιστος συνομιλητής είναι η Αίγυπτος. Μετά τη αιματηρή αναταραχή της αραβικής άνοιξης, τις εκλογές και τον Μόρσι, ήρθε το  στρατιωτικό πραξικόπημα για να επέλθει η ηρεμία. Έτσι σήμερα έχουμε τέσσερις πυλώνες σταθερότητας στην περιοχή. Την Ελλάδα, την Κύπρος, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Και είναι η καλύτερη ευκαιρία για να αναπτυχθεί αυτή η τετραμερής συνεργασία. Σημασία όμως έχει να γίνει ουσιαστική αμέσως. Γιατί μακροχρόνια μελλοντικά σχέδια μπορεί να αποδειχθούν έπεα πτερέοντα. Καλοί οι αγωγοί που θα είναι έτοιμοι το 2030, αλλά θα πρέπει να γίνουν και συνεργασίες με ορίζοντα αποτελεσμάτων ένα – δύο χρόνια.

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr