Ξαφνικά μίκρυνε ο Κόσμος. Οι εικόνες πλέον μετατρέπουν το πολεμικό σκηνικό σε μια πιο κοντινή για το βλέμμα «δυνητική πραγματικότητα» . Ο χάρτης των κρατών στις οθόνες, λόγω της εγκληματικής εισβολής και του πολέμου, μας φέρνει πιο κοντά στην επικράτεια των μαχών. Μας θυμίζει ότι η γεωγραφία έχει σύνορα που μαι μεν χαράσσονται από την Ιστορία και τις μεγάλες δυνάμεις, αλλά τώρα μοιάζουν ρευστά λόγω των όπλων.

Ο Κόσμος ο ίδιος μοιάζει ρευστός, ο βίος, το παρόν και το μέλλον (σημ : ο Bauman στα βιβλία του αποτύπωσε αυτή την κατάσταση στην εποχή της παγκοσμιοποίησης με αυτό που ονόμασε «συνθήκες ρευστής νεωτερικότητας»).

Ο πόλεμος ήδη έγινε «θέαμα» μετά από την πρώτη εβδομάδα. Το δράμα με νεκρούς και πρόσφυγες, έγινε ήδη ήδη «εικόνα». Αλήθεια, πως προσαρμόζεται το βλέμμα και ο νους στους «κανόνες» του πολέμου ; Πως αντέχει το υποκείμενο της Ιστορίας να την βλέπει να γράφεται με αθώα θύματα και καταστροφές;

Αναρωτιόταν ο Pasternak «Τι αιώνα κάνει εκεί έξω;» βλέποντας τον εθνικισμό και τον φασισμό να κυριεύει τις μάζες στον μεγάλο πόλεμο. Ένας σύγχρονος του, ο Taranov, έχει μια καλή απάντηση: « Κάθε αιώνας έχει τον δικό του Μεσαίωνα».

Για τους περισσότερους ευρωπαίους η Ουκρανία και οι μάχες εκεί, είναι ακόμη «μακριά». Η παράνομη εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία προς το παρόν «αποτυπώνεται» στους λογαριασμούς ρεύματος και θέρμανσης πάνω στο τραπέζι εκείνων που ζουν στο Βερολίνο, στην Αθήνα, στο Παρίσι.

Κάθε πόλεμος είναι οδυνηρή ανάκληση της μνήμης στο ζοφερό παρελθόν («ένας πανούργος δαίμονας που παίζει με τις στάχτες του παρελθόντος μας» όπως θα έλεγε η Berlowitz). Είναι η μόνιμη προσωποποίηση του «κακού» που πάντα θα αναδύεται από την άλλη όψη της Ιστορίας : αυτή των εθνικισμών και της μισαλλοδοξίας, που εγκιβωτίζουν τον πολιτισμό μέσα στην πολεμική μηχανή των ιμπεριαλισμών . Είναι η αθέατη πλευρά του Κόσμου των παρανοϊκών ισόβιων ηγετών με το επεκτατικό και δεσποτικό τους σύνδρομο. Είναι αυτή η σκοτεινή πλευρά της Ιστορίας που θα επιμένει πάντα να κινητοποιεί το ένστικτο του θανάτου και να καθηλώνει την βούληση της ζωής…