– «Νομίζω ότι ο Χ. είναι ερωτευμένος μαζί μου!»

– «Αφού δεν τον ξέρεις! Είναι διάσημος στο τομέα του και το κυριότερο δεν σε γνωρίζει. Πως μπορεί να είναι ερωτευμένος μαζί σου;»

Σας έχει τύχει να ακούσετε από κάποιον γνωστό σας ή γνωστή σας, πως ένα διάσημο άτομο είναι μαζί του/της ερωτευμένο και μάλιστα σας λέει και διάφορες ιστορίες γι αυτό; Μήπως κάπου πιστεύετε τις ιστορίες αυτές αλλά ταυτόχρονα σας φαίνεται ότι κάτι δεν πάει καλά;

Ίσως τότε, έχετε απέναντί σας ένα άτομο που πάσχει από …ερωτομανία! Ναι, έτσι ονομάζεται το σύνδρομο Clérambault, από το όνομα του Γάλλου ψυχίατρου, γνωστού για την ενασχόλησή του με τις παραισθήσεις και τις ψευδαισθήσεις (1927) και που διέγνωσε το συγκεκριμένο σύνδρομο. Πρόκειται για την πεποίθηση του ατόμου να πιστεύει πως ένα άλλο άτομο με κύρος και υψηλού κοινωνικού status, που δεν έχει σχέση με το περιβάλλον του και συνήθως μεγαλύτερο σε ηλικία, είναι ερωτευμένο μαζί του. Η αυταπάτη αυτή, το οδηγεί στο να φτιάχνει σενάρια, πιστεύοντας αρκετά συχνά, πως το διάσημο άτομο – «κρυφός θαυμαστής» – έχει τηλεπαθητικές ιδιότητες και μπορεί με αυτό τον τρόπο να εκφράσει τον έρωτά του, στέλνοντας σήματα μέσα από την τηλεόραση, μέσα από μία ταινία για παράδειγμα, μέσα από το τραγούδι του ή τον πολιτικό του λόγο – σε περίπτωση που είναι πολιτικός, από τα περιοδικά και γενικότερα μέσα από τα ΜΜΕ. Σε ανταπόδοση των ερωτικών τηλεπαθητικών μηνυμάτων, το άτομο αρχίζει να στέλνει και αυτό αντίστοιχα μηνύματα, δώρα, κάρτες, να κάνει τηλέφωνα, να παρακολουθεί τη ζωή του, είτε από μακριά – αν βρίσκεται σε χιλιομετρική απόσταση, είτε από κοντά, κλπ. Αρχίζει δηλαδή και ανταποκρίνεται σε μία φανταστική σχέση που έχει ήδη φτιάξει μέσα στο μυαλό του, χωρίς να μπορεί να διαχωρίσει το φανταστικό από το πραγματικό, εφόσον δεν καταλαβαίνει πως η συγκεκριμένη σχέση, ούτε υπάρχει αλλά και δεν μπορεί να υπάρξει.

Πρόκειται για ένα σύμπτωμα που εμπλέκεται εμμονικά με τον παθολογικό έρωτα και το συναντάμε σε άτομα με ψυχιατρική διαταραχή, όπως είναι η ψύχωση, η παραληρηματική διαταραχή ή η διπολικότητα (σε φάση μανίας). Πιο συγκεκριμένα, ο ασθενής πιστεύει πως υπάρχει ένας κρυφός θαυμαστής που είναι παθιασμένα ερωτευμένος μαζί του και όπως προαναφέρθηκε είναι μάλιστα ένα πρόσωπο με κύρος. Πιο σπάνια, μπορεί να πιστεύει ότι δεν είναι μόνο ένας ο θαυμαστής του, αλλά περισσότεροι.

Για να διαγνωστεί ένα άτομο με την συγκεκριμένη διαταραχή χρειάζεται τουλάχιστον ένας μήνας διάρκειας των συμπτωμάτων, μία κατά τα άλλα φυσιολογική εμφάνιση και συμπεριφορά και αποκλεισμός άλλων ψυχικών διαταραχών, όπως σχιζοφρένεια, διαταραχές της διάθεσης, τοξικότητα από ουσίες και ιατρική ασθένεια.  Συνήθως, ο ασθενής αγνοεί την ψυχιατρική φύση της κατάστασης.

Η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει και να φτάσει σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπου τότε θα χρειαστεί ακόμη και η βοήθεια της αστυνομίας, καθώς το άτομο αρχίζει και παρενοχλεί, παρακολουθεί, απειλεί και παρεμβαίνει έντονα στη προσωπική ζωή του ατόμου που νομίζει πως είναι ερωτευμένο μαζί του. Μάλιστα, ακόμα και αυτή η κίνηση θεωρείται από το διαταραγμένο άτομο και πάλι ως μία κίνηση ένδειξης ενδιαφέροντος (πχ, να το προστατέψει, κλπ). Επιπλέον, μπορεί να γίνει και βίαιο προς εκείνους που πιστεύει ότι στέκονται εμπόδιο στην «εκπλήρωση» της μεγάλης του αγάπης.

Επιδημιολογικά, θα λέγαμε πως η ηλικία έναρξης είναι συνήθως στη μέση ενήλικη ζωή ή λίγο αργότερα. Εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες με αναλογία 3 γυναίκες ανά 1 άνδρα, σε άτομα που δεν εργάζονται, έχουν ελάχιστες κοινωνικές επαφές και ζουν απομονωμένα. Μάλιστα παρατηρείται πιο συχνά όταν υπάρχει καταθλιπτική διαταραχή στην οικογένεια (κληρονομικότητα). Δεν είναι γνωστό ακριβώς το ποσοστό εμφάνισης της νόσου, αλλά γενικότερα το ποσοστό της παραληρηματικής διαταραχής είναι περίπου 15 περιπτώσεις στις 100.000 ανά χρόνο.

Η διαταραχή εκδηλώνεται σε 3 στάδια:

—Αναμονή: ο ασθενής έχει την εμμονή του «κρυφού θαυμαστή» που είναι ερωτευμένος μαζί του και απλά περιμένει την εκδήλωση του έρωτά του. Πρόκειται για ένα διάστημα που μπορεί να κρατήσει ακόμα και πολλά χρόνια.

—Έλλειψη ανταπόκρισης: ο ασθενής αρχίζει και απογοητεύεται καθώς αισθάνεται πως ο «κρυφός θαυμαστής» δεν είναι πλέον θαυμαστής του, εφόσον δεν ανταποκρίνεται πια στον έρωτά του. Αρχίζει και πέφτει ψυχολογικά παρουσιάζοντας συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ μπορεί να εκδηλώσει ακόμη και αυτοκτονικές τάσεις.

—Επιθετικότητα: ο ασθενής νιώθει δυστυχισμένος. Αρχίζει και γίνεται επιθετικός σε όσους νιώθει πως μπορεί να σταθούν εμπόδιο στην ευτυχία του, γνωστούς ή και άγνωστους ακόμα ανθρώπους.

Τι μπορεί να ευθύνεται για την ερωτομανία;

Μέσα από μελέτες έχει φανεί πως τα αίτια μπορεί να είναι σε γενικότερο βαθμό η απουσία της αγάπης από τη ζωή του σε συνδυασμό με την εύθραυστη επαφή με την πραγματικότητα. Μπορεί να μην έχει εμπειρία από διαφυλικές σχέσεις αλλά μπορεί ακόμη και να μην έχει σχηματίσει ακόμα το πρότυπο του φύλου στο οποίο ανήκει και κατ’ επέκταση και την ανάλογη συμπεριφορά, με αποτέλεσμα να παρεξηγεί κινήσεις τρίτων και να τις μεταφράζει ως ερωτικές εκδηλώσεις.

Υπάρχει θεραπεία για την ερωτομανία;

Η συγκεκριμένη διαταραχή μπορεί να ελεγχθεί όπως και η ψυχική διαταραχή που την συμπεριλαμβάνει με φαρμακευτική αντιψυχωσική αγωγή. Αν βέβαια, ο ασθενής γίνει επικίνδυνος και απειλεί το άτομο με το οποίο είναι ερωτευμένος μαζί του, τότε η αναγκαστική νοσηλεία είναι απαραίτητη για προστασία και του άλλου αλλά και του ίδιου του εαυτού του.

Παραδείγματα ερωτομανίας ίσως έχετε δει σε ταινίες, όπου ένα απλό άτομο πιστεύει πως ένας διάσημος τραγουδιστής ή ηθοποιός για παράδειγμα είναι ερωτευμένος μαζί του, πηγαίνει στις συναυλίες του ή στις παραστάσεις του, του στέλνει λουλούδια και ερωτικά γράμματα, προσπαθεί να του κλέψει ένα προσωπικό του αντικείμενο, κλπ. Επίσης, μπορεί να γίνει επικίνδυνος αν το διάσημο πρόσωπο με κάποιο τρόπο καταλάβει πως δεν ενδίδει στον έρωτά του, όπου μπορεί να σκεφτεί μέχρι και να του αφαιρέσει τη ζωή ή τη ζωή άλλων που αποτελούν εμπόδιο στην εκπλήρωση του φαντασιωσικού έρωτά του.

Η Μαρίνα Μόσχα  είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια 

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr