Βιβλίο

Διαβάζοντας: “Η αριστερή μου πλευρά”-Δ.Σωτηροπούλου, του Άγγελου Κουτσούκη

Spread the love

Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

΄΄Η ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΜΟΥ ΠΛΕΥΡΑ΄΄ της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ

Γνωρίζοντας πολλά χρόνια την Δέσποινα Σωτηροπούλου, το πρώτο πράγμα που κατάλαβα διαβάζοντας την  ΄΄Αριστερή μου πλευρά΄΄,το τρίτο της βιβλίο, είναι ότι αυτό που την χαρακτηρίζει σαν άνθρωπο, χαρακτηρίζει και το γράψιμό της: η αυθεντικότητα. Ο τρόπος που γράφει είναι μοναδικός γιατί δεν προσπαθεί να πείσει για αυτό που κάνει. Είναι ένα εσωτερικό κομμάτι της, που έχει το ταλέντο να το κάνει λέξεις, προτάσεις, να τις βάζει στη σειρά για να πεί την ιστορία που θέλει.  Δεν την ενδιαφέρει τι θα πούν ό άλλοι για το γραπτό της. Την ενδιαφέρει να πεί αυτό που θέλει με τον δικό της τρόπο. Χρησιμοποιεί λέξεις που τις κάνει  προτάσεις που μοιάζουν να βγαίνουν μέσα από  μιά αρχέγονη εποχή, έχοντας κάτι από τον απόηχο των δημοτικών τραγουδιών και της δημοτικής ποίησης. Ενας απόηχος της παράδοσης , τη στιγμή που ο προφορικός λόγος γίνεται γραπτός.

Αν πρέπει να παρομοιάσω την γραφή της με κάτι άλλο, το πρώτο πράγμα που θα μου ερχόταν στο μυαλό είναι οι ζωγραφιές του Θεόφιλου. Ανεπητήδευτες, χωρίς να έχουν το άγχος να αρέσουν, και γι΄αυτό μοναδικές. Κάπως έτσι έχει τον τρόπο να γράψει την ιστορία της η Δέσποινα. Και η ιστορία της είναι η ιστορία της  νεότερης Ελλάδας μέσα από τα βάσανα και τις περιπέτειες μιάς οικογένειας, της δικής της, κατά πάσα πιθανότητα, παρ΄όλο που η ίδια σημειώνει πως τα πρόσωπα και οι καταστάσεις που περιγράφει είναι προϊόν μυθοπλασίας.

Είναι όλα αυτά που πέρασαν κάποιοι απλοί, λαϊκοί άνθρωποι, που δεν βρέθηκαν από την  πλευρά του νικητή γιατί οι αρχές τους και τα πιστεύω τους δεν μπήκαν ποτέ σε διαπραγμάτευση.

΄΄Σε σημεία σκόρπια τα πέντε της ξεβράστηκαν ξαδέλφια. Η Ελένη, η Κυριακούλα, η Ζαφείρα, ο Σωτήρης, και ο Γιώργος. Η Τασία με τον αδελφό της στην Αθήνα μοναχοί κατέληξαν.

Στα απόνερα της προσφυγιάς η οικογένεια σκορπίστηκε μέχρι ο κρατικός να λειτουργήσει μηχανισμός και στο Αγρίνιο όλους ξανά να τους συγκεντρώσει. Τον επαναπατρισμό τους πως θα κουλάντριζαν, δεν ξέρανε…

-Καμένοι από τη φωτιά του δράκου φτάσαμε. Ξέρεις ποιος είναι ο δράκος, Ροδούλα; Το αχόρταγο το μάτι. Ο λαίμαργος ο άνθρωπος. Αυτός που ο έξω από δω μέσα του μπαστακώνεται.

-Σου λείπει το πατρικό σου, πατέρα;

-Μοιρασμένοι στα δύο είμαστε. Τι εκεί, τι εδώ; Και με τους αλλόθρησκους μια χαρά ζούσαμε. Θεό εκείνοι, Θεό κι εμείς. Οι σπιούνοι των λαών άναψαν τη φωτιά ανάμεσά μας. Αυτοί που φτιάχνουν τον κόσμο στα μέτρα τους. Φτού…σκατά στην ψυχή τους. Ο ξεριζωμός κόρη μου είναι παράλογος. Σν ένα μωρό σε κορμί μεγάλου.

-Υποφέρατε περισσότερο από ότι εμείς τώρα πατέρα;

-Μη με συνερίζεσαι παιδί μου. Οσα ζήσαμε, ούτε λέγονται μα μήτε και ομολογούνται…..Παντού σακατεμένοι, αίμα και  συμφορά. Σε μιά νυχτιά…Το σαράκι του αλληλοσπαραγμού μας μεταμόρφωσε σε τέρατα. Ξέρεις πώς σώθηκα; Κρυμμένος για μιά ολάκερη μέρα κάτω από το πτώμα του πατέρα μου. Ανθρωπος μην το ζήσει.΄΄

Γιατί  η προσφυγιά, ο ξεριζωμός, είναι άγριο πράγμα και κανένας δε θέλει να το ζήσει. Κανείς δεν αφήνει το σπίτι που γεννήθηκε, τα χώματα που γεννήθηκε, αν δεν έχει σοβαρό λόγο να το κάνει.

Η Δέσποινα Σωτηροπούλου κουβαλάει μέσα της μνήμες περασμένες από τη μια γενιά στην άλλη, από αυτές που δεν καταγράφει η επίσημη ιστορία και μπορεί και τους δίνει σχήμα φέρνοντας στη μνήμη του αναγνώστη κάποια ανάλογα δικά του βιώματα, ίσως ξεχασμένα μέσα του. Γιατί, όσο περνούν τα χρόνια, ο άνθρωπος ξεχνάει. Ξεχνάει για να μπορέσει, ίσως, να πάει παρακάτω. Αλλά όπως  λένε, λαός που ξεχνάει είναι καταδικασμένος στη λήθη της ιστορίας.

Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:

Η Ροδούλα του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Του κάλλους, της υπομονής και της προκοπής. Η Ροδούλα της γενιάς του ΄30 άφοβη κι αποφασισμένη να επιβιώσει στο ροζ στροβιλίζεται φόρεμα της τύχης της.

Ο ξεριζωμός των γονιών και η νέα πατρίδα. Ο πόλεμος, η κατοχή, οι αγώνες και η πείνα. Ο αντάρτης πατέρας  και ο αντιστασιακός σύζυγος. Ο ένας και μοναδικός άντρας της ζωής της. Η μυθική ομορφιά. Η νοικοκυροσύνη, οι κόρες, οι απώλειες και ο πόνος.  Και στη νηνεμία των χρόνων ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η αριστερή της πλευρά, η πλευρά του θηλυκού και της ιδεολογίας νοσεί. Καταδίκη ή ευκαιρία; Σκλαβιά ή απελευθέρωση;΄΄

Η Δέσποινα Σωτηροπούλου έγραψε ένα βιβλίο για την μνήμη, την αγάπη και την απώλεια. Για τις ιστορίες ανθρώπων που αγαπήσαμε και είναι καταγραμμένες μέσα μας. Για τον φόβο της λήθης που παραμονεύει. Και τα έγραψε με τον ολόδικό της τρόπο, με λόγια που ανασύρει από τα βάθη του εαυτού της, γιατί έτσι καταχωρήθηκαν μέσα της από τους προηγούμενους της γενιάς της.

Σε μια πρόσφατη συνέντευξή της στην Athens Voice  στην ερώτηση ΄΄Πώς καταφέρνει κανείς να συμβιβαστεί με την απώλεια αγαπημένων προσώπων;΄΄ η Δέσποινα Σωτηροπούλου απάντησε:

΄΄Δεν εξοικειώνεσαι. Μαθαίνεις να το αντέχεις. Μερικές φορές η ανάγκη είναι ο ίδιος ο Θεός. Εκπαιδεύεσαι να βαστάς, να υπομένεις, να πνίγεις το εγώ σου και να συμπονάς, να παρακαλάς για το καλό όλων, να προσπαθείς για το καλό όσων έρθουν στον δρόμο σου, να συνεχίζεις μέχρι που να γίνεις εσύ και οι λατρεμένοι σου μαζί. Εσύ και οι απουσίες σου. Έτσι πλουτίζει ο άνθρωπος. Και φτάνει ξαφνικά να βιώνει μέσα στην έλλειψή του την αφθονία. Αν εξαιρέσεις εκείνες τις στιγμές, που από την οδύνη δεν χωράς πουθενά, τότε καταλήγεις σε ένα και μόνο συμπέρασμα. Αν όποιος φεύγει ελευθερώνεται, τότε όποιος μένει λυτρώνεται. Μονάχα έτσι ερμηνεύω τη ζωή. Αλλιώς δε βγάζει κανένα νόημα΄΄.

Στην εισαγωγή του βιβλίου ο Κώστας Γεωργουσόπουλος σημειώνει:

΄΄Το βιβλίο που έχω τη χαρά να σχολιάζω, είναι όντως ένα βιβλίο που δεν κατατάσσεται σε κανένα λογοτεχνικό είδος. Πρώτα-πρώτα από άποψη σχολής…

Έχει κατορθώσει να συγκεράσει το ρομαντισμό με τον υπερρεαλισμό. Ενα ποτάμι αισθημάτων, μια πλημμυρίδα αισθημάτων, όπως ήταν η μεγάλη στιγμή του ρομαντισμού ο οποίος ήρθε να αντικαταστήσει τη λιτότητα της κλασικής διατύπωσης…   Ένας πληθωρισμός από αισθήματα, λοιπόν, κι ένας χείμαρρος  συναισθηματικός που από την άλλη πλευρά  όμως, δίνει κατεξοχήν υπερρεαλιστικές λύσεις.

Δηλαδή, λύσεις αιφνιδιασμού όσον αφορά τη σύνθεση των λέξεων, το πάντρεμα των λέξεων, το γάμο των λέξεων μεταξύ τους.

Λέξεις που ουσιαστικά η μία με την άλλη και σε μιά τρέχουσα λογική δε συνυπάρχουν, εδώ και …συνυπάρχουν και …συναποτελούν μια καινούργια οντότητα.

Μιά συναισθηματική και λογοτεχνική οντότητα που προκύπτει από τον απόηχο των λέξεών της. Η Δέσποινα Σωτηροπούλου έχει καταφέρει τη συνένωση δυο μεγάλων λογοτεχνικών σχολών. Είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει μια ποιητική παρακαταθήκη, μιά κιβωτός ποίησης, η οποία λειτουργεί.  Η ίδια πυροδοτείται από το παρελθόν και μέσα από την τέχνη της εγγυάται ένα παρηγορητικό  μέλλον΄΄.

Η Δέσποινα Σωτηροπούλου γεννήθηκε και  μεγάλωσε στη  Νίκαια της Αττικής. Από το 1983 δημοσιογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και ανήκει στους εμπνευστές της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ και στην πολύχρονη καριέρα της έχει διακριθεί για το πολιτιστικό της ρεπορτάζ στην τηλεόραση. Ίδρυσε και καθιέρωσε τοπικά φεστιβάλ, υπήρξε Σύμβουλος Επικοινωνίας στα Ελληνικά Ταχυδρομεία, παραγωγός πολιτιστικών παραστάσεων και ντοκυμαντέρ. Τα τελευταία δέκα χρόνια ασχολείται ενεργά με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και έχει διατελέσει Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινοφελούς Επιχείρησης και Αντιδήμαρχος Πρασίνου-Περιβάλλοντος , Τρίτης ηλικίας-Ισότητας στο Δήμο Νίκαιας Αγ. Ι. Ρέντη.

SHARE
RELATED POSTS
Βιβλίο: “αυτονόητα” της Μαρίας Γεωργαλά-Καρτούδη, παρουσίαση από την ΧΕΝ Κηφισιάς, Παρασκευή 11 Οκτ.
Απόσπασμα από το ημιτελές παραμύθι του Κωστή Α. Μακρή
Η Τήλος της Ήριννας, του Πάνου Βενέρη

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.