Βιβλιοπρόταση: Άγγελος Κουτσούκης: “Ο άνθρωπος που έμενε στον Φάρο” από τις εκδόσεις Φίλντισι

Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

“ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ ….ΣΤΟΝ ΒΕΡΣΑΤΣΕ”  της ΑΛΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ

 Ένα βιβλίο που πρωτοκυκλοφόρησε το 1995 και επανακυκλοφορεί στις μέρες μας από τις εκδόσεις Κάκτος. Γραμμένο από μιά ηθοποιό πού ποτέ δεν ακολούθησε την πεπατημένη. Μιά ηθοποιό που θα μπορούσε κανείς να την αποκαλέσει αιρετική, με βάση το πως έζησε ,τι καριέρα ακολούθησε και τι έργα διάλεξε να παίξει. Η Αλίκη Γεωργούλη κόρη , ναυάρχου παρακαλώ, γεννήθηκε το 1933 στην Αθήνα και πέθανε, μόλις 62 ετών, το 1995.

Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1953 στο έργο του Μπέρναρντ Σο “Ο άνθρωπος του Διαβόλου”. Έπαιξε σε 15 ταινίες, μεταξύ αυτών η εμβληματική “Συνοικία το όνειρο”, σε σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη, το 1961. Μιά ταινία, που ενώ αντιμετώπισε προβλήματα με την λογοκρισία της εποχής-στην αρχή απαγορεύτηκε η προβολή της- ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας και προβλήθηκε σε πολλά ξένα φεστιβάλ κινηματογράφου. Ήταν μία από τις πρώτες ελληνικές νεορεαλιστικές ταινίες, Μιά ταινία που έμεινε στην ιστορία του ελληνικού σινεμά και για την οποία γράφτηκαν τα εξής: “Οι δημιουργοί της ταινίας, ο σκηνοθέτης Αλεξανδράκης και η ηθοποιός Γεωργούλη, επηρεασμένοι από τις πολιτικές και κοινωνικές καταστάσεις της περιόδου του 1960 ήθελαν να προβάλλουν την ελληνική πραγματικότητα του ανένταχτου και περιθωριοποιημένου επαρχιώτη Έλληνα, που μετά τον εμφύλιο και την οικονομική καταστροφή επιβιώνει με δυσχέρειες, και ελπίζει στα όνειρα και στο «γύρισμα της τύχης» για ένα καλύτερο μέλλον. Πολλοί από τους ηθοποιούς είχαν βιώσει προσωπικά αυτή την πραγματικότητα, κάτι που ενίσχυσε τις ερμηνείες τους”. Όπως ήταν φυσικό.η ταινία “ενόχλησε” το τότε ελληνικό κράτος, που ήθελε μια Ελλάδα μέσα στη χαρά και στην ευτυχία.

Μιλώντας για τις ταινίες που έπαιξε δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τον “Ηλία του 16^ου”, το 1959 καθώς και τον πολυβραβευμένο “Θίασο” του Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Δημιούργησε το θέατρο “Αποθήκη” στου Ψυρρή, στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, μία εποχή που η περιοχή δεν ήταν καθόλου της μόδας. Εκεί, έπαιξε έργα εναλλακτικά, με αποκορύφωμα, ίσως, τα “Σκουπίδια” του Γιάννη Ξανθούλη.

Με λίγα λόγια η Αλίκη Γεωργούλη, σαν άνθρωπος και σαν ηθοποιός, πήγε κόντρα στο ρεύμα της εποχής της. Και αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα και  στο βιβλίο της. “Από τον Λένιν …στον Βερσάτσε΄΄ ο ευφάνταστος τίτλος του και μέσα σε αυτό διασώζει κομμάτια της ζωής της και των ανθρώπων που συναντήθηκαν οι δρόμοι τους. Ο Μάνος Κατράκης, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ο Κώστας Χατζηχρήστος.ο Γιάννης Τσαρούχης, η Κατίνα Παξινού, ο Γιώργος Παπάς, ο Νάσος Μπότσης αλλά και δίπλα ονόματα ξένων ανθρώπων του σινεμά, που σήμερα πιά είναι ιστορία.

“Θυμάμαι  τα βράδυα στο “Σεντμόι”, γλέντι ως το πρωί. Το “Σεντμόι” ήταν ο έβδομος όροφος του ξενοδοχείου “Μασκβά”. Εκεί μέναμε. Στην Κόκκινη Πλατεία”.

Μπερδεμένες οι αναμνήσεις. Τζουλιέτα Μασίνα: κάθε βράδυ να χορεύει σάμπα που έπαιζαν οι Κουβανέζοι. Εκεί, και ο άντρας της, ο Φελίνι. Η Σιμόν Σινιορέ: παχιά, με ελάχιστα τα ίχνη της θείας γυναίκας που υπήρξε λίγα μόλις χρόνια πρίν. Ο Υβ Μοντάν, υπεροπτικός και πολυάσχολος να ψιλοφλερτάρει τη Λέα Μασάρι. Ο Βισκόντι, ο Φρεντερίκ Ροσίφ…και ο Γεφτουσένκο κάθε βράδυ να απαγγέλει με οίστρο ποιήματά του. Δεν καταλαβαίναμε, μας συνάρπαζε όμως με το πάθος του και τη μέθη του. Κάθε βράδυ!”

Η Αλίκη Γεωργούλη περιγράφει μιά εποχή που πέρασε, δυστυχώς, ανεπιστρεπτεί. Μιά Αθήνα που πιά δεν υπάρχει. Ανθρώπους που έγραψαν τη δική τους ιστορία, μικρή ή μεγάλη. Εποχές που το να τολμήσεις να γυρίσεις μιά ταινία έξω από τα κατεστημένα στούντιο ήταν επαναστατική πράξη. Καί, κυρίως, μιά εποχή που οι άνθρωποι της είχαν κώδικες.

Για παράδειγμα περιγράφει μιά κουβέντα της με τον Γιάννη Τσαρούχη: “Το “Ελληνικόν” ήταν ένα από τα καλά ζαχαροπλαστεία. Όχι σαν του Μπόκολα. Γύρω απ΄το Μπιντέ έτρεχαν οι πρώτοι καμικάζι. Νέα παιδιά πλούσιων  γονιών, καταφθάνανε να κάνουνε τη φιγούρα τους με κάτι σπόρ αμάξια, όχι και τόσο σπουδαία νομίζω- Triumph. Σπιντάρανε. Ασήκωτος ο θόρυβος. “Βρέ Γιάννη, του λέω  ένα βράδυ, τί πράγματα είναι αυτά; Αυτή είναι η πρόοδος;” “Σώπα! Μου λέει. Δεν το ξέρουνε. Η πρόοδος θα αρχίσει όταν επιστρέψουμε στο γαϊδούρι”. Νομίζω τότε δεν κατάλαβα ακριβώς. Δεν ήθελε βέβαια να πεί πως αντί να τρέχεις με ένα  αυτοκίνητο στην Πλατεία Κολωνακίου, ήτανε να καβαλάς ένα γαϊδούρι. Κάποτε κατάλαβα. Απλά μέσα. Απλά σχήματα. Απλά χρώματα. Γνήσια και υγιεινά.”

Μια Αθήνα, μία Ελλάδα, άνθρωποι και νοοτροπίες που δεν υπάρχουν πια. Συνήθειες που χάθηκαν μέσα στα χρόνια.

“Τότε, όταν πήγαινες στα θέατρα ή στα σινεμά, σεβόσουνα τους χώρους. Πλενόσουνα. Ντυνόσουνα  με τα καλύτερα. Ακόμα και κομμωτήριο μπορεί να είχες πάει. Κι όταν τέλειωναν οι “Φυσικοί” με την Παξινού και τον Μινωτή, δεν έτρεχες κατ΄ευθείαν στην ταβέρνα του Ηλία να ξεκοκαλίσεις μια “μπριτζόλα” και να καταβροχθίσεις τρία “τζατζίκια”. Πήγαινες στου  Μπόκολα. Οι καλύτεροι λουκουμάδες. Τα ωραιότερα μοντέλα και τα ωραιότερα κοσμήματα. Τότε δεν ήταν δείγμα νεοπλουτισμού, ήταν κληρονομιά και μόρφωση και γνώση”.

Η Αλίκη Γεωργούλη λίγο πρίν “φύγει”, μάζεψε τις εμπειρίες της και τις έκλεισε σε αυτό το βιβλίο. Εμπειρίες μιάς γυναίκας που ήταν μπροστά από την εποχή της. Εμπειρίες μιάς θεατρίνας που έπαιξε δίπλα σε ιερά τέρατα, όπως ο Κατράκης, η Παξινού  και ο Μινωτής. Εμπειρίες μιάς ηθοποιού που έπαιξε σε κάποιες εμβληματικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου όπως η “Συνοικία το όνειρο” και “Ο θίασος”. Και “κουβάλησε” τον τίτλο της αιρετικής σαν τίτλο τιμής.