Στα φοιτητικά μου χρόνια είχα διαβάσει ένα διήγημα του Lion Feuchtwagner με τον τίτλο «Ο Οδυσσέας και οι χοίροι». Στο διήγημα αυτό ο Lion Feuchtwagner βάζει τον Οδυσσέα να ξαναπηγαίνει στη χώρα των Φαιάκων προσπαθώντας να επαναφέρει τους πρώην συντρόφους του και τώρα χοίρους στην ανθρώπινη μορφή τους. Δυστυχώς όμως ο Οδυσσέας δεν τα κατάφερε. Δεν το κατόρθωσε, γιατί οι σύντροφοί του δεν το ήθελαν. Το μόνο που κατόρθωσε να επαναφέρει στην ανθρώπινή του μορφή ήταν ο Ελπήνορας αλλά κι αυτός φώναζε, μόλις ξανάγινε άνθρωπος: «Γιατί δεν με άφηνες στην ησυχία μου, Οδυσσέα; Γιατί ήρθες να μας ξαναβασανίζεις με αναζητήσεις; Ήταν γλυκιά η γουρουνίσια ζωή».

Σκέφτομαι πως ο μύθος του Fechtwagner σήμερα φαντάζει πολύ επίκαιρος. Η κατάσταση μιας διανοητικής νωθρότητας, μιας αδιαφορίας μπροστά στο καινούριο, το νέο της αμφισβήτησης, που πάντα γίνεται η αιτία για να ανοίξει ο δρόμος της προόδου. Ένας Οδυσσέας που προσπαθεί μάταια να βγάλει τους συντρόφους του από τη γουρουνίσια τους ζωή και να τους σπρώξει σε καινούργιες προσπάθειες. Ένας Οδυσσέας που αναζητά, ψάχνει, αμφισβητεί, τολμά, πολεμά την διανοητική νωθρότητα. Ο Οδυσσέας και ο αέναος αγώνας για τον άνθρωπο. Η λαχτάρα για τη γνώση.

Ο Οδυσσέας, όπως τον γνωρίσαμε να μιλά στους συντρόφους του μέσα από τον Καζαντζάκη στην μετάφραση του Δάντη: “Σεις δεν πλαστήκατε σα ζα να ζείτε. Μα γνώση κι αρετή να ακολουθάτε!”.

Ίσως μια φωνή που πρέπει να ακουστεί τώρα, σε αυτή την σκληρή και μπερδεμένη εποχή του μετευδαιμονισμού στο όνομα της παγκοσμιοποίησης.

Σε μιαν εποχή πνευματικής νωθρότητας και ηθικού ωχαδερφισμού, που θυμίζει έντονα την αντίσταση των χοίρων συντρόφων του Οδυσσέα στον εξανθρωπισμό τους.

Αν πρέπει από κάπου να αρχίσουμε ..ας αρχίσουμε από το να γίνουμε ξανά άνθρωποι ενός κόσμου, στον οποίο ο Homo culturalis δεν θα είναι υποταγμένος στον homo economicus.

Νίκος Βασιλειάδης

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr