Ο Πάνος Καπώνης* είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, τ. Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Φαρμακευτική), ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας  Έχει συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου.Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr.

ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ [Π36]

Ένα καλοκαίρι στο Castrum στην Ρόδο …

[«Η μεταφυσική του Chateau, ή πως μέσα από τα τείχη προβάλλονται αστρικές εικόνες …»]

Αυτό το χρονικό, που θα σας αφηγηθώ – το οποίο είναι πέρα για πέρα αληθινό – συνέβη στην μεσαιωνική Ρόδο το καλοκαίρι του 1994 και για το οποίο ήμουν άμεσος μάρτυρας του γεγονότος.

Η οντολογική μεταφυσική είναι παραδοσιακός κλάδος της φιλοσοφίας που σχετίζεται με την ερμηνεία της θεμελιώδους φύσης του όντος (ύπαρξης) και του κόσμου που το περιβάλλει αν και,  δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο να οριστεί . Η μεταφυσική ως υπερώνυμο (ευρύ) φιλοσοφικό πεδίο μελέτης έχει ως αντικείμενο τι πρώτες αρχές (θεμελίωση και φύση της υποστατότητας του οτιδήποτε), κι επίσης αφηρημένες έννοιες όπως η ύπαρξη, η γνώση, η ταυτότητα, ο χρόνος … Δεν είναι εύκολο να πούμε τελικά τι είναι η μεταφυσική.

Οι αρχαίοι και οι μεσαιωνικοί φιλόσοφοι θα μπορούσαν να έλεγαν ότι η μεταφυσική, όπως η χημεία ή η αστρολογία, έπρεπε να οριστεί από το αντικείμενό της : η μεταφυσική ήταν η «επιστήμη» που μελετούσε το «είναι ως τέτοιο» ή «τις πρώτες αιτίες των πραγμάτων» … Δεν είναι πλέον δυνατός ο ορισμός της μεταφυσικής με αυτόν τον τρόπο και στο παρόν άρθρο, είναι σχεδόν αδιάφορες οι διάφορες εξηγήσεις, μια που πάντα αναρωτιόμουνα εάν το «μεταφυσικό» είναι «μετά» ή απόλυτα φυσικό και ακόμη επειδή, εξετάζοντας μια ευρεία επιλογή προβλημάτων, που θεωρούνται μεταφυσικά, συζητιούνται τρόποι με τους οποίους η εμβέλεια της μεταφυσικής έχει επεκταθεί με την πάροδο του χρόνου. Διαπιστώθηκε δε ότι, τα κεντρικά προβλήματα της μεταφυσικής ήταν πιο ενοποιημένα στην Αρχαία και τη Μεσαιωνική εποχή, αλλά η κατάληξη ήταν  ότι η μεταφυσική, όσο και αν οριστεί, είναι κάτι το αδύνατον.

Εν πάση περιπτώσει, δεν είμαι ειδικός για σχετικές αναλύσεις, αλλά απλώς δέκτης ορισμένων καταστάσεων οι οποίες δεν εξηγούνται μεν, αλλά διαδραματίστηκαν δε, κυρίως σε απομεινάρια αρχαίων ή μεσαιωνικών κτισμάτων, όπως στους Δελφούς το 1984, αλλά και στο τωρινό μας αφήγημα, στο Κάστρο των Ιπποτών της Ρόδου. Θα σας μεταφέρω μέσω ενός μυθιστορήματος μου, [Η ΥΒΡΙΣ, εκδόσεις «Παρουσία» Αθήνα 2017] στο περιστατικό, μιας και είναι η περίοδος των διακοπών, το οποίο περιγράφει το σημαινόμενο «μεταφυσικό» ή «υπερφυσικό» γεγονός :

«Το ξενοδοχειακό συγκρότημα εκείνη την πρωινή ώρα ήταν έρημο και σε προδιέθετε για περπάτημα μεσ΄ την βροχή. Οι καλοκαιρινές μπόρες ταίριαζαν απόλυτα στις ψυχολογικές καταστάσεις εκείνης της ώρας… Στάθηκε στην άκρη του δρόμου που, βρεγμένος όπως ήταν, γυάλιζε περίεργα στην αχλή της υγρασίας. Στο βάθος είδε ένα φωτάκι που πλησίαζε προς το μέρος της. Ήταν ένα ταξί. Μια διέξοδος.

— «Στην παλιά πόλη», είπε. Μόλις πέρασαν την τοξωτή πύλη ο ταξιτζής την ρώτησε – «Πού ακριβώς θέλετε ;»

— «Στην πλατεία, στο σιντριβάνι», είπε η Μάρθα.

     Το ταξί σταμάτησε στον πλακόστρωτο παράδρομο της στρογγυλής πλατείας. Δεν υπήρχε ψυχή ένα γύρω. Μόνον μια συντροφιά νεαρών στο μοναδικό ανοιχτό μπαρ. Τα βήματα της την οδήγησαν στα παλιά σκαλιά ενός μεσαιωνικού αρχοντικού, απέναντι από την κρήνη… Τα σκαλιά ήταν υγρά. Η υγρασία είχε φωλιάσει στην ψυχή της Μάρθας, ξημερώματα δεκαπενταύγουστου. Η υγρασία, που μεταφορικά ήταν ένα καθοριστικό στοιχείο της ύπαρξης της. Κοιτάζοντας τις σταγόνες που έπεφταν μονότονα από την κρήνη, ένιωσε στα μάτια της να τρέχουν δάκρυα, υγρασία ανακούφισης, αίσθηση λύτρωσης, επιστροφή σε ένα «μεσαιωνικό μαχαίρωμα»…

     Ήταν η πρώτη απόπειρα φυγής… Με την φαντασία της έβλεπε χαραγμένη σε ένα δέντρο μια καρδούλα με τα αρχικά Μ+Μ μέσα της και σταγόνες να πέφτουν από τα φύλλα γύρω.

     Μετά από πολλή ώρα, σηκώθηκε μουδιασμένη αλλά με το σώμα της ανάλαφρο. Τα βήματά της την οδήγησαν στο Παλάτι των Ιπποτών του Ρόδου. Μια έλξη περίεργη την ωθούσε προς τα μεσαιωνικά αυτά τείχη. Γνώριζε ότι δεν μπορούσε να μπει μέσα. Η πύλη του κάστρου για τους επισκέπτες θα άνοιγε στις 09.00΄. Περπάτησε προς τον κήπο μπροστά από το Παλάτι. Η ατμόσφαιρα ήταν μεθυστική. Ακολούθησε ένα δρομάκι του κήπου και κάθισε σ’ ένα παγκάκι απέναντι από τους πυλώνες.

     Σαν σε όραμα, ένιωσε ότι το πνεύμα της περιδιάβαινε στους διαδρόμους του Παλατιού και άγγιζε τους πέτρινους τοίχους και τα παλιά έπιπλα, με μια αίσθηση ότι βρισκόταν έπειτα από αιώνες στο δικό της σπίτι, σε μια άλλη ζωή.

     Μέσα στην σιωπή υπήρχε ένα σημείο πολυταξιδεμένου φωτός, που προβαλλόταν εκεί μπροστά της και όλες οι πέρα από τον χρόνο γνώσεις,  την οδηγούσαν σε μια ροή κατανόησης της αλήθειας εκείνης της στιγμής, όπου το αόρατο γίνεται ορατό και τα μελλοντικά γεγονότα, εστιάζονταν μέσα σε αυτά, που αντιλαμβανόταν σε αυτό το «παρόν» που ζούσε.

     Δεν γνώριζε, εάν αυτά που περισσότερο ένιωθε, παρά καταλάβαινε, ήταν ένα είδος προσευχής ή διαλογισμού. Όμως είχε συνείδηση ότι «αυτό» που έβλεπε, δεν ήταν γνώση ή επίγνωση, αλλά – παρ΄ όλο που το μυαλό της αντιδρούσε από αμφιβολίες – ήταν κάτι σαν ένα εσώτερο σύστημα που έδειχνε μια προοπτική, μια πηγή ζωής και όχι μια επιθυμία.

     Βάδισε ασυναίσθητα προς την Πύλη του Κάστρου. Ανάλαφρη μέσα της επιθυμούσε να αισθανθεί την ομορφιά της γης, τους ανέμους, τα δάση και τα λουλούδια. Ένιωθε ότι ήταν η ώρα να περάσει την Πύλη. Αισθανόταν ότι θα απορροφηθεί σε άλλη διάσταση και μέσα από αυτή θα αναγεννηθεί σε έναν άλλο ρόλο και θα εισχωρήσει στα μονοπάτια του έρωτα. Και αυτός ο Έρωτας θα ήταν μια καρμική αναμέτρηση, μια νέα ενσάρκωση, μέσα από τον σύντροφό της, που αποτελούσε πια το κανάλι για μια πλατύτερη έκφραση του ιδανικού που είχε θέσει για τον εαυτό της.

— «Πού ταξίδευες πρωί-πρωί και ανησύχησα ;»

— «Εδώ είμαι στα σκαλοπάτια. Και σήμερα συνειδητοποίησα μια λευκή αχτίδα φωτός και την ακολούθησα…Πάμε μέσα ;»                                  

Ήταν οι πρώτοι επισκέπτες την ημέρα εκείνη, 15 Αυγούστου που μπήκαν στο Παλάτι των Ιπποτών…»

Στην Ρόδο …για την αντιγραφή ΠΑΝΟΣ ΚΑΠΩΝΗΣ