Μαρία Καρχιλάκη

Από το 1929 είχε να δει το δολάριο τέτοια σαρωτική όσο και συμβολική αλλαγή στην εμφάνισή του: Η αφροαμερικανίδα ακτιβίστρια κατά της δουλείας -πρώην σκλάβα- Χάριετ Τάμπμαν θ’ αντικαταστήσει τον Πρόεδρο Τζάκσον, ιδιοκτήτη σκλάβων, στην μπροστινή όψη του 20δόλαρου· στην πίσω όψη του 10δόλαρου θα μπουν οι εμβληματικές μορφές του κινήματος των σουφραζετών, Τρουθ, Μοτ, Άντονι, Πωλ και Στάντον, ενώ σ’ εκείνη του χαρτονομίσματος των 5 δολαρίων, οι οραματιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, Έλινορ Ρούζβελτ και Μάριαν Άντερσον.

Η διαβούλευση για τη μεγάλη αλλαγή κράτησε 10 μήνες και ήταν θερμή. Αρχικά, για παράδειγμα, ο Τζακ Λιου, προόριζε την Τάμπμαν για το 10δόλαρο, όπου θα αντικαθιστούσε τον παλιό προκάτοχό του στο αξίωμα, πρώτο υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Αλεξάντερ Χάμιλτον. Τελικά ο Χάμιλτον κράτησε τη θέση του, βοηθούσης και της πίεσης του Λιν-Μάνιουελ Μιράντα, δημιουργού και πρωταγωνιστή του ομώνυμου μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ («Hamilton») το οποίο, μάλιστα, κέρδισε το φετινό Πούλιτζερ για την καλύτερη δραματική παραγωγή της χρονιάς.

Από αριστερά, οι Sojourner Truth, Lucretia Mott, Susan B. Anthony, Alice Paul και Elizabeth Cady Stanton θα απεικονίζονται στην πίσω όψη του 10δόλαρου – Πηγή: Wikipedia

Τα καινούργια χαρτονομίσματα δεν αναμένονται άμεσα. Το πρώτο που θα κάνει την εμφάνισή του θα είναι το 10δόλαρο, το 2020, έτσι ώστε η κυκλοφορία του να συμπέσει με τα 100 χρόνια από την κατοχύρωση, στο Σύνταγμα των ΗΠΑ, του δικαιώματος ψήφου των γυναικών με τη 19η Τροπολογία. Σταδιακά, έκτοτε, θα κυκλοφορήσουν και τα άλλα δύο, με στόχο το αργότερο το 2030 να έχουν πάρει τη θέση τους στο πορτοφόλι.

Οι Martin Luther King, Eleanor Roosevelt και Marian Anderson θα απεικονίζονται στην πίσω όψη του χαρτονομίσματος των 5 δολαρίων – Πηγή: Wikipedia

Η πιο πολυσυζητημένη αλλαγή είναι αυτή στο 20δόλαρο. Η Χάριετ Τάμπμαν θα είναι η πρώτη αφροαμερικανίδα που θα κοσμεί την μπροστινή όψη χάρτινου δολαρίου καθώς και η πρώτη γυναίκα μετά από έναν αιώνα και κάτι. Επίσης, θα εκτοπίσει μεν τον Τζάκσον αλλά δεν θα τον εξαφανίσει· ο 7ος Πρόεδρος των ΗΠΑ θα παραμείνει στο συγκεκριμένο χαρτονόμισμα αλλά θα ‘μετακομίσει’ στην πίσω όψη.

Χάριετ Τάμπμαν: Η ιστορία της

1845: Περίπου 20 χρονών, η σκλάβα Αραμίντα Ρος Τάμπμαν, όπως ήταν τότε το όνομα της Χάριετ, πλήρωσε 5 δολάρια -που με κάποιο τρόπο είχε καταφέρει να βρει- ένα δικηγόρο από το Μέριλαντ για να ψάξει τη διαθήκη του Άτχοου Πάτισον, αρχικού ιδιοκτήτη της, επίσης σκλάβας μητέρας της, Χάριετ Γκριν, καθώς υποπτευόταν ότι υπήρχε όρος περί ελευθερίας τους. Πράγματι, όπως γράφει ο Νιου Γιόρκερ, ο δικηγόρος τής επιβεβαίωσε ότι ο αποβιώσας πριν χρόνια Πάτισον χάριζε -και το είχε γράψει στη διαθήκη του- ελευθερία στην Γκριν με το που θα συμπλήρωνε τα 45, όπως και στα παιδιά της όταν κι εκείνα θα έφταναν στην ίδια ηλικία.

Η μητέρα της ήταν ήδη πολύ μεγαλύτερη, αλλά, όπως αποδείχτηκε, οι κληρονόμοι του Πάτισον είχαν καταπατήσει τη θέλησή του κι εξακολουθούσαν να την κρατούν σκλάβα. Χρήματα για να προσφύγει στη δικαιοσύνη η Χάριετ δεν είχε. Κατάπιε την αδικία μέχρι το 1849, οπότε οι ιδιοκτήτες της οικογένειάς της άρχισαν να κάνουν κινήσεις για να την πουλήσουν μαζί με δύο από τ’ αδέλφια της. Δίχως δεύτερη σκέψη το έσκασαν. Παρότι τους επικήρυξαν για 300 δολάρια -100 έκαστος- εκείνη ευθύς αμέσως άρχισε να δραστηριοποιείται στο δίκτυο του λεγόμενου «Υπόγειου Σιδηροδρόμου» βοηθώντας σκλάβους ν’ αποδράσουν και να βρουν καταφύγιο στον Καναδά. Απέκτησε το προσωνύμιο «Μωυσής». Με τη γνώση που είχε των μυστικών περασμάτων και των οδών διαφυγής, προσέφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στον στρατό των Βορείων όταν ξέσπασε ο εμφύλιος.

H Χάριετ Τάμπμαν – Πηγή: National Portrait Gallery, Smithsonian Institution

Περιέργως πως -το 20δόλαρο σφράγισε, κατά κάποιον τρόπο, τη ζωή της όσο κι εκείνη της οικογένειάς της. Η σύνταξη χηρείας που της απονεμήθηκε ήταν μεγαλύτερη από τα 8 δολάρια το μήνα που προέβλεπε ο νόμος, καθώς της αναγνωρίστηκαν οι υπηρεσίες της στη διάρκεια του πολέμου. Έτσι, έπαιρνε 20 δολάρια.

Αρκετά χρόνια πριν, ο πατέρας της είχε καταφέρει να πείσει την ιδιοκτήτρια της μητέρας της να τον αφήσει να εξαγοράσει την ελευθερία της. Πλήρωσε 20 δολάρια.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. Δημοσιεύεται και στο cnn.gr

The article expresses the views of the author

iPorta.gr