*Η Μαρίνα Μόσχα είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια

στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

[www.askitis.gr]  

“Έπαθα πανικό! Πάγωσε το αίμα μου, … κόπηκαν τα πόδια μου, …άρχισα να τρέμω σαν το ψάρι, …με έκοψε κρύος ιδρώτας” ακούμε συχνά από φίλους μας ή και εμείς οι ίδιοι μπορεί να έχουμε πει. Πανικός! Μία λέξη που έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε αρκετά συχνά για να περιγράψουμε μία έντονη συναισθηματική κατάσταση που νιώθουμε ότι μας “κλέβει” τον αυτοέλεγχο και μας φορτίζει αρνητικά.

Τι είναι όμως ο πανικός;

Πολύ συχνά μπερδεύουμε το πιο έντονο καθημερινό μας άγχος με τις κρίσεις πανικού. Είναι γεγονός πως όταν ο οργανισμός μας αγχώνεται, το σώμα αντιδρά καθώς εισπράττει το μήνυμα ότι βρίσκεται σε κίνδυνο, προσπαθώντας να μας βάλει σε μία κατάσταση που θα μπορούμε να αντιδράσουμε με τον κατάλληλο τρόπο για εμάς!

Ο πανικός ξεφεύγει από την παραπάνω φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας καθώς εκδηλώνεται με επεισόδια έντονου άγχους, τρόμου και ανεξέλεγκτου φόβου. Έχει φανεί μέσα από μελέτες ότι οι κρίσεις πανικού προσβάλουν τις γυναίκες σε διπλάσια συχνότητα σε σχέση με τους άνδρες, ενώ φαίνεται πως εμφανίζονται για πρώτη φορά στο τέλος της εφηβείας και την έναρξη της ενήλικης ζωής.

Πώς εμφανίζεται; Ποια είναι η συμπτωματολογία του;

Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τον πανικό σαν μία μεγάλη έκρηξη άγχους και φόβου που μπορεί να κορυφωθεί μέσα σε λίγα λεπτά με την εμφάνιση 4 (ή περισσότερων) από τα ακόλουθα συμπτώματα:

εφίδρωση (ρίγη ή αίσθηση ζέστης)

τρέμουλο

δυσκολία στην αναπνοή, αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας: “δεν έχω αέρα”

αίσθημα πνιγμού

μουδιάσματα

ναυτία, σύγχυση ή αίσθημα ζάλης,

κοιλιακές ενοχλήσεις

τάση για λιποθυμία

ταχυκαρδία

πόνος στο στήθος,

αποπραγματοποίηση (αίσθημα μη πραγματικού) ή αποπροσωποποίηση (αίσθηση απόσπασης από τον ίδιο τον εαυτό)

Το πιο έντονο σύμπτωμα που “πανικοβάλλει” το άτομο, είναι ο έντονος φόβος ότι θα χάσει τον έλεγχο, θα τρελαθεί και ότι θα πεθάνει. Οι σκέψεις του διαδέχονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα η μία την άλλη, ενώ η αίσθηση απειλής της ζωής του κυριαρχεί.

Όταν έχει ήδη εμφανιστεί ένα επεισόδιο πανικού, ξεκινάει ο φαύλος κύκλος φόβου επανάληψης, ότι δηλαδή «θα το ξαναπάθω». Αρχίζει και σκέφτεται τι ήταν αυτό που του συνέβη, φοβάται τα σωματικές ενοχλήσεις καθώς σηματοδοτούν την έντονη δυσφορία και αρχίζει να “τσεκάρει” πως αισθάνεται την κάθε στιγμή. Αρκετά συχνά, μπορεί να αποφεύγει να βρεθεί σε κοινωνικές εκδηλώσεις λόγω του φόβου, δεν φτάνει που θα το ξαναπάθει μπροστά στον κόσμο, αλλά θα γίνει και ρεζίλι! Αν μάλιστα ο πανικός συνδυάζεται και με αγοραφοβία, τότε όπως είναι εύκολα κατανοητό, η κοινωνική απομόνωση είναι σίγουρη. Με πιο απλά λόγια, ότι σιγά σιγά ο πανικός αρχίζει και επηρεάζει και άλλους τομείς της καθημερινότητας εκτός από τον κοινωνικό, όπως είναι ο αισθηματικός τομέας, ο επαγγελματικός ή οι σπουδές αν κάποιος είναι φοιτητής, ο προσωπικός…

Αρκετά συχνά παρατηρούμε ότι προσπαθεί να “διαπραγματευτεί” ή να βοηθηθεί όταν του ξανασυμβεί, προσπαθώντας να βρίσκεται με κάποιον που του προκαλεί ασφάλεια, με το να έχει τα φάρμακά του πάντα μαζί, με το να κουβαλάει μπουκάλι με νερό μαζί…, γενικότερα να αναπτύσσει τρόπους συμπεριφοράς που αισθάνεται ότι θα βοηθήσουν την ώρα εκείνη.

Μπορώ να θεραπευτώ;

Οι κρίσεις πανικού όσο και αν θεωρούμε ότι μπορούν να θεραπευτούν, μέχρι να συμβεί αυτό ταλαιπωρούν πραγματικά έναν άνθρωπο, καθώς αισθάνεται ότι μπορεί να κινδυνεύει ακόμα και η ζωή του η ίδια. Επειδή ακριβώς υπάρχουν τα σωματικά συμπτώματα που είναι πολύ έντονα, ο γιατρός που επισκέπτεται κάποιος είναι συνήθως ο παθολόγος ή ο καρδιολόγος, που μετά από εξέταση θα τον παραπέμψει σε ψυχίατρο ή ψυχολόγο.

Η βοήθεια λοιπόν για τις κρίσεις πανικού έρχεται μέσα από τον ειδικό που όπως ανέφερα και παραπάνω δεν είναι άλλος από τον ψυχίατρο ή ψυχολόγο που θα εκτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και αν χρειάζεται θα χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή (ψυχίατρος) σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία, είτε μόνο ψυχοθεραπεία αν δεν είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή. Μέσα από τις συνεδρίες θα βοηθηθεί ο πάσχων να δει τι του προκαλεί τη διαταραχή και τι την συντηρεί, ενώ οι τεχνικές που θα μάθει θα βοηθήσουν στον να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τους πανικούς. Θα μπορέσει να αναγνωρίσει και να βελτιώσει προβληματικές σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές. Θα αρχίσει να αποκτά επίγνωση του “τι κάνει” και “πως το κάνει” και παθαίνει κρίσεις πανικού!

Δεν χρειάζεται λοιπόν κάποιος που έχει εμφανίσει διαταραχή πανικού να απομονωθεί και να χαλάσει τη ζωή του μέσα από τα τόσο δυσάρεστα συναισθήματα ψυχικά αλλά και τις σωματικές ενοχλήσεις, ούτε όμως και μέσα από το φόβο και το έντονο άγχος με ότι θα χάσει τη ζωή του. Είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι το 90% των περιπτώσεων που αποφασίζουν να ακολουθήσουν θεραπεία μπορούν και ζουν μία φυσιολογική ζωή πλέον. Αντίθετα, τα άτομα που δεν αναζητούν βοήθεια από ειδικό τις περισσότερες φορές παρουσιάζουν σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητάς τους σε πολλούς τομείς, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης και άλλων διαταραχών, όπως είναι η αγοραφοβία.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

 iPorta.gr