Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας του Παν/μιου Αθηνών

Καλούμενοι πλέον να ζήσουν και να προκόψουν ο καθένας μόνος του και σε υπαρξιακή [και ωφελειακή] απομόνωση από όλους τους άλλους,  οι άνθρωποι δεν είναι πια τίποτα άλλο παρά αναγκαστικά συμμέτοχοι ενός δεδομένου κι αμετάλλακτου συστήματος…

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Ο αόρατος Λεβιάθαν

Εν μέσω Πανδημίας δεν νομίζω ότι μας ενδιαφέρει τόσο η ηθική ασφάλεια των ‘εν Θεώ [ή ‘εν Πατρίδι’] Αδελφών’, όσο η βιολογική εξασφάλιση των πιστών στην Επιστήμη, οι οποίοι άλλωστε θεωρούν οντολογική αδικία το ν’ανήκεις σήμερα στις ευπαθείς ομάδες λόγω ηλικίας.

Δεν νομίζω ότι μας ενδιαφέρει τόσο η ηθική πρόθεση αληθείας περί την πορεία του ιού, όσο το ωφελιμιστικό αποτέλεσμα,το οποίο όχι απλώς επιβεβαιώνει το αμυντικό δικαίωμα στη Ζωή, αλλά κυρίως εξασφαλίζει τη δική μας επιβίωση.

Θα μπορούσε να μας ενδιαφέρει η κοινωνική αλληλεγγύη αρκεί να είχαμε προ-διασφαλίσει την διανθρώπινη αμοιβαιότητα.

Δεν φαίνεται να μας κάνει ο Κορονοϊός να συμπεριφερόμαστε ως ‘αδελφοποιτοί’ γιατί ακόμα κι ο ηθικός ατομισμός δεν εντάσσεται στο πεδίο της δημόσιας αρετής, προτιμώντας ίσως την ευμενή ουδετερότητα.

Δεν μοιάζει να θέλουμε ν’αλλάξουμε την αυτο-ιδέα μας και να προβάλλουμε τον ‘καλό εαυτό μας’, αποδεχόμενοι κάποια συναισθήματα ενοχής, ότι δηλαδή κι εμείς κάπου, κάπως, κάποτε σφάλαμε.

Από τη συνείδηση του ‘συν-ανήκειν’ στην ταυτότητα μόνο με τους ομοίους [υγιείς, ευάλωτους, ευπαθείς, ασθενείς] μιάς μειωμένης ενσυναίσθησης δρόμος.

Τελικά αναρωτιέμαι μέσα σ’αυτή την κρίση ποιος βρίσκεται σε πραγματική κατάσταση ανάγκης: ο κάθε άνθρωπος ή ο ανθρωπισμός; Το αναποτελεσματικό κράτος ή ο μηδενιστικός αντικρατισμός; Η αστική κουλτούρα ή η κοινωνία της διακινδύνευσης; Η ευρωπαϊκή συνοχή ή οι συνταγματικές ελευθερίες;

Τα πάντα έχουν ειπωθεί, καθώς και τ’αντίθετά τους ως προς τη ρίζα του Κακού: οργή Θεού, διεθνής συνωμοσία, κρατική ευθανασία, κοινωνική ευγονική, επιστημονική σκευωρία κλπ.

Αντιλαμβάνομαι ότι ο πανικός που προκαλεί ο αόρατος εχθρός μειώνει τα ορθολογικά ανακλαστικά και ξαναφέρνει στην επιφάνεια του ψυχισμού αρχέγονους [ακόμα και εσχατολογικούς] τρόμους. Θεωρώ όμως παράλογο τόσα χρόνια να δηλώνουμε ‘περιούσιος λαός’ και σ’ένα μήνα να καταγγέλουμε την Ιστορία και το Πεπρωμένο της Ελλάδας γιατί δεν επεμβαίνουν για να μας σώσουν.

Φαίνεται να ξεχνάμε ότι η Τραγωδία προκαλούσε Έλεος και Φόβο, ενώ ο Ιός μέχρι στιγμής μόνο Φόβο έχει προκαλέσει.

Άρα μας λείπει ακόμα ο εξαγνισμός της Κάθαρσης…

ΥΓ1: Ο περίφημος κι ανίκητος τεχνοεπιστημονικός μας πολιτισμός δέχτηκε το πρώτο χτύπημα του Κορονοϊού με τον υποχρεωτικό εγκλεισμό στο σπίτι. Για σκεφτείτε αν αύριο/μεθαύριο δεν έχουμε ηλεκτρισμό, πέσει το Ιντερνέτ και δεν επαναφορτίζονται τα κινητά; Σε ποιά φάση θα ξαναγυρίσει τότε ο homo electronicus, ο παρολίγον meta human being;
Θα μας χωρέσουν άραγε οι σπηλιές;

ΥΓ2: “Εξάλλου κλάσματα
έστω και λέξεων ξεχασμένων
που είναι αδύνατο να τραπούν σε ομώνυμα
δεν παράγουν αποτέλεσμα’’ [Ν.Μοσχοβάκος, Ζεύξη Ασωμάτων]

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr