Σαράντα χρόνια τώρα, κάθε Ιούλιο συναντιόμαστε με δύο γεγονότα θλιβερά για την ιστορία της Κύπρου. Το πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου και την εισβολή των Τούρκων στο νησί στις 20 Ιουλίου.

Σαράντα χρόνια τώρα η Κύπρος παραμένει στην ίδια κατάσταση. Χωρισμένη στα δύο, με την πρωτεύουσα της τη Λευκωσία κομμένη στη μέση, και μία πράσινη γραμμή μα καθορίζει και να ορίζει σύνορα και να ξεχωρίζει λαούς, πολιτισμούς και να δημιουργεί ακόμα και σήμερα μίση και έχθρες.

Σαράντα χρόνια τώρα, και είναι απόλυτα λογικό το αγκάθι να παραμένει ανοιχτό. Ένα αγκάθι που ματώνει κάθε μέρα και ένας διάχυτος φόβος.

«Κάτι μαγειρεύεται» μου ψιθύρισε κυριολεκτικά μία γυναίκα από την Κύπρο η οποία με σταμάτησε τυχαία σε κάποιο δρόμο της Αθήνας, για να μου ζητήσει πληροφορίες. Κάτι μαγειρεύεται αλήθεια ή είναι ο φόβος που έχει κυριεύσει αυτόν τον άνθρωπο από τότε; Ίσως και τα δύο.

«Από τα κατεχόμενα είστε;» τη ρώτησα. Μία πίκρα στην απάντηση της. Μία πίκρα κι ένας φόβος να κυριεύει τα μάτια της. Το αγκάθι είναι εδώ. Οι συναισθηματισμοί όμως, είναι για τους ανθρώπους.

«Σαράντα χρόνια πέρασαν και δεν θέλω να πάω στο χωρίο μου. Δεν θέλω να συνδιαλλαγώ με Τούρκο. Δεν τους θέλω, τους μισώ, τους φοβάμαι». Αυτά ήταν τα λόγια της. Οι συναισθηματισμοί είναι όντως για τους ανθρώπους. Δεν θα μπορούσα να χαρακτηρίσω παράλογα τα συναισθήματα της. Παράλογα είναι τα γεγονότα. Οι πολιτικές των κρατών που δεν υπολογίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, τον ανθρώπινο πόνο, τη δυστυχία που δημιουργούν. Τι δικαιολογία όμως, να βρεις γι’ αυτούς τους ανθρώπους που πόνεσαν και έζησαν το παράλογο; Τι λόγια να τους παρηγορήσουν, όταν ακόμα το αγκάθι είναι εκεί. Το μίσος, ο φόβος και η αγωνία, όπως και η απέχθεια κάποιων Κυπρίων για τους Τούρκους δεν είναι εύκολο να αλλάξει. Τον Τούρκο που τους πήρε τη γη, το σπίτι, τη ζωή. Τον Τούρκο πιόνι που εκτελούσε εντολές, υπό τις όποιες συνθήκες. Δεν τους δικαιολογώ. Είχαν συμμετοχή στα γεγονότα, μέσω των εντολών που εκτελούσαν. Αλλά το μίσος έχει πιο βαθιές ρίζες τις οποίες ο άνθρωπος που έζησε τέτοια γεγονότα δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει στο μυαλό του. Γιατί ο συναισθηματισμός είναι πάνω από κάθε λογική εξήγηση. Τι του ζητάς να ξεχάσει, τους 1500 αγνοούμενους; Δεν γίνεται. Όπως δεν γίνεται η μάνα στην Παλαιστίνη να ξεχάσει την εικόνα του σκοτωμένου της παιδιού.

Δεν είναι απλά τα πράγματα, σε αντίθεση με τον ανθρώπινο πόνο, που πιστευτούν κάποιοι, ή τον θεωρούν ότι είναι απλή υπόθεση. Και ίσως γι΄ αυτό δεν τον υπολογίζουν.

Σαράντα χρόνια τώρα! Οι πολιτικές είναι ψυχρές. Συντηρούν και διαιωνίζουν τον πόνο και το φθόνο. Αυτός ίσως εξυπηρετεί τα σχέδια τους. Κι από τις δύο πλευρές όμως…. Και οι δύο πλευρές έχουν απώλειες. Και για τις δύο πλευρές άλλαξε η ζωή τους με μία εντολή. Ποιος ξεκίνησε, τι έφταιξε και πώς έφτασαν τα πράγματα εκεί είναι υπόθεση άλλων. Έχουν γραφτεί πολλά, οπότε ο καθένας από εμάς μπορεί να έχει μία εικόνα. Το παράλογο παραμένει παράλογο σε όλες του τις εκφάνσεις. Η αφύπνιση δεν είναι αρκετή για να λύσει αυτά τα θέματα. Η λήθη ωστόσο, είναι ο χειρότερος εχθρός.

Σαράντα χρόνια τώρα Δεν ξεχνώ. Είμαι εδώ και θυμάμαι, και να μιλώ για το παράλογο. Ποιος ξέρεις…. Αύριο ίσως εμείς οι «επικριτές» των παράλογων πολιτικών, ίσως να μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω.

Αναστασία Φωκά