Βαγγέλης Παυλίδης

Το θέμα αυτό θα ταίριαζε καλύτερα προχθες, 28 Οχτωβρίου. Μα προχθές ήταν μια άλλη επέτειος, πιο κοντινή σε μας. Όπως και νά ‘χει όμως, το θέμα δεν χάνει το ενδιαφέρον του:
Όταν στις 19 Σεπτέμβρη 1521 έφτανε μετά απο περιπέτειες στη Ρόδο ο νεοεκλεγμένος Μέγας Μάγιστρος Philippe Villiers de l’ Isle-Adam, Σουλτάνος ήταν ο Σουλεϊμάν, που θα επονομαστεί “Μεγαλοπρεπής”. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε τότε φτάσει στη μεγαλύτερη σχεδόν έκταση και δύναμη που θα αποκτούσε ποτέ, περιλαμβάνοντας το σύνολο σχεδόν του Οθωμανικού κόσμου: Συρία, Παλαιστίνη, Περσία, Αίγυπτο, Αραβία, τις ιερές πόλεις Μέκκα, Μεδίνα και Ιερουσαλήμ, τις παλιές έδρες των Χαλιφών Δαμασκό και Κάιρο- κι ύστερα τα Βαλκάνια μέχρι την Βουδαπέστη. Κι η Ρόδος μια μοναχική κουκκίδα στη μέση του Οθωμανικού μισοφέγγαρου, ένα αγκάθι στα πλευρά της πανίσχυρης αυτοκρατορίας, ένας ορκισμένος εχθρός του Ισλάμ.

Ένα μόλις μήνα μετά την άφιξή του στη Ρόδο, στις 28 του Οχτώβρη 1521-σαν σήμερα πριν 496 χρόνια- στα χέρια του Μεγάλου Μαγίστρου θα φτάσει ένα γράμμα. Είναι γραμμένο στα Ελληνικά:

Σουλεϊμάν Σουλτάνος Χάριτι Θεία Βασιλεύς των Βασιλέων, Ηγεμών των Ηγεμόνων, Μέγιστος αυτοκράτωρ του Βυζαντίου και της Τραπεζούντας, Ισχυρότατος Βασιλεύς της Περσίας, της Αραβίας, της Συρίας και της Αιγύπτου, Υπέρτατος Αρχων της Ευρώπης και της Ασίας, Πρίγκηψ της Μέκκας και του Χαλεπίου, κάτοχος της Ιερουσαλήμ και Κυρίαρχος των Θαλασσών.

Προς τον Φίλιππον Βιλλιέρ δε Λιλλαδάμ
Μέγα Μάστοριν της νήσου Ρόδου, Χαίρειν,
Συγχαίρω σε για το νέο σου αξίωμα και την αίσια άφιξή σου στη χώρα σου. Εύχομαι όπως άρξης μετ’ ευδαιμονίας και μετά περισσοτέρας των προκατόχων σου δόξης. Από σε εξαρτάται η συμμετοχή σου στην εύνοια Ημών.

Απολάμβανε λοιπόν της φιλίας Ημών και ως φίλος μην υστερήσεις στην έκφραση συγχαρητηρίων προς Ημάς δια τας κατακτήσεις μας εις Ουγγαρίαν, όπου κατελάβαμεν το ισχυρόν φρούριον του Βελιγραδίου διελθόντες εν στόματι της φοβεράς Ημών μαχαίρας πάντες όσοι ετόλμησαν να μας αντισταθούν. Χαίρε.

Η απάντηση φεύγει την ίδια σχεδόν μέρα, στα Ελληνικά και πάλι:

Ο Αδελφός Φίλιππος Βιλλιέρ δε Λιλλαδάμ, Μέγας Μάγιστρος της Ρόδου
πρός τον Σουλεϊμάν

Σουλτάνον των Τούρκων

Κατάλαβα καλά το νόημα της επιστολής που μού έφερε ο απεσταλμένος σου. Οι προτάσεις σου για ειρήνη είναι τόσο ευχάριστες όσο δυσάρεστες είναι στον Κούρτογλου. Ο πειρατής αυτός προσπάθησε να με συλλάβει όταν επέστρεφα απο την Γαλλία. Αφού δεν τα κατάφερε και μη θέλοντας να αποχωρήσει απο την θάλασσά μας χωρίς πρώτα να μας βλάψει, μπήκε στο στενό της Ρόδου και προσπάθησε να κουρσέψει δύο εμπορικά πλοία που έβγαιναν απο τα λιμάνια μας. Οι γαλέρες όμως του Τάγματος που ανοίχτηκαν στο πέλαγος κατά διαταγή μου, τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την λία του και να τραπεί σε φυγή απο φόβο μην πέσει και ο ίδιος ακόμα στα χέρια μας. Χαίρε.

Ήταν η αρχή του τέλους. Ο de l’ Isle-Adam θα είναι ο τελευταίος Μάγιστρος της Ρόδου. Τον Δεκέμβρη του επόμενου χρόνου, ύστερα απο εξάμηνη πολιορκία, η Ρόδος θα έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών.

This subject would be best suited for the day before yesterday, 28 October, but the day before yesterday was another anniversary, closer to us. Still, this is an interesting and significant subject. Read on then.

When, on September 19, 1521, after an eventful trip the newly elected Grand Master Philippe Villiers de l’ Isle-Adam arrived in Rhodes, the sultan of the Ottoman Empire was Suleiman, who would be nicknamed “The Magnificent”. By now the Empire had attained the greatest almost size it will ever have and consolidated the majority of the Mohammedan world: Syria, Palestine, Persia, Egypt, the greatest part of Arabia, including the holy cities of Mecca and Medina, the ancient seats of the Caliphs at Damascus and Cairo. Belgrade has just been sacked, opening the gate to Hungary. Rhodes is just a speck between the horns of the moon crescent, a thorn in the side of the mighty empire, a servant of the Cross and sworn enemy of Islam.

Just one month after his arrival in Rhodes, on October 28, 1521-on a day like today 496 years ago- the Grand Master will receive a letter. It is written in Greek:

Sultan Suleiman by Divine Grace King of Kings, Ruler of Rulers, Supreme Emperor of Byzantium and Trapezus, Mighty King of Persia, Arabia, Syria and Egypt, Supreme Ruler of Europe and Asia, Prince of Mecca and Aleppo, Lord of Jerusalem and Master of the Seas
To Philippe Villiers de l’ lsle- Adam,

Grand Master of the island of Rhodes, greetings.

I congratulate you for your new office and your auspicious return to your country. I pray that you rule in prosperity and greater glory than your predecessors. Whether you enjoy Our goodwill depends on you. Consequently, enjoy Our friendship, and as a friend do not hesitate to express your congratulations to Us for Our victories in Hungary, where We captured the mighty fortress of Belgrade, having passed by the edge of Our terrible sword all who dared to resist Us. Greetings.

The answer goes back without delay, again in Greek:

Brother Philippe Villiers de l’ lsle- Adam

Grand Master of Rhodesto

To Suleiman

Sultan of the Turks

I have understood well the meaning of your letter brought to me by your envoy. Your proposals for peace are as agreeable to me as they are unpleasant to Kurtoglu. This pirate endeavoured to arrest me while I was returning to France. Failing to accomplish it, and being loath to depart from our sea without first doing us harm, he entered the straights of Rhodes and attempted to plunder two merchantmen departing from our ports. However, the galleys of the Order put out to sea on my instruction, compelled him to abandon his prey and to retreat hastily from fear that he should not himself fall into our hands.

Greetings.

It was the beginning of the end. De l’ lsle- Adam is destined to be the last Grand Master of Rhodes. On December the next year Rhodes will fall in Ottoman hands, after a six month siege.