Οι όροι της συνθήκης παράδοσης της Ρόδου δεν τηρήθηκαν για πολύ. Ο τούρκικος στρατός που σύμφωνα μ’ αυτήν είχε τραβηχτεί σε κάποια απόσταση άρχισε σιγά σιγά να ξαναπλησιάζει και την παραμονή των Χριστουγέννων εισέβαλε στην πόλη, ενώ ο λαός ήταν στις εκκλησίες. Η πόλη παραδόθηκε στην βία και το πλιάτσικο, χωρίς όμως να γίνουν σφαγές. Οι Τούρκοι θα ξαναεισβάλλουν στην πόλη τρεις μέρες αργότερα, στις 28 του Δεκέμβρη.

Θύμωσε ο Σουλεϊμάν μα φαίνεται πως και ο ίδιος δεν αντέχει πια στον πειρασμό και θέλει να επισκεφτεί το νέο του απόχτημα -αυτό που τόσο αίμα κόστισε στον λαό του. Χωρίς φανφάρες, θα κατέβει από το στρατηγείο του εκεί ψηλά στους Άγιους Ανάργυρους και θα περάσει στην πόλη από την Πύλη του Αγίου Αθανασίου και αμέσως θα διατάξει το χτίσιμό της. Κανείς πια δεν θα πατούσε στα βήματα του καταχτητή.

Μετά δίνει οδηγίες για την επισκευή των τειχών και, σαν αφεντικό στο καινούριο του σπίτι, επισκέπτεται το Καστέλλο. Μιλώντας άπταιστα Ελληνικά συστήνει υπομονή στον Μέγα Μάγιστρο και τον ρωτά αν χρειάζεται παράταση της εκεχειρίας.

Φεύγοντας από το Καστέλο κάνει την πιο συμβολική ίσως πράξη: επισκέπτεται τον καθεδρικό του Αγίου Ιωάννη και προσεύχεται γονατιστός στον Αλλάχ και τον Προφήτη του. Η εκκλησία είναι τώρα τζαμί, σημάδι της νέας τάξης πραγμάτων. Την ίδια κιόλας μέρα όλες οι εκκλησίες της πόλης θα ακολουθήσουν την μοίρα του Άγιου Ιωάννη.
Ήταν 29 Δεκέμβρη 1522, τέτοιες μέρες πριν 492 χρόνια.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Η Πύλη του Αγίου Αθανασίου, κλειστή και με την γέφυρα γκρεμισμένη από την ημέρα που την πέρασε ο Σουλεϊμάν, άνοιξε και πάλι τον Δεκέμβρη 1922, ύστερα απο 400 ακριβώς χρόνια.

Βαγγέλης Παυλίδης