Πριν λίγες ημέρες περίπου 30 δέντρα επί της οδού Αυστραλίας κόπηκαν με την επίκληση της ανάγκης κατασκευής του ξύλινου πεζόδρομου. Την περασμένη Τρίτη, στον περιβάλλοντα χώρο της Ροδιακής Έπαυλης, ξεκίνησε και ήδη ολοκληρώθηκε η κοπή έξι (6) υγιών δέντρων, ηλικίας άνω των 70 ετών έκαστο, με την επίκληση της ανάγκης δημιουργίας ενός άλλου έργου, της αποκατάστασης του κτιρίου της Έπαυλης.
Συγκεκριμένα κοπήκαν ένα (1) πεύκο, ένα (1) κυπαρίσσι, ένα (1) κοραλλόδεντρο (από τα ελάχιστα που υπάρχουν στο νησί), δύο (2) τεράστιοι φίκοι και μία (1) ραμυθιά (που αποτελεί προστατευμένο είδος και φυτρώνει σχεδόν αποκλειστικά στη Ρόδο), με την αιτιολογία ότι “α) Κάποια δέντρα βρίσκονται πολύ κοντά στο κτίριο της Ροδιακής Έπαυλης και οι ρίζες τους έχουν εισέλθει μέσα σ’ αυτό, μέσω των σωληνώσεων των αποχετεύσεων αλλά και στη θεμελίωση των τοίχων του, δημιουργώντας σοβαρά στατικά προβλήματα και β) Οι ρίζες των δέντρων που βρίσκονται κοντά στη σκάλα που οδηγεί στο κάτω επίπεδο του περιβάλλοντα χώρου λόγω των πιέσεων που ασκούσαν στον παρακείμενο τοίχο αντιστήριξης οδήγησαν στην πτώση του”.
Επειδή στην ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου δεν προσδιοριζόταν η ακριβής θέση των δέντρων αυτών ώστε να είναι δυνατός ο εντοπισμός και η ταυτοποίησή τους και υπήρχε αμφιβολία ως προς τα ποια δέντρα επρόκειτο να κοπούν καθώς και έντονη ανησυχία και προβληματισμός για την αναγκαιότητα κοπής τους στις 25/06/2020 δώδεκα (12) πολίτες της Ρόδου υπέβαλαν αίτηση στο Δήμο Ρόδου ζητώντας 1. Να προσδιοριστεί, με χορήγηση τοπογραφικού σχεδιαγράμματος, επακριβώς η θέση των δέντρων που πρόκειται να κοπούν ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία ως προς την ταυτότητα τους 2. Να χορηγηθεί αντίγραφο της μελέτης, έκθεσης αυτοψίας, τεχνικής έκθεσης ή όποιου άλλου εγγράφου από το οποίο να προκύπτει αδιαμφισβήτητα ότι η κοπή των συγκεκριμένων δέντρων είναι η μόνη δυνατή και τεχνικά εφικτή λύση για την αποκατάσταση του κτιρίου και του τοίχου αντιστήριξης καθώς και ότι αναζητήθηκε εναλλακτική λύση και δεν βρέθηκε, 3. Έγγραφο της ΔΕΥΑΡ που να βεβαιώνει την εισχώρηση ριζών στις σωληνώσεις των αποχετεύσεων και την επικινδυνότητα από την κατάσταση αυτή και 4. Να μην κοπεί κανένα δέντρο αν πρώτα δεν χορηγηθούν τα αιτούμενα από εμάς έγγραφα και πληροφορίες. Τονιζόταν δε ότι “Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξαντληθούν οι εναλλακτικές λύσεις αποτροπής της κοπής των δέντρων, αφού ως γνωστόν υπάρχουν άλλοι τρόποι περιορισμού του ριζικού συστήματος αυτών, το οποίο φέρεται ότι δημιουργεί τα αναφερόμενα προβλήματα και στη συνέχεια αν δεν υπάρχει λύση να προχωρήσει η κοπή των δέντρων”. Αντί όμως να ακούσουμε τις αιτούμενες πληροφορίες ακούσαμε τα αλυσοπρίονα και τους γερανούς. Στις 30 Ιουνίου ξεκίνησε η κοπή των δέντρων. Μετά από έλεγχο της Αστυνομίας, η οποία εκλήθη, διαπιστώθηκε ότι η κοπή γινόταν χωρίς την απαραίτητη άδεια της αρμόδιας αρχής δηλ. χωρίς Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας. Ακολούθησε η διαδικασία του αυτοφώρου και σχηματίστηκε από το Α.Τ. Ρόδου δικογραφία προς τον κ. Εισαγγελέα Ρόδου. Στις 01/07/2020 εκδόθηκε από την Υπηρεσία Δόμησης Ρόδου η απαραίτητη άδεια και συνεχίστηκε η διαδικασία κοπής τους.
Ο Δήμαρχος Ρόδου κάλεσε αντιπροσωπεία πολιτών για ενημέρωση ενόσω η διαδικασία κοπής ήταν σε εξέλιξη και τους έθεσε τo ερώτημα “Το έργο ή τα δέντρα;” Η απάντηση ήταν “Και το έργο και τα δέντρα. Αλλά αν είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε σε τέτοιου είδους δίλημμα – δημοψηφιστικού χαρακτήρα ερώτημα είναι απαραίτητη η προηγούμενη και εμπεριστατωμένη πληροφόρηση μας”. Άλλωστε η πρόθεση των πολιτών ήταν αφού λάβουν τα αιτούμενα έγγραφα (μελέτη, έκθεση αυτοψίας, τεχνική έκθεση) να απευθυνθούν σε πολιτικούς μηχανικούς ή/και στο ΤΕΕ Δωδεκανήσου ώστε ή να επιβεβαιώσουν την αναγκαιότητα κοπής ή να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις.
Στη συνέχεια ομάδα πολιτών συναντήθηκε με μηχανικό της Διεύθυνσης Μεσαιωνικής Πόλης και Μνημείων για να δουν επιτόπου την κατάσταση και για να τους εξηγήσει τους λόγους κοπής. Βέβαια τα δέντρα ήταν πια παρελθόν αφού οι εργασίες εκτελούνταν με αμείωτο ρυθμό. Ουσιαστικά δεν υπήρχε πια λόγος αναζήτησης εναλλακτικών αφού τα δέντρα είχαν ήδη κοπεί. Ο πολιτικός μηχανικός που συνόδευσε τους πολίτες κ.
Angelos Irakleidis ανέφερε “επειδή ήμουν παρών στην παρουσίαση του ζητήματος από τον υπεύθυνο μηχανικό του Δήμου και επειδή τυχαίνει να έχω κάποιες γνώσεις και εμπειρία, μπορώ να σας πω ότι υπήρχαν εναλλακτικές της κοπής για τα περισσότερα από τα δέντρα που κόπηκαν. Και σε κάποιες περιπτώσεις ούτε ο ίδιος ο μηχανικός του δήμου το αρνήθηκε, ο οποίος παραδέχτηκε πως ήταν ο εισηγητής της πρότασης για κοπή.
Συγκεκριμένα, στην περίπτωση του φίκου και της ραμυθιάς, κρίθηκε ότι η ανακατασκευή του πέτρινου τοίχου (γιατί έχει ήδη καταρρεύσει μεγάλο μέρος του προ ετών) ήταν σημαντικότερη της διατήρησης των δέντρων. Στην περίπτωση του πεύκου και του κυπαρισσιού στην πίσω μεριά του κτιρίου, ορισμένα κλαδιά των δέντρων αυτών προκάλεσαν ζημιές στο στηθαίο του κτιρίου και όχι το ριζικό σύστημα (αυτό ισχυρίστηκε και ο μηχανικός του Δήμου). Ωστόσο δεν εξετάστηκε καμία λύση ανάσχεσης της κρούσης των δέντρων στο κτίριο, αλλά προτιμήθηκε η κοπή των δέντρων. Δεδομένου ότι ο φίκος και η ραμυθιά δεν επηρέαζαν το κτίριο, αλλά τον αναλημματικό τοίχο και ότι το κυπαρίσσι και το πεύκο απλά χρειάζονταν ένα καλό κλάδεμα, δεν καταλαβαίνω γιατί δε μπορούσε να ξεκινήσει το έργο άμεσα χωρίς αυτές τις βάρβαρες κοπές. Η απώλεια τους είναι απίστευτα σκληρή εμπειρία για όσους έχουμε εμπειρία του χώρου από παλιά”.
Δεδομένου ότι όπως πληροφορηθήκαμε θα ακολουθήσουν και άλλες κοπές δέντρων στη Ροδιακή Έπαυλη γιατί “πολλά δέντρα φύτρωσαν σε λάθος θέση”, “Τα δέντρα φύτρωναν ανεξέλεγκτα και έγιναν ζούγκλα” και το πρωτάκουστο ότι “Η Ροδιακή Έπαυλη είναι κήπος και όχι πάρκο, πράγμα που σημαίνει λουλούδια και όχι δέντρα” θεωρούμε απαραίτητο να γίνει μια δημόσια εκδήλωση στην οποία θα παρουσιαστεί στους πολίτες η συνολική μελέτη αποκατάστασης του κτιρίου και της ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου. Για τέτοιου είδους έργα που αφορούν εμβληματικά κτίρια – μνημεία στο κέντρο της πόλης μας πρέπει να υπάρχει ενημέρωση εξ αρχής και όχι να βλέπουμε το έργο κατά την εκτέλεση του ή και στο τέλος. Η ενημέρωση είναι απαραίτητη για την αποφυγή αντιπαραθέσεων που μπορούν να επιλυθούν πριν προκαλέσουν προβλήματα ή μη αναστρέψιμες καταστάσεις.
Και για να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Όλοι θέλουμε την αποκατάσταση της Ροδιακής Έπαυλης (ποιος άλλωστε λογικός άνθρωπος θα ήθελε ένα μνημείο σε τέτοιο χάλι και ένα πάρκο – σκουπιδότοπο) και χαιρόμαστε που επιτέλους φαίνεται ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Όλοι υποστηρίζουμε και στηρίζουμε τις προσπάθειες για τη διαμόρφωση ενός μνημειακού χώρου που θα είναι ξανά στολίδι στην πόλη μας και με σκοπό να εξυπηρετήσει τις πολιτιστικές ανάγκες του νησιού μας.