Ηλίας Καραβόλιας 

Ούτε οι συντελεστές ΦΠΑ, ούτε ο ΕΝΦΙΑ, ούτε τα εργασιακά και το ασφαλιστικό είναι τα αγκάθια και οι διαφωνίες Ελλάδας-Θεσμών. Όλοι ξέρουμε ότι οι δανειστές δεν βλέπουν τίποτα άλλο μπροστά τους παρά ένα και μόνο: πώς θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους και πώς θα εξασφαλίσουν ότι θα πάρουν πίσω και τα επόμενα που θα μας ξαναδανείσουν. Τα υπόλοιπα (μεταρρυθμίσεις, ανάπτυξη, απασχόληση) δεν τους ενδιαφέρουν, πολύ απλά!

Ακούστε μεγέθη και βγάλτε τα συμπεράσματα σας: το μείζον ζητούμενο ως προς το ελληνικό πρόβλημα, δεν είναι η πιθανότητα νέων ελλειμμάτων – της τάξεως 2,3 ή 4 δις πχ. ετησίως. Το μεγάλο αγκάθι καλείται SMP. Πρόκειται για ελληνικά ομόλογα που κρατάει (προ PSI) η ΕΚΤ, ονομαστικής αξίας 27 δις, τα οποία αγόρασε το 2010 και το 2011 από ευρωπαϊκές τράπεζες με discount μέχρι και 30% και τα οποία αρχίζουν να δημιουργούν σημαντικό χρηματοδοτικό κενό στην χώρα, αρχής γενομένης από τον προσεχή Ιούλιο και τον Αύγουστο όπου πρέπει να πληρώσουμε 6,7 δις.

Εδώ οφείλω να πω ότι η πρόταση Βαρουφάκη – γι αυτό το θέμα τουλάχιστον – στους εταίρους, δεν είναι παράλογη. Αυτά τα 27 δις ελληνικών ομολόγων, έτσι που «κάθονται» στον ισολογισμό της ΕΚΤ δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (δηλαδή στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στη δευτερογενή αγορά από την ΕΚΤ) – με αποτέλεσμα το Ελληνικό Δημόσιο να μην μπορεί να επωφεληθεί από τα χαμηλά επιτόκια που προσφέρει το εν λόγω πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης στα άλλα κράτη μέλη.

Τι προτείνει λοιπόν η ελληνική πλευρά ώστε να μειωθεί το χρηματοδοτικό κενό; Παραθέτω την πρόταση του ίδιου του Βαρουφάκη :” Μια λύση θα ήταν ένα δάνειο 30ετίας με χαμηλό επιτόκιο (1,5%) από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας, τον ESM, στην Ελλάδα ώστε αυτή να μπορεί να προχωράει στην αγορά αυτών των ομολόγων που κατέχει σήμερα η ΕΚΤ( δηλαδή να επιτευχθεί η απόσυρσή τους)Έτσι, το χρέος μας αυτό στην ΕΚΤ μετατίθεται στο μέλλον (καθώς περνάει στον ESM), με χαμηλό επιτόκιο, και με το Ελληνικό Δημόσιο να εισέρχεται στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, κάτι που θα καταστήσει τους ιδιώτες έτοιμους να αγοράσουν νέες εκδόσεις ελληνικών ομολόγων – επιστρέφοντας σταδιακά τη χώρα στις χρηματαγορές.Για να ολοκληρωθεί αυτή η επιστροφή απαιτείται και μια αναδιάρθρωση των άλλων μερών του χρέους μας ώστε το 2022 να μην τριπλασιαστούν οι αποπληρωμές μας σε σχέση με το 2021 (όπως, δυστυχώς, προβλέπει το παρόν μνημονιακό πρόγραμμα), κάτι που εμποδίζει τους επενδυτές να αποφανθούν ότι τα χρηματοδοτικά προβλήματα της χώρας (άρα και ο κίνδυνος νέας εμπλοκής με τους δανειστές) τελείωσαν.”

Εύκολα γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι στην διαπραγμάτευση εισήλθε πλέον το μείζον ζήτημα: η αναδιάρθρωση του χρέους ώστε να μειωθεί το αυξημένο χρηματοδοτικό κενό λόγω και της καθυστέρησης εκταμίευσης της δόσης. Οι δύο συμφωνίες, έγιναν μία. Ίσως να μην είναι και τόσο επώδυνο για την χώρα,αν τελικά περιλαμβάνει και αναχρηματοδότηση του χρέους. Αν γι αυτό καθυστερεί η συμφωνία, τότε δυστυχώς καλώς…καθυστερεί, φυσικά με τεράστιο κόστος εδω και 4 μήνες για την κοινωνία.

Άραγε όμως, τι θα γίνει με τα 19 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ; Αυτά πώς θα τα ξεπληρώσουμε εάν δεν αναχρηματοδοτηθούν; Το σκεπτικό της κυβέρνησης είναι ότι δεν χρειάζεται να εξαγοραστεί όλο το ποσό των 19,9 δισ. που χρωστάμε στο ΔΝΤ. Δηλαδή, δεν χρειάζεται ο ESM να τα αγοράσει επιβαρύνοντας ξανά το χρέος μας.Ευσεβής πόθος για την κυβέρνηση είναι τα growth index linked bonds( ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης). Μέσω αυτών στοχεύουμε σε επιτόκια με τα οποία θα αποπληρώνουμε τα δάνεια του EFSF και του δανείου του πρώτου Μνημονίου, να είναι ίσα με τον όποιο ρυθμό ανάπτυξης μας ώστε να στείλουμε το μήνυμα στις αγορές ότι η Ευρώπη είναι πλέον εταίρος στην ανάπτυξη της χώρας.Ταυτόχρονα θωρακιζόμαστε σε τυχόν μεταβολές του παγκόσμιου ΑΕΠ και άλλων διεθνών ανεξέλεγκτων παραμέτρων.Το ερώτημα είναι όμως εύλογο: ποιος θα τα εκδώσει αυτά τα ομόλογα; Η Ελλάδα, όταν και αν η χώρα βγει στις αγορές;

Η συμφωνία λοιπόν με τους δανειστές “παίζεται” σε αυτό το κομβικό ερώτημα: θα μπορούσε ένα μεγάλο μέρος του χρέους μας στο ΔΝΤ να καλυφθεί με εκδόσεις νέων ομολόγων υποστηριζόμενες από την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ; Και αναρωτιέμαι: Ποιος ο ρόλος της πίεσης του ΔΝΤ προς τις Βρυξέλλες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο (και φυσικά, ποιος ο ρόλος των ΗΠΑ σε αυτό το σημείο; ). Ίδωμεν…