Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

Κατά κόσμον Φρανθίσκο Σάντσεθ Γκόμεθ ( 1947-2014)

Δυσκολεύτηκα να βρω θέμα για τη σημερινή ανάρτηση. Όλα μου έφταιγαν, τίποτε δεν μου άρεσε. Θλίψη παντού, μέσα κι έξω. Ακόμη και

στα εξωτερικά φωτάκια των σπιτιών που «ντύθηκαν» χριστουγεννιάτικα. Το ψάξιμο στη βιβλιοθήκη μου δεν απέδωσε καρπούς. Η ιστορία

ήταν ντυμένη προσφυγικά και οι αγαπημένοι μου ποιητές σιγούσαν. Άφησα να περάσουν κάποιες ώρες, γυρίζοντας σαν φάντασμα γύρω

από τα βιβλία, τα περιοδικά και τις εφημερίδες, ψάχνοντας για κάτι που να μην έκανε την καρδιά μου να ματώνει. Τα παράτησα όλα και το

μάτι μου γύρεψε βοήθεια στα cd της μουσικής. Δεν απέφυγα τελείως τη θλίψη, αφού το φλαμένκο την περιέχει, αλλά η μορφή του Πάκο

σφιγμένη και γεμάτη ρυτίδες μιας ζωής, με κέρδισε. Γι’ αυτόν θα σας μιλήσω, γι’ αυτόν που εισέβαλε ορμητικά στη μουσική παιδεία μου το

χειμώνα του 1985, στην πρώτη του επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη στο Παλαί ντε Σπόρ και έβαλε το φλαμένκο για πάντα στην καρδιά μου.

Δίκαια θεωρείται από τους ειδικούς ως ένας από τους μεγαλύτερους κιθαριστές όλων των εποχών. Φθάνει να τον ακούσετε να παίζει και θα

ταυτίσετε κι εσείς το φλαμένκο μ’ αυτόν τον θεό της κιθάρας.

Ανδαλουσιανός στην καταγωγή, με πατέρα κιθαριστή και δύο αδέλφια μουσικούς συνθέτες, νομίζω ότι δεν είχε πολλές επιλογές: θα έπαιζε

φλαμένκο. Φανταστείτε ένα αγοράκι 5 ετών να διορθώνει τον πατέρα του- έναν επαγγελματία κιθαρίστα- ως προς τον ρυθμό μιας μουσικής

φράσης και θα συμφωνήσετε μαζί μου.

Ωστόσο, διδάχτηκε κιθάρα από τον πατέρα του, ο οποίος άσκησε καθοριστική επιρροή στην μουσική του εξέλιξη. Ήταν μόλις 11 ετών όταν

έδωσε την πρώτη του συναυλία.

«Έμαθα κιθάρα, όπως μαθαίνει κανείς να μιλά», είπε σε κάποια συνέντευξη.

Η φήμη του δεν άργησε να περάσει τα σύνορα της πατρίδας του. Να μην ξεχνάμε ότι εκείνα τα χρόνια κυβερνούσε ο Φράνκο και το

φλαμένκο ήταν ένα είδος παραγκωνισμένο, περιθωριακό. Ο Πάκο άνοιξε τα φτερά του την δεκαετία του ΄60 και βγήκε από την Ισπανία

κάνοντας διεθνή καριέρα και γνωρίζοντας σ’ όλο τον κόσμο τον παθιασμένο κόσμο του φλαμένκο με τον δικό του τρόπο: επιθετικό παίξιμο,

ροπή στον αυτοσχεδιασμό, σχέση με την τζαζ και την κλασική μουσική, συνδυασμένη με απίστευτη δεξιοτεχνία στην γρήγορη εκτέλεση των

πικάδος, δεν έχανε ποτέ την μοναδική αίσθηση της συγκροτημένης σύνθεσης με αρχή, μέση και τέλος. Εμπνευστές του ο Ραμόν Μοντόγια,

ο Σάμπικας και ο Λούις Μαραβίγια.

Τα δέκα άλμπουμ που ηχογράφησε με τον σπουδαίο τραγουδιστή και ανανεωτή του φλαμένκο Καμαρόν ντε λα Ίσλα από το 1968 μέχρι το

1977 έβαλαν τα θεμέλια της δημιουργίας του θρύλου Πάκο ντε Λουθία, του άντρα που διάλεξε να μείνει γνωστός στον κόσμο ως «ο Πάκο

της Λουκίας», τιμώντας την μητέρα του.

Κορυφαία στιγμή στην καριέρα του ήταν το 1973 με την ξεχωριστή και επαναστατική εκτέλεση της ρούμπας «entre dos aquas» που έμεινε

20 εβδομάδες στη λίστα με τα αγαπημένα τραγούδια της Ισπανίας. Αυτό που κατάφερε μ’ αυτόν τον τρόπο ήταν να μετατρέψει την

φλαμένκο κιθάρα σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, ενώ μέχρι τότε ήταν στο περιθώριο.

Το 1975 με το άλμπουμ «Fuente y Caudal» ο Πάκο άρχισε να φλερτάρει σοβαρά με τον αυτοσχεδιασμό. Τότε ήταν πολλοί εκείνοι που τον

κατηγόρησαν ότι πρόδωσε τις αρχές του φλαμένκο. Κι εκείνος απαντούσε ήσυχα:

«Ποτέ δεν ένιωσα ότι κινούμαι κόντρα στην παράδοση. Είμαι και πάντα θα είμαι ένας μουσικός του φλαμένκο. Αυτό που αποζητούσα πάντα

ήταν να το οδηγήσω στη σύγχρονη πραγματικότητα. Η παράδοση είναι απαραίτητη για να μην ξεχνάς τις ρίζες σου και από που προέρχεσαι,

αλλά η μουσική αλλάζει μαζί με τον κόσμο. Ακόμη βέβαια το φλαμένκο είναι πάθος και συναίσθημα…».

«Θα θυμάμαι πάντα την ομορφιά της χώρας σας», είπε, αποδεικνύοντας την αγάπη του με τις πολλές εμφανίσεις του στην Ελλάδα,

περισσότερο την δεκαετία του 1990.

Ο «επαναστάτης της κιθάρας» άφησε την τελευταία του πνοή στο Μεξικό σε ηλικία 66 ετών από έμφραγμα του μυοκαρδίου.

* Το άρθρο απηχεί στις απόψεις του συντάκτη του. 

iPorta.gr