Γιάννης Καραχισαρίδης

Εβδομάδα 7η

Δευτέρα 3 – Σάββατο 8 Αυγούστου 2015

Ξοδεύοντας τον χρόνο. Η ραστώνη του Αυγούστου είναι ανίκητη και αδιατάραχτη όπως πάντα. Ο Αύγουστος – που συχνά μας χαρίζει δυο φεγγάρια – έχει επιβάλλει τη σιωπή του απ’ άκρη σ’ άκρη. Όλοι σκεπασμένοι με ήλιο, εισπνέουμε ότι η αύρα μας φέρνει. Στον Αύγουστο ποτέ δεν υπάρχουν νέα. Ο χρόνος σταματάει να ξεκουραστεί. Για να ξυπνήσει από τη θερινή του νάρκη τον Σεπτέμβριο. Όταν το φθινόπωρο θα μας προειδοποιήσει για τον ερχομό του, τότε όλοι θα επιστρέψουμε στα ρολόγια μας, θα πάρουμε μια βαθιά ανάσα και θα αντικρίσουμε τη πραγματικότητα που θα έχει ήδη καταφθάσει αμείλικτη. Ο χρόνος όμως συνεχίζει να υπάρχει ακόμα και τον Αύγουστο, για όσους έχουν εμπλακεί στις διαπραγματεύσεις. Για το τρίτο και τελευταίο μνημόνιο. Είναι η τελευταία δανειακή σύμβαση που μας προσφέρεται. Άρα και το τελευταίο μνημόνιο. Για τρία ακόμα χρόνια. Τώρα αισθανόμαστε ανακούφιση για την επερχόμενη συμφωνία. Και λέμε ότι ξεπεράσαμε τον κάβο για άλλη μια φορά. Και μέχρι να περάσουν τα τρία χρόνια έχει ο Θεός. Κάτι θα γίνει και θα ξεφύγουμε πάλι. Πάντα έτσι αντιμετωπίζαμε τον χρόνο. Να ξεφύγουμε από τις δυσκολίες που μας βάζει το σήμερα. Με τις αύριο θα ασχοληθούμε όταν έρθει. Το 2010 υπογράψαμε τη πρώτη δανειακή σύμβαση, αλλά δε ρίξαμε ποτέ μια ματιά στο 2015. Το σημερινό παρόν μας ήταν τότε ένα πολύ μακρινό μέλλον για να μας απασχολήσει. Και άρα αδιάφορο. Κάπως έτσι και τώρα συνεχίζονται οι πυρετώδεις διαπραγματεύσεις. Για μια συμφωνία που θα δώσει μια προσωρινή λύση στο προσωρινό μας παρόν.

Ο μίτος της Αριάδνης. Χαμένοι σ’ ένα λαβύρινθο ψάχνουμε την έξοδο. Το μυαλό μας πολιορκημένο από ασύνδετες και αντιφατικές πληροφορίες, προσπαθεί να συντάξει έναν ειρμό. Να βρει έναν προσανατολισμό μες στο σκοτάδι. Πλήθος οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις μπλεγμένες. Ο Αύγουστος πάντα μας προμηθεύει περισσότερη σιωπή και αρκετές δόσεις ηρεμίας. Ας τον εκμεταλλευτούμε αναζητώντας απλές ερωτήσεις και απλές απαντήσεις.

Το εθνικό νόμισμα είναι προτιμότερο από το ευρώ;

Αν η χώρα ήταν αναπτυγμένη και παραγωγική, το εθνικό νόμισμα θα μπορούσε να είναι μια επιλογή. Στην περίπτωση μας όμως θα ήταν απολύτως καταστροφικό γιατί είμαστε μια χρεοκοπημένη χώρα.

Γιατί το σύνολο του πολιτικού μας συστήματος υπέκυψε στα μνημόνια;

Σοσιαλιστές, φιλελεύθεροι και αριστεροί υπέκυψαν στα μνημόνια, γιατί η χώρα είχε ανάγκη από δανεικά. Και δανεικά χωρίς συμφωνία δε βρίσκεις πουθενά. Όσο θα έχουμε ανάγκη από δανεικά – και οι αγορές δε θα μας δανείζουν – οποιαδήποτε κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να υπογράφει μνημόνια. Και ο μόνος τρόπος για να σταματήσουμε να έχουμε ανάγκη από δανεικά είναι να βρούμε τον τρόπο να δημιουργήσουμε καινούριο πλούτο. Δηλαδή να περάσουμε στην ανάπτυξη. Άλλος τρόπος για να αποφύγουμε τα μνημόνια δεν υπάρχει.

Γλιτώσαμε οριστικά ή ακόμα κινδυνεύουμε με grexit;

Όσο δε βγαίνουμε απ’ τον λαβύρινθο της κρίσης το grexit θα έρχεται πάντα στην επικαιρότητα κάθε φορά που η άτακτη χρεοκοπία θα φαίνεται στον ορίζοντα. Κανενός είδους πολιτική διαπραγμάτευση δε είναι σε θέση να αποτρέψει το grexit. Ο μόνος λόγος που μέχρι τώρα το αποφύγαμε ήταν η υπογραφή των δανειακών συμβάσεων, δηλαδή τα μνημόνια. Αλλά για να απαλειφθεί οριστικά ο κίνδυνος του grexit, ένας τρόπος υπάρχει. Να πετύχουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη. Αλλά είπαμε. Για την ανάπτυξη δεν υπάρχει σχέδιο.

Οι θυσίες που κάνουμε γιατί δεν οδηγούν πουθενά;

Οι θυσίες δεν οδηγούν πουθενά, ούτε πρόκειται να οδηγήσουν. Όσες κι αν κάνουμε. Ακόμα κι αν φτάσουμε στην έσχατη φτωχοποίηση. Όσο δε βρίσκουμε τον τρόπο να παραχθεί νέος πλούτος, τόσο υποχρεωτικά θα ακολουθούμε την αδιέξοδη καθοδική σπείρα της λιτότητας. Όσο το ΑΕΠ θα συρρικνώνεται τόσο θα χρειάζονται νέα δημοσιονομικά μέτρα. Οι θυσίες για να έχουν αποτέλεσμα πρέπει υποχρεωτικά να συνοδεύονται με ένα άμεσο και εφαρμόσιμο σχέδιο ανάπτυξης.

Πού κάνουμε λάθος;

Το πρώτο λάθος που κάνουμε είναι ότι δε βρήκαμε τον τρόπο να έρθουμε σε ρήξη με τον κοινωνικό και οικονομικό σχηματισμό του παρελθόντος. Αυτό όμως δεν είναι εύκολο, ούτε επιτυγχάνεται με τις κορώνες και τη ρητορική που χρησιμοποιεί μια πνευματική ελίτ. Κι εδώ συναντάμε το δεύτερο λάθος. Γιατί η οποιαδήποτε ρήξη για να έχει αποτέλεσμα θα πρέπει να συνεγείρει μεγάλες πλειοψηφίες πολιτών. Το να διατυπώνουμε είτε ανεφάρμοστες, είτε διχαστικές λύσεις καθόλου δε μας βοηθάει να κάνουμε το επόμενο βήμα.

Το χρέος φταίει για όλα; Γίναμε μια αποθήκη χρέους και μπήκαμε σ’ ένα φαύλο κύκλο;

Η συζήτηση για το χρέος το μόνο που κάνει είναι να μας αποπροσανατολίζει από τον στόχο μας. Το χρέος είναι μια φενάκη. Γιατί αν περάσουμε στην ανάπτυξη και αποκαταστήσουμε τη διεθνή αξιοπιστία μας, τότε το χρέος θα χαθεί στα βάθη του χρόνου.

Μήπως οι τράπεζες φταίνε; Ως πότε θα πρέπει να τις αναχρηματοδοτούμε; Μήπως αν τις κρατικοποιούσαμε θα ήταν καλύτερα;

Τις τράπεζες πάντα τις αντιμετωπίζαμε σαν ένα απωθητικό καπιταλιστικό φετίχ. Οι τράπεζες δε φταίνε. Φταίνε οι αιτίες που τις αδειάζουν από χρήματα. Θα τις αναχρηματοδοτούμε όσο η χώρα θα παραμένει αναξιόπιστη. Η αναξιοπιστία εμποδίζει την εισροή κεφαλαίων και την αύξηση των απλών καταθέσεων. Τέλος με τις κοινωνικές και οικονομικές δομές που υπάρχουν στη χώρα μας, αν κρατικοποιούσαμε τις τράπεζες, πολύ σύντομα δε θα είχαμε καν τραπεζικό σύστημα.

Αν υποθέταμε ότι οι παραπάνω απαντήσεις έχουν το δίκιο με το μέρος τους, τότε θα αφήναμε στην άκρη όλες τις παραπλανητικές συζητήσεις, που παραγεμίζουν τη σκέψη και το χρόνο μας. Δε θα ασχολούμασταν με τις πολιτικές ισορροπίες, τις ευρωπαϊκές και τις εγχώριες. Δεν θα ψάχναμε γι αυτούς που θέλουν να μας κάνουν κακό γιατί δε μας χωνεύουν. Και η μόνη μας έγνοια πλέον θα ήταν τι πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουμε στη χώρα. Άσχετα από μνημόνια και δανειακές συμβάσεις. Άσχετα από πολιτικές σκοπιμότητες και αραχνιασμένες ιδεολογίες. Ο μίτος της Αριάδνης υπάρχει. Και είναι δίπλα μας. Αλλά σίγουρα αρκετά μακριά από τα δωμάτια όπου τώρα συνεχίζονται οι «πυρετώδεις διαπραγματεύσεις» για το τρίτο μνημόνιο. Ένα μνημόνιο που θα αποβεί το ίδιο άκαρπο, όπως και τα προηγούμενα.

Κάποτε το είπε ο Σόλων. Είναι φανερό πια ότι για την ώρα ο πρωθυπουργός δεν έχει αντιπάλους. Με εξαιρετικούς τακτικούς ελιγμούς αιφνιδίασε την αντιπολίτευση και ταυτόχρονα εδραιώθηκε στο κόμμα του. Έκανε ένα δημοψήφισμα που μπέρδεψε τους πολίτες και παγίδεψε το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Και μετά προχώρησε στο μνημόνιο. Προαναγγέλλοντας σκληρή αντίσταση σε ότι υπογράψει. Τώρα νικητής και κυρίαρχος του παιχνιδιού, προσβλέπει σ’ ένα μέλλον που στα μάτια του είναι ευοίωνο. Μόνο που αυτά τα κατορθώματα φέρουν την υπογραφή του πρόσκαιρου. Γιατί το παρόν ποτέ δε διαρκεί. Και οι νίκες του σήμερα δε μας εξασφαλίζουν από τις ήττες του αύριο. Και πολλοί είναι εκείνοι που ανέβηκαν στη κορυφή αλλά έπεσαν με πάταγο. Κι αυτό είναι πολύ πιθανό να συμβεί όταν έχουμε τη ψευδαίσθηση ότι κρατάμε τη λύση στα χέρια μας, ενώ στη πραγματικότητα κρατάμε ένα «άδειο πουκάμισο». Τώρα δε μένει παρά να δούμε και την επόμενη πράξη της παράστασης. «Η Αριστερά σήμερα είναι σύνορο όχι μουσείο, περιέργεια όχι νοσταλγία, θάρρος όχι φόβος». Αυτά είπε ένας αριστερός σε μια άλλη χώρα. Τα λόγια του όμως δε φαίνεται να έφτασαν στ’ αυτιά των δικών μας που κυβερνούν.

Διαφωνούμε γι’ αυτά που συμφωνούμε. Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, όταν όλοι συμφωνούμε σε κάτι; Για παράδειγμα, όλοι συμφωνούμε ότι η γραφειοκρατία είναι εμπόδιο στη λειτουργία της κοινωνίας μας. Όλοι συμφωνούμε ότι η λειτουργία του κράτους έχει πολλά προβλήματα. Όλοι συμφωνούμε ότι το φορολογικό μας σύστημα δεν είναι αυτό που θέλουμε. Όλοι συμφωνούμε ότι η δικαιοσύνη θα πρέπει να αποδίδεται ταχύτερα. Όλοι συμφωνούμε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τα δημόσια έργα. Όλοι συμφωνούμε ότι η ανάπτυξη είναι αναγκαία. Τι είναι αυτό που εμποδίζει τη συνεννόηση για προβλήματα που όλοι συμφωνούμε ότι υπάρχουν και όλοι θέλουμε εξ ίσου να τα λύσουμε; Ένα είναι το βασικό εμπόδιο. Και λέγεται παιχνίδι της εξουσίας. Όταν την κατέχεις δε θέλεις να τη χάσεις. Κι όταν την χάσεις προσπαθείς να την ξανακερδίσεις. Αυτό το παιχνίδι είναι και η αιτία που στη χώρα μας είναι πάρα πολύ δύσκολο να γίνουν μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Γιατί οι μεταρρυθμίσεις απαιτούν κόπο και επίμονη εργασία. Και προσβλέπουν σε ένα πιο μακρινό μέλλον. Ένα μέλλον που ξεπερνάει κατά πολύ τα χρονικά όρια που θέτει το παιχνίδι της εξουσίας. Οι μεταρρυθμίσεις ανήκουν σ’ εκείνο το μέλλον που ποτέ δεν απασχόλησε τους πολιτικούς μας θιάσους. Η έγνοια τους περιορίζεται μόνο στο πολιτικό παρόν. Όμως σ’ αυτόν τον αυτιστικό χρόνο το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι μπαλώματα κι όχι αλλαγές μακράς πνοής. Γι’ αυτό και η χώρα – από τα πολλά μπαλώματα – μοιάζει με κουρελού.

 Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

iPorta.gr