Τζίνα Δαβιλά

Pane di capo 

Ανάληψη, Στάδιο Διαγόρας, Ασγούρου 

delivery: 224100-3600 

Ποιητική αδεία; Συγγραφική αδεία; Μα ο Καζαντζάκης και ο Όμηρος, στο βαθμό που συμπλέουν οι δύο τους είναι πέραν από κάθε κριτικής.

Είτε η Οδύσσεια γράφτηκε με ένα ή δυο σίγμα, είτε ήταν μια εσκεμμένη ή όχι η γραφή του Νίκου Καζαντζάκη, το έργο του Κρητικού και η πρωτοτυπία της σκέψης του παραμένουν μεγαλειώδη και θαυμαστά.

Όπως και το έργο του Ομήρου. Το έχεις διαβάσεις; Εννοώ εκτός του σχολείου, το ξανάπιασες στα χέρια σου χωρίς να είσαι φιλόλογος;

Η μαγεία της ελληνικής γλώσσας δεν στέκεται στα διπλό σίγμα ή λάμδα ή ταφ, αλλά στην ερμηνεία της. Οι πρώτοι έλληνες, οι αρχαίοι όπως τους λέμε, πρόφεραν τα σύμφωνα ανάλογα με τον αριθμό τους. Το «τάττω» είχε διάρκεια και τα φωνήεντα χρησιμοποιούνταν ανάλογα με το βεληνεκές της λέξης. Αργότερα το κτήριο γράφτηκε με ήτα γιατί είχε την έκταση του μεγέθους και το νοιώθω με όμικρον γιώτα γιατί προέρχεται από του νους και το ωθώ.

Δεν με απασχολεί, λοιπόν, αν η Οδύσσεια γράφεται με ένα ή δυο σίγμα, αλλά το περιεχόμενό της.

Και αν τρολάρανε τον Τσίπρα για το … «λάθος» του, ας μου επιτραπεί- είναι γνωστό ότι δεν είμαι Συριζαία- να πω δυο καλές κουβέντες γι αυτόν [μάλλον είναι η πρώτη φορά] γιατί ανέσυρε από την ελληνική λογοτεχνική προίκα ένα ξεχασμένο, θαυμάσιο έργο του Καζαντζάκη, γεμάτο από νεολογισμούς και λέξεις πλασμένες από τον Κρητικό.

«Φιδόκορμα – νυχτοπνοές – πετροχαραμάδες – χαμοβλεφάρισαν – πήχτρωσε – ξεκαπετανίσει – χεραγκαλιά – κυπαρισσότραφο – ντιντινίζουν – θαλασσόφρυδο – αποβροχάδα – λαγωνιάρης – σκοτεινοβλεφαρίζει – φουρφουριστά – καλαμοπλέχτρα – βαριόχνωτος – ψυχαρπάχτης – ζωχλαλοή – βραχνοξεφωνίσει».

Δεν είναι θαυμάσιες; Δεν είναι ποίημα; Έλληνας τις εποίησε με πάθος και αγάπη, ο πιο ένθεος και παρ’όλιγον αφορισμένος. Έλληνας και μάλιστα Κρητίκαρος με ψυχολεβεντιά κατάφωρη, με ψυχικό και πνευματικό μεγαλείο. Και αν ήταν τυπογραφικό λάθος, υποθέτω ότι λίγο θα τον ένοιαζε, μιας και πάντα υπήρξε ανένταχτος. Άλλωστε ο ίδιος στην προσωπική του αλληλογραφία ανέφερε την Οδύσεια μ’ένα σίγμα. Ίσως επειδή ήθελε να διαφοροποιηθεί από το σπουδαίο έργο του Ομήρου… από σεβασμό. Ξέρεις οι σπουδαίοι εύκολα αναγνωρίζουν, παραδέχονται και υποκλίνονται στην σπουδαιότητα άλλων, εξίσου σπουδαίων. Πως λέμε δες ό,τι συμβαίνει σήμερα; Καμμία σχέση.

ΥΓ: Ακολουθούν εικόνες από το προσωπικό αρχείο του Κωστή Α. Μακρή και την έκδοση της “Οδύσσειας” του Νίκου Καζαντζάκη το 1967.