Βαγγέλης Παυλίδης

Τα γενέθλια σήμερα ενός μεγάλου, πολύ μεγάλου… μα πάρα πολύ μεγάλου. Μια μέρα σαν σήμερα, 6 Μάρτη 1475, γεννιόταν ο Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, ο Μιχαήλ Άγγελος. Γλύπτης, ζωγράφος αρχιτέκτων, ποιητής και μηχανικός στην ακμή της Αναγέννησης που άσκησε απαράμιλλη επίδραση στην εξέλιξη της Δυτικής τέχνης. Θεωρείται από πολλούς ως ο κορυφαίος καλλιτέχνης όλων των εποχών, μαζί με τον σύγχρονό του Λεονάρδο ντα Βίντσι. Στην εποχή του ήταν γνωστός και ως “Il Divino”, ο Θείος.

Το έχω ξαναπεί πως το “μέγας” και το “παράξενος” πάνε μαζί, μια και παράξενος είναι ο καθένας που δεν συμβιβάζεται με τις τρέχουσες αντιλήψεις και τις κοινά αποδεκτές πρακτικές. Έτσι, είναι πολύ φυσικό ο κάθε διαφορετικός και πρωτοπόρος -όπως οι μεγάλοι καλλιτέχνες- να είναι “παράξενος”.
“Παράξενος” ήταν ο Μιχελάγγελος. Ήταν αυστηρός κριτής της τέχνης του μα και εξ ίσου αυστηρός κριτής των άλλων, γεγονός που συχνά δημιουργούσε προβλήματα. Τόσο που ένας απο τους συμμαθητές του, ο Pietro Torrigiano, θύμωσε κάποτε τόσο πολύ που με μια γροθιά του παραμόρφωσε για πάντα την μύτη. “Του έδωσα τέτοια γροθιά στην μύτη”, θα πεί, “ που αισθάνθηκα κόκκαλο και χόνδρο να υποχωρούν σαν μπισκότο κι αυτό το σημάδι μου θα το κουβαλάει για όλη του την ζωή”.

Στην καθημερινή του ζωή, αν και έγινε πλούσιος νωρίς, ο Μιχαλάγγελος ήταν εγκρατής και κάποτε θα πει σ΄έναν μαθητή του, τον Ascanio Condivi : “Όσο πλούσιος και να έγινα έζησα πάντα σαν φτωχός”. Ο Condivi μας πληροφορεί πως ο δάσκαλος δεν ενδιαφερόταν για φαγητό και πιοτό, πως έτρωγε περισσότερο απο ανάγκη παρά απόλαυση και πως συχνά κοιμόταν με τα ρούχα και τα παπούτσια. Ο βιογράφος του λέει πως από την φύση του ήταν τόσο αγροίκος και φοβερά ρυπαρός που στο τέλος δεν είχε μαθητές.

Γεγονός είναι πως απεχθανόταν το λουτρό όσο τίποτ’ άλλο και σπάνια άλλαζε ρούχα και παπούτσια, γεγονός που του προκάλεσε διάφορες δερματικές παθήσεις, ιδιαίτερα σε προχωρημένη ηλικία. ‘Οταν πέθανε τα ρούχα ήταν κολλημένα επάνω του έτσι που χρειάστηκε να τεμαχιστούν και να αφαιρεθούν όπως ξεφλουδίζει κανείς ένα πορτοκάλι.

Και το φαγητό; Δεν τον ενδιέφερε πολύ, όπως είπαμε, μα έπρεπε βέβαια να τρώει. Ευτυχώς έχει διασωθεί μια λίστα για ψώνια που έδωσε στον υπηρέτη του. Επειδή αυτός ήταν αγράμματος, ο Μιχελάγγελος δεν αρκέστηκε να σημειώσει τα ψώνια μα δίπλα στο καθένα έκανε κι ένα μικρό σχέδιο. Για την ιστορία, ιδού ο κατάλογος:

Δυό ψωμιά, ένα κανάτι κρασί, μια ρέγγα, τορτελίνι, μια σαλάτα, τέσσερα ψωμάκια, ένα κανάτι μπρούσκο κρασί, ένα καρτούτσο ξηρό κρασί, ένα πιάτο σπανάκι, τέσσερεις αντσούγες, δυο πιάτα μάραθο.