Κώστας Σκανδαλίδης

Ο δικός μας σκιτσογράφος, ο Κυρ, ένας άνθρωπος που μας συντροφεύει καθημερινά εδώ και χρόνια, είναι αυτός που μου δίνει σήμερα την αφορμή για τούτες τις σκέψεις.

Σκέψεις που μόνο θλίψη μπορούν να γεμίσουν τη ψυχή και το μυαλό μας.

Γιορτάζουμε σήμερα ως νεοέλληνες μια ιστορική επέτειο. Σαν σήμερα, στις 17 Νοεμβρίου του 1973, πραγματοποιήθηκε η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση-εξέγερση των φοιτητών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, προαναγγέλλοντας την πτώση της Χούντας των Αθηνών. Ήδη από τις 14 Φεβρουαρίου της ίδιας χρονιάς οι φοιτητές του Ε.Μ.Π. συγκεντρώθηκαν και ζήτησαν την κατάργηση του Ν. 1347 με τον οποίο στρατεύονταν υποχρεωτικά όποιοι αναπτύσσανε συνδικαλιστική δράση. Έντεκα συνελήφθησαν, οκτώ καταδικάστηκαν και εκατό στρατεύτηκαν υποχρεωτικά για τη δράση τους. Στις 21 του ίδιου μήνα οι φοιτητές της Νομικής κατέλαβαν τον κτίριο της Σχολής και από την ταράτσα πρόβαλαν τα συνθήματά τους “Κάτω η Χούντα”, “Ζήτω η Ελευθερία”, “Δημοκρατία”.

Έτσι φτάσαμε στις 14 Νοεμβρίου του 1973 με την κορύφωση των αντιδικτατορικών εκδηλώσεων. Ο εκδημοκρατισμός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, η αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 20%, η ανάκληση της στράτευσης κυριάρχησαν ξανά στα συνθήματά τους. Η εξέγερση δεν άργησε να φανεί. Η προσέλευση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο καθώς και πλήθους κόσμου ήταν πια ένα γεγονός. Και η Αστυνομία στάθηκε ανήμπορη να παρεμποδίσει τις εξελίξεις. Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ήταν το ιστορικό επακόλουθο. Ο ραδιοφωνικός σταθμός με τη Μαρία Δαμανάκη και τον Δημήτρη Παπαχρήστου στα μικρόφωνα ήταν ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στους εξεγερμένους φοιτητές και τον λαό της Αθήνας.

Όταν πια στις 16 του μήνα η εξέγερση άρχισε να παίρνει άλλες διαστάσεις, η Χούντα θα ακροβολήσει ελεύθερους σκοπευτές στα απέναντι κτίρια και η Αστυνομία θα αρχίσει να επιτίθεται με δακρυγόνα, άσφαιρα πυρά και γκλομπς εναντίον του γιγαντούμενου πλήθους έξω από το Πολυτεχνείο. Οδοφράγματα και φωτιές ήταν η απάντηση του λαού και η χρήση όπλων η απόκριση της Αστυνομίας. Η συνέχεια ήταν οδυνηρή. Ο Στρατός με τρεις διμοιρίες των Λ.Ο.Κ. και μια μοίρα αλεξιπτωτιστών, καθώς και άρματα μάχης έφτασαν στο Πολυτεχνείο.

Στις 3 το ξημέρωμα της 17ης Νοεμβρίου ένα από τα άρματα εισβάλλει από την κλειστή σιδερένια πύλη για να ακολουθήσει η εισβολή αστυνομικών, πεζοναυτών και ΕΣΑτζήδων με τα τραγικά επακόλουθα που όλοι γνωρίζουμε. Άλλοι μιλούν για 84ο συλλήψεις κι άλλοι για 2.400. Οι νεκροί έφτασαν τους 34. Η δικτατορία θα κηρύξει εκ νέου στρατιωτικό νόμο, ενώ στις 25 του ίδιου μήνα ο Παπαδόπουλος και η δική του Χούντα θα ανατραπούν από μια άλλη Χούντα και τον Ιωαννίδη, η οποία θα ορίσει Πρόεδρο τον Γκιζίκη και Πρωθυπουργό τον Ανδρουτσόπουλο.

Η τελευταία πράξη του δράματος θα παιχθεί στις 23 Ιουλίου του 1974, όταν μετά την τραγωδία της Κύπρου και την τουρκική εισβολή στη μεγαλόνησο, ο στρατηγός Γκιζίκης θα καλέσει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή από το Παρίσι για να αναλάβει τη δημοκρατική διακυβέρνηση της χώρας, ύστερα από επτά ολόκληρα χρόνια στυγνής δικτατορίας.

Από αυτή λοιπόν την εξέγερση της ελπίδας του έθνους, των φοιτητών μας είναι εμπνευσμένο και το ποίημα του Φώτου Γιοφύλλη που ακολουθεί:

Εδώ Πολυτεχνείο

Στον άγιο ήχο της φωνής: «Εδώ Πολυτεχνείο!…»

στο κάλεσμα της νιότης μας, που φέρνει προς το φως

άστραψε σ’ όλες τις ψυχές τ’ άφταστο μεγαλείο

της Λευτεριάς και ξέσπασε κάθε καημός κρυφός!

Τ’ ατράνταχτα τα στήθια σας, παιδιά, γινήκαν κάστρα,

και πάλεψαν σκληρά κι ορθά με τανκς και με πιστόλια

σαν η ψυχή σας έφερνε στον ουρανό και στ’ άστρα

το θρίαμβο της Λευτεριάς, μες σε βροχή από βόλια.

Στα παλληκάρια που’ πεσαν στην άνιση την πάλη

δόξα τούς πρέπει και τιμή μες σε χιλιάδες χρόνια!

Μα και σε σας που ζήσατε, για να χαρείτε πάλι

ολάκαιρη την Λευτεριά, την πάμφωτη κι αιώνια!…

Πέρασαν από τότε σαράντα τρία ολόκληρα χρόνια. Και σαράντα τόσα χρόνια δε λένε να μας βρουν όλους μυαλωμένους και ενωμένους ως Έλληνες, τουλάχιστον μια μόνο μέρα κάθε χρόνο. Στις 17 κάθε Νοέμβρη. Αντίθετα, μια μερίδα Ελλήνων (;), διαφορετικά προφανώς σκεπτόμενων, δεν αρκούνται απλώς να δηλώσουν, έστω, την αντίθεσή τους, αλλά παίρνουν σβάρνα το δύσμοιρο Πολυτεχνείο και το κέντρο της πρωτεύουσας και καταστρέφουν τα πάντα στο διάβα τους σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά. Καταστήματα και σπίτια, αυτοκίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, είναι έρμαια τέσσερις ολόκληρες δεκαετίες στα νύχια και στη βουλιμία μιας ολιγάριθμης μαφίας, νοσταλγών της μαύρης και της κόκκινης δικτατορίας, την οποία ποτέ μέχρι σήμερα η Ελληνική Αστυνομία δεν μπόρεσε να “νικήσει”, βεβαίως υπό τα όμματα και τις οδηγίες της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας.

Φοβάμαι πως αυτή μας η αγκύλωση, να μην μπορούμε δηλαδή να γιορτάσουμε μια επέτειο τόσο σημαντική, μια επέτειο μιας πράξης αντιστασιακής που αποτίναξε τον δικτατορικό ζυγό από το σβέρκο ενός ολόκληρου λαού, πιθανώς να οφείλεται στην εσφαλμένη αντίληψη την οποία διατηρούμε ως κόρη οφθαλμού και η οποία μας θέλει να τσουβαλιάζουμε μέσα στο ίδιο τσουβάλι του πάντες και τα πάντα. Έτσι τσουβαλιάσαμε, νομίζω, και το Πολυτεχνείο με την άποψη πως η “γενιά του Πολυτεχνείου” φταίει για τη σημερινή οικονομική κρίση. Τόσο απλά και τόσο εύκολα! Αν αυτή η γενιά, εκτός από τις πιθανές ευθύνες της, μπορεί να έχει κάνει του κόσμου τα καλά σε τούτην εδώ τη χώρα, αυτό δεν συναθροίζεται. Και αν όντως θέλουμε να μιλήσουμε σοβαρά και με στοιχεία, ε ναι, έχει μετατρέψει τη χώρα σε έναν παράδεισο σε σχέση με το πριν ή εν πάση περιπτώσει έχει αλλάξει του ζωή των Ελλήνων προς το καλύτερο.

Όποιος δεν φορά μυωπικούς φακούς ή δεν τα βλέπει -σώνει και καλά- με το κομματικό πρίσμα, ε τότε η σημερινή Ελλάδα δεν είναι η προ της μεταπολίτευσης και το σήμερα δεν είναι χειρότερο από το χθες. Και βεβαίως δεν αναφέρομαι στη σημερινή περίοδο της κρίσης, αλλά οριοθετώ ως χρονικό σημείο της σύγχρονης Ελλάδας το 2010. Ε λοιπόν η Ελλάδα του 2010 δεν είναι η Ελλάδα του 1974 ή του 1980 ή του 1960. Να σταματήσει επιτέλους αυτή η ανέξοδη ισοπέδωση των πάντων. Και προπαντός να σταματήσει αυτή η ισοπέδωση που αναφέρεται ακόμα και σε εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους όχι μόνο για να υπάρχουμε εμείς σήμερα, αλλά ακόμα και για να περνάμε καλύτερα από ποτέ άλλοτε.

Αιδώς επιτέλους! Μπορούμε να γιορτάσουμε ΜΙΑ ΦΟΡΑ όλοι μαζί ενωμένοι για τους ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους στο Πολυτεχνείο για να μπορούμε εμείς σήμερα να διατηρούμε την πολυτέλεια της διαφωνίας και του τσουβαλιάσματος και της ισοπέδωσης των πάντων;

Επιτέλους λίγη ντροπή μπροστά στην ιστορική μνήμη, νομίζω, πως τη χρειαζόμαστε!

17.11.2016

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr