Μαρία Καρχιλάκη

Στιγμιότυπο από ανάπαυλα της μάχης σε περιοχή της Βεγγάζης – Πηγή: REUTERS/stringer

Στα χρόνια του Καντάφι, η αγοραπωλησία όπλων στη μαύρη αγορά ήταν έννοια ανύπαρκτη στη Λιβύη. Από το 2011, όμως, και την ανατροπή του -οπότε μεγάλες ποσότητες του οπλισμού του λιβυκού στρατού κατέληξαν στα χέρια των ανταρτών- τα δεδομένα άλλαξαν. Μαζί με την επανάσταση αναδύθηκε μια νέα, μεγάλη και επικίνδυνη αγορά στη βορειο-αφρικανική χώρα: αυτή της παράνομης εμπορίας όπλων, οι πρωταγωνιστές της οποίας χρησιμοποιούν όλο και πιο πολύ, από το 2013 και μετά, τα σόσιαλ μίντια για τις δοσοληψίες τους.

Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα του Small Arms Survey -μιας δεξαμενής σκέψης, που ερευνά την ένοπλη βία, με έδρα τη Γενεύη- η οποία κάλυψε διάστημα 18 μηνών. Εντόπισε 1.346 τέτοιου τύπου πωλήσεις (250 με 300 το μήνα) πληθώρας οπλισμού:

περίστροφα, αντιαρματικά ρουκετοβόλα, βαριά πολυβόλα, αντιαεροπορικά.

Παρότι η έκθεση αποφεύγει να πει μέσω ποιών σόσιαλ μίντια γίνεται το παράνομο εμπόριο, το BBC -το οποίο είχε γνώση της έρευνας πριν εκείνη δημοσιοποιηθεί- λέει ότι αυτό γίνεται, κυρίως, μέσω κλειστών ή μυστικών ομάδων στο Facebook. Ακολουθούν τα Instagram, Whatsapp και Telegram.

Εκείνα που διακινούνται περισσότερο είναι τα πιστόλια και τα τουφέκια. Το πιο δημοφιλές όπλο είναι το Καλάσνικοφ, το οποίο πωλείται περίπου 1.200 ευρώ.

Αντιαεροπορικά από τη Λιβύη στα χέρια τρομοκρατών;

Διατίθενται, όμως, και πολύ πιο επικίνδυνα όπλα, όπως τα αντιαεροπορικά, για τα οποία ο εκ των ερευνητών, Nic Jensen-Jones, λέει ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τρομοκράτες για να καταρρίψουν αεροσκάφη της πολιτικής αεροπορίας. Η τιμή τους φτάνει τις 56.000 ευρώ. Μάλιστα, η έρευνα εντόπισε αγγελία όπου ένα αντιαεροπορικό πωλείτο μαζί με το φορτηγάκι (πάνω αριστερά στη φωτογραφία).

Όπλα προς πώληση στα σόσιαλ μίντια – Πηγή: Small Arms Survey/ARES (2016)

Βαριά πολυβόλα πωλούνται, κατά μέσο όρο, 5.300 ευρώ, εκτοξευτήρες ρουκετών έναντι 6.000 ευρώ. Οι περισσότερες ρουκέτες είναι παλιές, σοβιετικού τύπου, υπάρχουν, όμως, και καινούργιες· κάποιες, λέει η έρευνα, τις είχαν πουλήσει οι Γάλλοι στον Καντάφι το 2007, κάποιες άλλες τις έστειλε το Κατάρ στους αντάρτες το 2012.

Κέντρα του παράνομου εμπορίου όπλων της Λιβύης είναι οι μεγάλες πόλεις της: Τρίπολη, Βεγγάζη, Σαμπράθα. Οι συναλλασσόμενοι είναι είτε εν ενεργεία ομάδες ανταρτών που αγοράζουν όπλα για να τα χρησιμοποιήσουν στο πεδίο της μάχης είτε ανενεργές που διαθέτουν τον οπλισμό τους, διότι δεν τον χρειάζονται πλέον. Οι ηλικίες τους κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 χρόνων. Το deal συνήθως ολοκληρώνεται μέσω Whatsapp ή τηλεφωνικά.

Όπλα προς πώληση στα σόσιαλ μίντια – Πηγή: Small Arms Survey/ARES (2016)

Ο αριθμός των μελών των κλειστών ή μυστικών ομάδων στο Facebook, στις οποίες διαφημίζεται ο προς πώλησιν οπλισμός, ποικίλλει· κάποιες ομάδες έχουν λιγότερα από 400 μέλη, κάποιες άλλες μέχρι και 14.000. Κάποιες από αυτές τις ομάδες έχουν ονόματα που παραπέμπουν στον σκοπό που εξυπηρετούν, όπως η «Λιβυκή Αγορά Πυροβόλων Όπλων», τη σελίδα της οποίας έχει πλέον ‘κατεβάσει’ το Facebook. Το γεγονός ότι οι ομάδες αυτές είναι κλειστές ή μυστικές, άρα σπανίως γίνεται αναφορά εναντίον τους, εξηγεί το γιατί δεν εντοπίζονται εύκολα.

Όπλα προς πώληση στα σόσιαλ μίντια – Πηγή: Small Arms Survey/ARES (2016)

Οι ερευνητές εκτιμούν για τη συγκεκριμένη αυτή παράνομη αγορά ότι, για την ώρα, λειτουργεί, ως επί το πλείστον, εντός Λιβύης και για τις δικές της ανάγκες. Όμως ο Jenzen-Jones λέει ότι τα ευρήματά τους δεν είναι παρά «η κορυφή του παγόβουνου» και προϊδεάζει για ακόμη πιο ανησυχητικά στοιχεία από την, εν εξελίξει, νέα σχετική έρευνα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, η οποία συμπεριλαμβάνει χώρες όπως η Συρία, η Αίγυπτος και η Υεμένη.

  * Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. Δημοσιεύεται και στο cnn.gr

The article expresses the views of the author

iPorta.gr