Δημήτρης Κατσούλας

Σε κάθε χώρα και σε κάθε μεγάλη πόλη, υπάρχει ένα ”Μοναστηράκι”, όπου γύρω από αυτό δημιουργείται ένας πυρήνας με ανίκες και μαγαζιά με παλιά πράγματα.

Το δικό μας Μοναστηράκι έχει ως πυρήνα την πλατεία Αβυσσηνίας. Οι κάτοικοι που έμειναν εδώ-περίπου το 1860-ήταν Αιθίοπες ή αλλιώς Αβησσυνοί, εξ ου και το όνομα.

Κάθε χρόνο υπάρχει η γιορτή των Αβησσυνών,περίπου τον Σεπτέμβρη. Ένα άλλο όνομα που αναφέρεται συχνά για την περιγραφή του παζαριού στην πλατεία,είναι το ”Γιουσουρούμ”. Ο Γιουσουρούμ ήταν ο πρώτος ιδρυτής παλαιοπωλείου τον 19ο αιώνα, καταγόμενος από την Σμύρνη.

Η περιοχή θα έλεγε κανείς ότι δεν έχει αλλάξει και πάρα πολύ από εκείνη την εποχή.Κάποιες παράγκες έφυγαν, αλλά τα μαγαζιά καθότι ιδιόκτητα-και με κατεβασμένα ρολά αρκετά-παραμένουν τα ίδια.

Κάνοντας μια βόλτα στο Γιουσουρούμ την Κυριακή μπορείτε να βρείτε τα πάντα. Έπιπλα, κάρτες, κουτάλια, κοσμήματα, κάδρα, βιβλία, ρολόγια, νομίσματα, παράσημα ακόμη και γραμμόφωνα. Ένα μόνο δεν θα βρείτε:τον Σαμψών. Ο Σαμψών που έσπαζε πέτρες στο κεφάλι του με τη βαριά, που τραβούσε φορτηγά, που έσκιζε δυό και τρεις τράπουλες μαζί. Αυτόν όχι, δεν θα τον βρείτε. Αποσύρθηκε περίπου το 1992.

Ο κόσμος περνάει,χαζεύει τα αντικείμενα,ψάχνει.Υπάρχουν όμως και κάποιοι που συλλέγουν παλιά αντικείμενα, είτε κάποιου συγκεκριμένου είδους, είτε γενικώς. Οι συλλέκτες εμφανίζονται στο παζάρι της Κυριακής από τα ξημερώματα γύρω στις 5 μισή-6 το πρωί. Πάνε με τα φαναράκια για να βρουν τους ”θησαυρούς” τους.Κάθε αντικείμενο έχει τη δική του ιστορία. Το κάθε απόκτημα ξεδιπλώνει ένα κόσμο ολόκληρο από πίσω. Ίσως το μαγευτικό σε αυτού του είδους τη συλλογή είναι ότι η ιστορία δεν μαθαίνεται μέσα από τα βιβλία,αλλά μέσα από τα ίδια τα πράγματα.

Ίσως κάποια μικρή χαραγμένη επιγραφή,στην οποία πέφτει με την πρώτη το μάτι, να αποτελεί ένα αρκετό στοιχείο ώστε να εντοπίσεις πότε και πού φτιάχτηκε το αντικείμενο.

 
Κάθε μαγαζί, κάθε ”παλαιοπωλείο” έχει τη δική του ιστορία. Τα περισσότερα βρίσκονται εκεί εδώ και τρεις γενιές. Το μαγαζί του κ.Μαστρογιάννη που λειτουργεί από το 1918 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Όπως μου λέει,είναι ”η τρίτη γενιά εδώ πέρα”, καθώς όπως εξηγεί στη συνέχεια, βρίσκεται εκεί από το 1952, όταν ήταν μόλις 7 χρόνων. Πλέον έχει αναλάβει και η τέταρτη γενιά, ο γιός του.

Ο κ.Μαστρογιάννης πουλάει και επισκευάζει παλιά πράγματα. Υπάρχει μεγάλη απήχηση από τον κόσμο και από όλες τις ηλικίες. Άλλωστε η ομορφιά των ”παλιών” πραγμάτων δεν έχει να κάνει μόνο με την ηλικία. Είναι μιά άλλη αισθητική,μιά διαφορετική παρέμβαση. Κάτι σαν ένα άρωμα ενός διαφορετικού κόσμου, γεμάτου πραγμάτων με ουσία, που ξεφεύγουν από τη σημερινή πληθώρα και συνεχή δημιουργία νέων αντικειμένων. Το πιό παλιό πράγμα που υπάρχει στο μαγαζί του είναι μιά κούνια μωρού . Ετών; Το χαρτί δημιουργίας του δείχνει πως φτιάχτηκε το 1796.” Αυτό το έχω τάξει να το χαρίσω. Δεν μπορώ να το πουλήσω”, μου είπε.

Προφανώς μιλάμε για αντικείμενο ανεκτίμητης αξίας, που δεν είναι το μοναδικό στο μαγαζί του και φυσικά στην πλατεία Αβησσυνίας και τα μαγαζιά της.

Υπάρχει πληθώρα αντικειμένων ανεκτίμητης αξίας, που κατάφεραν να γίνουν ανεκτίμητα εκπληρώνοντας ένα πολύ μεγάλο ταξίδι στο χρόνο το καθένα, και ίσως επόμενος σταθμός του να είναι το δικό σου σπίτι.

Εδώ,στο Μοναστηράκι, κατοικούσε και ο πρόεδρος των παλαιοπωλών σ’ ένα παλιό αρχοντικό που σώζεται μέχρι και σήμερα. ‘Εχει όμως μετατραπεί σε vintage πολυχώρος, το Λουκούμι Vintage Bar, όπου φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις, μουσικά σχήματα,παρουσιάσεις βιβλίων, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον επισκέπτη να απολαύσει την μαγευτική θέα απέναντι της Ακρόπολης μαζί με ένα ”λουκούμι”.