Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

Το τελευταίο βιβλίο της αρθρογράφου “Από ξύλο και Ασήμι” κυκλοφορεί από την Διόπτρα 

Μέρες σκληρές, αβέβαιες και ιστορικές περνούμε, με τον διχασμό να αναδύεται απειλητικός. Ζητείται, λοιπόν, ομόνοια, υπομονή και λογική. Αρετές που δύσκολα βρίσκει κανείς στη φυλή μας. Η σκέψη μου πήγε πίσω, όπως βλέπετε, στις πρώτες δεκαετίες της ελεύθερης Ελλάδας μας, τότε που η απουσία της ομόνοιας στοίχισε στον τόπο περίπου 200 νεκρούς.

Τι συνέβη;

Μετά την εκδίωξη του Όθωνα σχηματίστηκαν δύο παρατάξεις: οι Ορεινοί και οι Πεδινοί. Οι Πεδινοί ήταν οπαδοί του Αγγλικού κομματος και είχαν αρχηγό τους τον Δημήτριο Βούλγαρη. Οι Ορεινοί ήταν οπαδοί του Γαλλικού και του Ρωσικού κόμματος με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Κανάρη (τον μπουρλοτιέρη).

Αμφότερες οι παρατάξεις προσπάθησαν να ασκήσουν απόλυτη εξουσία, με αποτέλεσμα να συγκρουστούν βίαια. Αρχικά φάνηκε να «κλείνει» το θέμα με τον διορισμό του δικαστικού Ζηνοβίου Βάλβη τη θέση του Πρωθυπουργού. Στα τέλη Απριλίου 1863 σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Μπενιζέλο Ρούφο- οπαδό των Ορεινών. Ο Ρούφος τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς αποφάσισε να αντικαταστήσει δύο στελέχη των Πεδινών: τον Υπουργό Στρατιωτικών Μπότσαρη και τον Υπουργό Ναυτικών Μπουντούρη, με δύο αντίστοιχους Ορεινούς: τον Κορωναίο και τον Μιλτιάδη Κανάρη (γιό του Κωνσταντίνου).

Εννοείτε, όλοι, ότι αυτή η πράξη εξόργισε τους Πεδινούς, και να τι έκαναν. Την 16η Ιουνίου, με τη συνεργασία του λήσταρχου Κυριάκου και του 6ου Ταγματος Πεζικού, επιτέθηκαν σε ομάδα χωροφυλακής, που κατεδίωκε τον ληστή. Η χωροφυλακή τελούσε υπό τις εντολές του Υπουργού Στρατιωτικών Κορωναίου.

Ο Κορωναίος κατάφερε να συλλάβει τον αρχηγό του 6ου Τάγματος Λεοτσάκο, αλλά πολύ γρήγορα ήρθε στην ανάγκη να τον ανταλλάξει με τους Υπουργούς Αλέξανδρο Κουμουνδούρο και Δημήτριο Καλλιφρονά, που τους είχαν συλλάβει οι Πεδινοί.

Αποτέλεσμα: η κυβέρνηση Μπενιζέλου Ρούφου υπέβαλλε την παραίτησή της την 19η Ιουνίου, μόλις έληξαν, δηλαδή, οι εχθροπραξίες και οι ανταλλαγές.

Όχι, φίλοι μου, δεν τελειώσαμε. Κατά τη διάρκεια των ανωτέρω, ο Αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Παπαδιαμαντόπουλος, Διοικητής του Πυροβολικού, στασίασε και προσχώρησε στις δυνάμεις των Πεδινών, ενώ οι Ορεινοί είχαν καταλάβει κάποια σημεία της πόλης, όπως τα Ανάκτορα και τους στρατώνες. Ο Παπαδιαμαντόπουλος δεν τα κατάφερε να διώξει τους Ορεινούς από τα Ανάκτορα, αλλά η πράξη του είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 80 άτομα και να δολοφονηθεί ένας από τους γιούς του Κωνσταντίνου Κανάρη, ο Αριστείδης Κανάρης.

Ο νέος Πρωθυπουργός Διομήδης Κυριακός προσπάθησε να πείσει τις αντιμαχόμενες πλευρές να συνάψουν ανακωχή, αλλά εις μάτην. Οι «εχθροί» συνέχισαν τις συγκρούσεις σε όλη την Αθήνα, ακόμη και στην Εθνική Τράπεζα- επειδή ήταν υπό την κατοχή των Πεδινών. Παρατράγουδα ήταν αρκετές κλοπές και εντελώς αναίτιες δολοφονίες( λάθος χρόνος, λάθος τόπος…)

Έπρεπε να επέμβουν οι πρεσβευτές των τριών μεγάλων δυνάμεων (Άγγλοι, Γάλλοι, Ρώσοι), οι οποίοι με τελεσίγραφο απαίτησαν 48ωρη εκεχειρία.

Οι Πεδινοί Μίχος και Παπαδιαμαντόπουλος από τη μία και οι Ορεινοί Κορωναίος και Βαλτινός από την άλλη, υπέγραψαν μια συμφωνία τερματισμού των εχθροπραξιών.

Εκείνη την ίδια ημέρα η Εθνοσυνέλευση αποφάσισε να απομακρύνει τον στρατό στην περιοχή της Λακωνίας, να καταργήσει την χωροφυλακή, την ενθοφυλακή και την αστυνομία και να διορίσει νέα κυβέρνηση, ξανά υπό τον Μπενιζέλο Ρούφο, η οποία έμεινε στην ιστορία ως Κυβέρνηση του Οροπεδίου.

Οι συγκρίσεις δικές σας.