Ένα κείμενο δεν είναι αποτέλεσμα μιας σειράς λέξεων, αποδεσμεύοντας το μοναδιαίο νόημα, θεολογικό κατά μίαν έννοια (το οποίο θα αποτελούσε το «μήνυμα» του Συγγραφέα-Θεού), αλλά ένας χώρος σε πολλαπλές διαστάσεις, όπου συνδέονται και αμφισβητούνται διαφοροποιημένες γραφές, που καμμια τους δεν είναι η αρχική: το κείμενο είναι ιστός αναφορών, δοκιμές όπου εδράζονται μυριάδες εστίες πολιτισμού. Ο συγγραφέας το μόνο που τού επιτρέπεται είναι να μιμείται μία χειρονομία πάντα προγενέστερης μορφής, ποτέ την αρχική. Η μόνη του δύναμη είναι η κράση των γραφών, η αντιπαράθεσή τους, με τρόπο που ποτέ να μην αποκτά ασφαλές καταφύγιο σε μία από αυτές.

Οι λέξεις μπορούν να ερμηνευθούν μόνο μέσω άλλων λέξεων, και τούτο με τρόπο απροσδιόριστο: περιπλάνηση που παραδειγματικά βίωσε ο νεαρός Τομά ντε Κενσύ (Thomas de Quincey), τόσο επιδέξιος χρήστης της αρχαίας ελληνικής γλώσσας που μεταφράζοντας σε αυτή την νεκρή γλώσσα ιδέες και εικόνες απόλυτα μοντέρνες, μάς λέει ο Μπωντλαίρ (Beaudelaire), «είχε δημιουργήσει για τον εαυτό του ένα λεξικό πάντα έτοιμο για χρήση, σύνθετο και εκτενές με πολλές αποκλίσεις ως προς το λεξικό που μπορεί να προκύψει από την αδόκιμη καρτερία θεμάτων αμιγώς λογοτεχνικών» (Τεχνητοί Παράδεισοι).

Η γραφή είναι αδιάλειπτη ένθεση νοήματος, ενεργεί στην συστηματική αποφυγή του νοήματος. Το κείμενο είναι παράγωγο πολλαπλών γραφών, δοκιμές πλουραλισμού πολιτισμών που εισάγονται μεταξύ τους σε διάλογο, παρωδία, αντίθεση. Αλλά υπάρχει ο τόπος όπου η πολλαπλότητα γίνεται ενιαία, και ο τόπος δεν είναι ο συγγραφέας, όπως το ήθελε η κοινολογία μέχρι σήμερα, είναι ο αναγνώστης: ο αναγνώστης είναι ο χώρος όπου εγγράφονται, και δεν παρατηρείται καμμία απώλεια, όλες οι αναφορές από τις οποίες παράγεται η γραφή. Η ενότητα του κειμένου δεν βρίσκεται στην καταγωγή του, αλλά στον προορισμό του, μα ο προορισμός δεν μπορεί πλέον να είναι προσωπικός: ο αναγνώστης είναι άνθρωπος που δεν έχει ιστορία, δεν έχει βιογραφία, δεν έχει ψυχολογία: το μόνο που τού πιστοποιείται είναι η ταυτότητα εκείνου που διατηρεί ενιαία στο ίδιο πεδίο όλα τα ίχνη από τα οποία συνίσταται το γραφόμενο.

Ομοίως, το Κείμενο δεν είναι περιορισμένο στην (ποιοτική) λογοτεχνία˙ δεν μπορούμε να το συλλάβουμε στην ιεραρχία ούτε ακόμη στην απλή κατάτμηση των ειδών. Σύστασή του είναι αντιθέτως (ή ακριβώς) η δύναμή του να ανατρέπει τις αρχαίες ταξινομήσεις. Πώς να ταξινομήσουμε τον Ζορζ Μπατάϊγ (Georges Bataille); Ο συγκεκριμένος συγγραφέας είναι άραγε μυθιστοριογράφος, ποιητής, δοκιμιογράφος, οικονομολόγος, φιλόσοφος, μυστικιστής; Η απάντηση είναι τόσο δύσκολη που προτιμούμε γενικά να λησμονούμε τον Μπατάϊγ στα εγχειρίδια λογοτεχνίας˙ πράγματι, ο Μπατάϊγ έγραψε κείμενα, ή μάλιστα, ίσως, πάντα ένα και το ίδιο κείμενο.

Παναγιώτης Δελλής