Ηλίας Καραβόλιας
[email protected]

Οι καταιγίδες δεν είναι και τόσο απρόβλεπτα φαινόμενα. Στην οικονομία μάλιστα το να παρομοιάζουμε τις κρίσεις με μετεωρολογικά συμβάντα και θεομηνίες παραπέμπει σε αποδοχή της νατουραλιστικής εκδοχής των οικονομικών που λέει ότι οι φυσικοί νόμοι είναι που ρυθμίζουν την σφαίρα της οικονομικής πραγματικότητας. Αυτή την εύκολη εκδοχή της κρίσης, με εκλαϊκευμένη ορολογία περιγραφής και ανάλυσης, οι μεγάλοι παίχτες στις αγορές την διαχειρίζονται σαν να ήταν ‘ορολογία του τρόμου’. Αυτός ο σημειολογικός λόγος είναι που εισέρχεται -μέσω της ταχύτατης πρόσβασης στην πληροφορία και την είδηση- στον ψυχισμό των πολλών, στο συλλογικό θυμικό. Αποτέλεσμα είναι να γεννιέται αυτό που προσωπικά αποκαλώ ‘φόβητρο δράσης’ : αδρανοποίηση της ορθολογικής σκέψης και καθίζηση της ψυχολογίας με παράλληλη ακινητοποίηση της ‘οικονομικής φύσης’ του ατόμου. Συνέπεια αυτών- για το συλλογικό οικονομικό σύμπαν συναλλαγών- είναι η μερική στάση εμπορίου και η μείωση της ροής κεφαλαίων στο χρηματοπιστωτικό κύκλωμα συναλλαγών.

Με βάση αυτές της παραδοχές μπορούμε να μιλήσουμε για συνέχεια της τάσης ‘ σταθερής ανισορροπίας’ στις αγορές. Σταθερότητα και ισορροπία, είναι ‘έννοιες αναφοράς’ σε καιρούς ύφεσης και διακυμάνσεων στις κεφαλαιαγορές, κάθε μια εκ των οποίων έχει τους δικούς της δείκτες ευαισθησίας, τα δικά της ραντάρ ανίχνευσης στρεβλώσεων και τιμολόγησης των διαπραγματεύσιμων αξιών.

Θα ζούμε με έναν συνεχή ”θόρυβο” γύρω από το τεράστιο πρόβλημα που έχουν οι παγκόσμια εξαπλωμένες υπερ-τράπεζες του αμερικανικού και ευρωπαϊκού κλάδου. Αναφέρομαι στην επιτακτική ανάγκη απομόχλευσης στους ισολογισμούς τους.Οι πολλές επισφαλείς θέσεις(δανειακές) και οι πολλές αναποτελεσματικές επενδυτικές τοποθετήσεις μεγάλων τραπεζών, μεταλλάσσουν το πρόβλημα βιωσιμότητας τους σε ένα σύνθετο αλλά υπαρκτό πρόβλημα : ποιος κατέχει ποιόν ώστε να μην βρεθεί να χρωστάει αλλά αντιθέτως να αποκτήσει αξίες υποτιμημένες λόγω υπερχρέωσης και χωρίς να καταβάλλει ρευστότητα που είναι σπάνιο είδος σήμερα.

Τα ‘ ταμεία απορρόφησης ‘ δημοσίου χρέους, εννοώ τους μηχανισμούς στήριξης και την ΕΚΤ, που απορροφούν τους κραδασμούς απ την πτώση των κρατικών ομολόγων, υποθέτω ότι θα καθυστερούν περισσότερο να δρουν ως ‘οπισθοφυλακή άμυνας’ ώστε να παρέχουν τον απαραίτητο χρόνο αποφάσεων στις μεγάλες τράπεζες. Ας μην γελιόμαστε πλεόν. Είναι εμφανής ο στόχος του τραπεζικο-πολιτικού κυκλώματος που ηγείται της ευρωζώνης : οι γερμανικές τράπεζες ξεφορτώθηκαν τα ελληνικά ομόλογα και μέρος από τα υπόλοιπα νοτιο- ευρωπαϊκά, δίνοντας τα στον απορροφητήρα( ΕΚΤ). Οι γαλλικές,oι επικίνδυνες ιταλικές,οι ισπανικές αλλά και οι αγγλικές, δεν ‘πρόλαβαν’ να το κάνουν εκτενώς. Τώρα, λόγω και του Brexit ,είναι η σειρά τους. Aλλά για να μην φορτωθεί η ΕΚΤ επιπλέον τοξικό χρέος,μάλλον αυτό θα γίνει μέσω του νέου ‘μόνιμου’ μηχανισμού- ταμείου (ESM).

Oυσιαστικά ζούμε σε μια κατάσταση ανακύκλωσης χρεών που καταλήγουν στην ‘μεγάλη χωματερή’, δηλαδή στο νέο υπερδομικό θεσμικό σχήμα ταμείων διάσωσης και στήριξης, πάντα με τις πλάτες της ΕΚΤ. Την ίδια στιγμή που η Fed στις ΗΠΑ και η Κινεζική κυβέρνηση απορροφούν έξυπνα το χρήμα στις οικονομίες τους και μάλλον περισσότερο από αυτό που εκδίδουν, στηρίζοντας τα δημοσιονομικά τους μεγέθη αλλά και τα μεγάλα τραπεζικό-βιομηχανικά τους συμφέροντα.

Δεν πιστεύω ότι στον σημερινό πολυπολικό οικονομικό κόσμο μπορεί να συμβεί τό ακραίο φαινόμενο της πλήρους κατάρρευσης δεδομένου ότι οι ισχυροί πόλοι πιστώσεων και ρευστότητας προσπαθούν πάντα να διατηρούν βιώσιμες τις ‘ατέρμονες οφειλές’ που στήθηκαν από το εικονικό και μοχλευμένο χρήμα στις αγορές παραγώγων. Γιατί με μόχλευση προέκυψε το φαινόμενο των υπερχρεωμένων πιστωτικών ιδρυμάτων και φυσικά μετατέθηκε στις πλάτες των κοινωνιών με ιμάντα μεταφοράς τα κρατικά ομόλογα.

Διανύουμε την εποχή της ‘ανάποδης μόχλευσης’: όλοι προσπαθούν να απαξιωθούν όσο το δυνατόν λιγότερο, κάτι σαν παίχτες που είναι ‘ανοιχτοί’ σε ένα στοίχημα στις προθεσμιακές αγορές εξόφλησης υποχρεώσεων, με ρήτρες που θέλουν να φορτώσουν σε άλλους.
Αυτός λοιπόν ο νέος μηχανισμός αντιστάθμισης κινδύνων οδηγεί τις ισχυρές τράπεζες του πλανήτη σε μεθόδους αντίθετες με τα συμφέροντα των μεγάλων πελατών τους : των κρατών δηλαδή, των οποίων ισχυροί ”μέτοχοι” ήταν πάντα οι μεσαίες και χαμηλές εισοδηματικές τάξεις. Μάλλον όμως αυτοί οι μέτοχοι αγνοούν την ισχύ τους. Αυτή την άγνοια ισχύος των κοινωνιών εκμεταλλεύεται η ελίτ του χρηματοπιστωτικού συμπλέγματος διεθνώς καθώς ξέρει ότι δεν υπάρχει αποδοτικότερο παράγωγο προϊόν στις προθεσμιακές αγορές από αυτό του φόβου…

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr