Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

Ένας ακόμη σεισμός έπληξε πρόσφατα το όμορφο νησί του Ιονίου, μεταφέροντάς το-σύμφωνα με επιστήμονες- τριάντα έξι εκατοστά

νοτιώτερα.

Δεν είναι η πρώτη φορά, βέβαια. Το όμορφο νησί έχει πολύ βεβαρημένο παρελθόν και μια ιδιαίτερη σχέση με το νούμερο των 6 και κάτι

ρίχτερ. Η σειρά (όσοι έχουν καταγραφεί)ατελείωτη και εφιαλτική:

1612, 1613, 1625, 1630, 1704, 1722, 1723 (9 & 11Φεβρουαρίου), 1741, 1769, 1783

(Μάρτιος & Ιούνιος), 1815, 1820, 1825, 1867, 1868, 1869, 1885, 1886, 1904, 1911, 1914, 1921, 1938, 1939, 1948 (Απρίλιος & Ιούνιος),

1957, 1971, 1973, 1994, 2003, 2015…

Πρίν αναφερθώ στις καταστροφές που προκάλεσαν οι ισχυρότεροι από τους παραπάνω, θα ήθελα να πω λίγα λόγια για το νησί, για να

γίνουν ευκολότερα κατανοητά όσα αναφέρονται για τους παλιότερους σεισμούς.

Η Λευκάδα ή Λευκάς, λοιπόν, μαζί με τα νησιά Κάλαμος, Καστός και Μεγανήσι αποτελούν τα Πριγκιποννήσια του Ιονίου Πελάγους. Από την

ηπειρωτική Ελλάδα τη χωρίζει ο μικρός πορθμός του Δρεπάνουκαι συνδέεται με την Αιτωλοακαρνανία με μια πλωτή γέφυρα μήκους περίπου

20 μέτρων, κάνοντας το ταξίδι πιο εύκολο με το αυτοκίνητο, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την Εύβοια.

Πολύ κοντά βρίσκονται ο Σκορπιός και το κοσμοπολίτικο Νυδρί, χαρίζοντάς της αίγλη, αφού ελκύει κάθε χρόνο προσωπικότητες από όλο

τον κόσμο, κάνοντας τον τουρισμό τη βασικότερη μορφή οικονομίας της.

Το όνομά της το πήρε από το ακρωτήριο Λευκάτα ή λευκάς άκρα, επειδή ο βράχος είναι λευκός. Ωστόσο, όταν το 1293 ο Ιωάννης Ορσίνι

έγινε κύριος του νησιού και έκτισε ένα φρούριο για να το προστατέψει, έφτιαξε μέσα στο παλιό κάστρο, ένα κάστρο πρότυπο οχυρωματικής

τέχνης, την εκκλησία της Αγίας Μαύρας και έδωσε στο νησί το όνομα της Αγίας. Για ένα μεγάλο διάστημα, η πόλη απλωνόταν περιμετρικά

του κάστρου.

Τον επόμενο αιώνα η Λευκάδα πέρασε στους Ανδηγαυούς(1331-1362) για να γίνει στη συνέχεια κτήση των Τόκκων μέχρι το 1479, που

ήρθε η σειρά των Οθωμανών να το διαφεντέψουν για τα επόμενα διακόσια χρόνια. Η Λευκάδα ήταν το μόνο από τα Επτάνησα που έπεσε

στους Τούρκους, κι αυτό λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Οι Βενετοί την κατέλαβαν το 1684 και μετέφεραν την πόλη στη σημερινή της

θέση.

Ας δούμε τώρα τις καταγραφές των παλιότερων σεισμών, σύμφωνα με το Μεσαιωνικό Ημερολόγιο (ο υπολογισμός σε ρίχτερ έγινε

αργότερα).

«1612, μηνί Μαϊω 16 (6,6 ρίχτερ), άρχισαν και εγίνοντο οι σεισμοί εις την Αγίαν Μαύραν, και έγιναν την πρώτην ημέραν, ώρα γ΄της

ημέρας, ήγουν της Πέμπτης, δύο σεισμοί, ώστε οπού άνθρωπος δεν τους ενθυμήθηκε, και πάλιν άρχισαν και εμεταγίνοντο καθ’ εκάστην

ημέραν και νύκτα, έως πενήντα, εξήντα ημέρας, και δεν έπαυσαν μήτε νύκτα μήτε ημέραν, και εκόπη πολύς τόπος εις την Λευκάδα, και

εγίνη ευφορία εις τους καρπούς του σίτου και των αμπελίων και εις τας ελαίας, και εις όλη την ξυλοκαρπίαν, και θάνατος πολύς, και

ασθένεια εις τους ανθρώπους και μικρά παιδία».

«1613, μηνί Οκτωβρίω 2(6,4 ρίχτερ), ήρχισαν πάλιν οι σεισμοί εις την Αγίαν Μαύραν και εις όλην την Λευκάδα, και εγίνη τη αυτή ημέρα

ένας μέγας σεισμός, ώστε οπού δεν τον ενθυμάται άνθρωπος εις τον αιώνα, καγώ ο αμαρτωλός Νικόλαος ιερεύς, μόνος, δια ταις πολλαίς

μου αμαρτίαις, έτυχα εις την θείαν μυσταγωγίαν πριν του τελειώσαι το Ευαγγέλιον, και μετά το τελειώσαι το Άγιον Ευαγγέλιον άρχισε μέγας

και φοβερός σεισμός, καγώ μόνος εξέστην και έμεινα άφωνος. Και πάλιν έπεσαν πολλά σπήτια εις όλην την Λευκάδα, και τόποι πολλοί

έπεσαν και εκρημνίσθησαν και η καμάραις εις την Αγίαν Μαύραν, και τα σπίτια της Αγίας Μαύρας όσα ήτον με ξυλοδεσά έπεσαν τα

κεραμίδια και εσυντρίφθησαν, και όσα ήτον πέτρινα ερράγισαν από άνω έως κάτω, και έπεσαν και τα κεραμίδια και εσυντρίφθησαν. Όμως

έπεσαν και εις το Κάστρο δύο μιναρέδες και ερράγισαν και τα παλάτια από άνω έως κάτω, και έπεσαν και πολλά παλάτια. Και ούτως άρχισαν

πάλιν και εγίνοντο σεισμοί νύκτα και ημέραν, οπού δεν έπαυσαν ποτέ».

«1625, μηνί Ιουνίω 18 (6,6 ρίχτερ), ημέρα Σαββάτω εγίνη ένας μέγας σεισμός, και έπεσαν η καμάραις όλαις, και εις την Αμαξικήν τα σπίτια

όλα και τα μαγαζία, και κτιστά και ταύλινα, και εγύρισαν τα θεμέλιά τους άνω και κάτω, και έπεσαν και μερικά σπίτια εις την χώραν και εις

το Κάστρο, και εις την άλλην μερίαν, και έπεσε η Αρχιεπισκοπή όλη και η Εκκλησία και τα κελειά, και η Παναγία εις τους κήπους και εις

τους Τσουκαλάδες η Αγία Αναστασία, και άλλα μερικά σπίτια εις τα περίχωρα της Λευκάδας. Και εις όλα τα Ξερόμερα εγίνη πολλή ζημία και

άρχισαν και εγίνοντο και άλλοι σεισμοί, αμμή ο πρώτος ήτον μέγας, οπού άνθρωπος δεν τον ενθυμάται εις τον αιώνα και εκόπησαν η

καμάραις όλαις και έκαμε να έλθη το νερόν εις την χώραν έως τας 20 Σεπτεμβρίου».

«1630, μηνί Ιουνίω 22(6,6 ρίχτερ) έγινε σεισμός μέγας, και έπεσαν η καμάραις και πολλά σπίτια εις την χώραν και εις το Κάστρον της Αγίας

Μαύρας, και εχάλασαν και εις την Κατούνα του Καρυώτη όλα τα σπίτια και εξερριζώθηκαν και τα δένδρα, και εις όλην την Λευκάδα ομοίως

έπεσαν τα σπίτια. Εις μερικά χωρία δεν έμεινε σπίτι, τα θεμέλια εγύρισαν άνω κάτω, και εκόπη και πολύς τόπος και εσκοτώθησαν και πολλοί

άνθρωποι εις την Λευκάδα και εις την Κεφαλληνίαν και εις την Ιθάκη ομοίως. Και αν ήθελε σώσει ο σεισμός και εις την Αγίαν Μαύραν,

καθώς τον έκαμε και εις την Λευκάδα, δεν έμεινε μήτε Κάστρον, μήτε σπίτι. Τέτοιον σεισμόν κανείς εις τον αιώνα δεν τον ενθυμάται».

«1704, Νοεμβρίου11(6,6 ρίχτερ) οπού κατ’ αυτήν την ημέραν ήτο η εορτή του Μεγαλομάρτυρος Μηνά, ξημερόνοντας Κυριακή, ώρα μία και

μισή της νυχτός, εγίνη ένας φοβερός σεισμός, οπού έπεσαν εις την Αμαξικήν όσα σπίτια ήτον τοίχινα, και μερινά ταύλινα και η εκκλησίαις.

Μόνον ο Άγιος Αθανάσιος έμεινεν, επιδή και ήτον ξύλινος, ομοίως και εις το Κάστρον έπεσαν και εκεί μερικά σπίτια και τα άλλα όλα

εδραπανίσθησαν και εσκοτώθησαν και μερικοί άνθρωποι, εις την Αμαξικήν 13, εις το Κάστρο 3, και άλλοι ελαβώθησαν. Ομοίως έπεσαν και

εις το Φρύνη πολλά σπίτια και εις όλην την νήσον της Λευκάδος έγινε φοβερός ο σεισμός, και έπεσαν και μερικά μοναστήρια και πολλά

σπίτια εις τα χωρία, και η Αγία Αναστασία εις τους Τσουκαλάδες και εσκοτώθη η Αθανασούλα η γυνή του Μίχου του Σωφρονά και έπεσαν τα

κελειά και παλάτιον της Επισκοπής και η Παναγία εις την Γύραν. Μάλιστα, εις το Δράγανον εβύθισεν ένα σπίτι και μόνον ολίγον φαίνονται η

πέτραις και εγίνη πολλή και μεγαλοτάτη ζημία εις όλην την νήσον και Αγίαν Μαύραν και έπειτα από αυτόν τον σεισμόν έγιναν και άλλοι

πολλοί ημέραις πολλαίς, μα ωσάν αυτόν οπού εγίνη πρώτον, κανένας άλλος δεν έγινε, διότι τέτοιος ήτον οπού κανείς εις τον αιώνα δεν

τον ενθυμάται και εχάλασαν παντελώς η καμάραις όλαις και οι χαζινάδες, ομοίως και εις την Περατιάν έπεσαν πολλά σπίτια και αγροικήθη ο

σεισμός εις την Άρταν, μα όχι ωσάν εδώ, και εις την Πρέβεζαν και εις τους Κορφούς και Κεφαλληνίαν, μα εκεί, καθώς έλεγαν, έγινε

μικρός».

Την 9η Φεβρουαρίου 1723 έγινε ένας σεισμός, χωρίς να προκαλέσει ζημιές και ακολούθησαν μικρότεροι μετασεισμοί.

Θα κλείσουμε με την πάντα γλαφυρή περιγραφή του καταστρεπτικού σεισμού της 11ης Φεβρουαρίου, που άγγιξε τα 7 ρίχτερ.

«1723, Φεβρουαρίου 11 έγινε μεγαλότατος σεισμός και εχάλασαν πολλά σπίτια και έπεσεν το γυναιτίκι της Ευαγγελίστριας και ερραγίσθη

εις πολλά μέρη η καλλονή της Εκκλησίας του Αγίου Μηνά, το καύχημα ταύτης της νήσου, και ερραγίσθη ακόμη το καμπαναριόν του

Σωτήρος και ο τοίχος της Αγίας Παρασκευής και άλλα σπίτια, τα μεν έπεσαν, τα δε ερραγίσθησαν και εγίνη ζημία όχι ολίγη εις την Αμαξικήν,

και ύστερα από αυτόν έγιναν και άλλοι πολλοί σεισμοί, νύκτα και ημέραν μικροί. Ομοίως εγίνη ο σεισμός μέγας και φοβερός εις την

Ζάκυνθον και έπεσαν σπίτια μερικά και πολλά ερραγίσθησαν, και εις την Κεφαλληνίαν έγινε φοβερός και έπεσαν πολλά σπίτια εις το μέρος

της Έρσος, ξεχωριστά εις την Παλικήν εσκοτώθησαν και άνθρωποι και ελαβώθησαν πολλότατοι, και εις το Ληξούρι και Αργοστόλι έγινε

πολλή φθορά, καθώς επιστεύθημεν και ο σεισμός οπού έκαμε την φθοράν ήτον εκείνος οπού εγίνη εις τας 9 Φεβρουαρίου, ώστς εις εκείνα

τα μέρη έφθασε πολύς, και αν εγίνετο και εδώ τέτοιος μέγας καθώς έγινεν εκεί, δεν έμεινε λίθος επί λίθου. Ακόμη ο αυτός σεισμός έγινε

και εις τον Μωρέαν και αγροικήθη και εις τους Κορφούς και εις την Άρταν και εις όλα τα τριγύρω μας μέρη, καθώς μας εδιηγήθησαν, μα

δεν εμάθαμε αν ίσως και έγινε και εις άλλους τόπους».

* Το εκάστοτε άρθρο απηχεί στις απόψεις του συντάκτη του. 

iPorta.gr