Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

Μετά την παραμονή μου στη Ρόδο, επανήλθα στη βάση μου και βρέχει ασταμάτητα… Σειρά στα κτήρια της Αθήνας έχει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, ένα συγκρότημα ρομαντικού κλασσικισμού, σε σχέδια του επιφανούς μας αρχιτέκτονα Στ. Κλεάνθη. Το εν λόγω Μουσείο στεγάζεται εκεί από το 1930.

Κατασκευάστηκε το 1840-48 σαν χειμερινή κατοικία της εκκεντρικής Σοφίας Ντε Μαρμπουά-Λεμπρέν, γνωστής σαν Δούκισσα της Πλακεντίας. Την εποχή της κατασκευής του βρισκόταν εκτός πόλεως, κοντά στις όχθες του Ιλισσού ποταμού.

Το κυρίως μέγαρο με τους δύο πύργους, επενδεδυμένο με μάρμαρο Υμηττού, βρίσκεται στο βάθος μιας μεγάλης αυλής. Δεξιά και αριστερά του υπάρχουν άλλα δύο βοηθητικά κτίρια (αρχικά μονώροφα, τώρα διώροφα). Όλα μαζί σχηματίζουν ένα Π. Μπροστά τους υπάρχει μια αψιδωτή είσοδος με φυλάκιο. Πάνω στο τόξο της κάμαρας της εισόδου είναι γραμμένη η λέξη ILISSIA, η ονομασία που έδωσε η Δούκισσα στο σπίτι της.

Το μέγαρο παραχωρήθηκε στο ελληνκό δημόσιο από τους κληρονόμους της Δούκισσας για να στεγάσει την Σχολή Ευελπίδων για τρία χρόνια(1854-1857), λόγω της επιδημίας της χολέρας που είχε πλήξει τον Πειραιά.

Μόλις το 1926 έγιναν οι απαραίτητες επισκευές από τον αρχιτέκτονα Αρ. Ζάχο, προκειμένου να μετατραπεί σε Βυζαντινό Μουσείο, κρατώντας την εξωτερική του μορφή. Έτσι, όπως είπα παραπάνω, το Μουσείο στεγάστηκε εκεί το 1930 (είχε ιδρυθεί το 1914).

Τα εκθέματα του Μουσείου καλύπτουν δεκαεπτά αιώνες βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, ενώ συγκεντρώθηκαν αντικείμενα από διάφορα χριστιανικά μνημεία της Αττικής, καθώς και η πολύ σημαντική συλλογή της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας. Το Μουσείο εμπλουτίσθηκε με τα κειμήλια που έφεραν μαζί τους οι Μικρασιάτες.

Κατά τη διάρκεια του Β΄παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής, τα μικρά πολύτιμα αντικείμενά του φυλλάχθηκαν στο Θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδας, ενώ τα μεγαλύτερα θάφτηκαν σε διάφορα σημεία.

Το κτίριο ανακαινίσθηκε και απέκτησε νέες προσθήκες τη δεκαετία του 1950, του 1990 και τελείως πρόσφατα.
Μπορεί κανείς να θαυμάσει φορητές βυζαντινές εικόνες, έργα μικροτεχνίας, μια πλούσια συλλογή γλυπτών, καθώς και συλλογές κεραμεικής, υφασμάτων, χειρογράφων, ψηφιδωτών, χαλκογραφιών, εξαιρετικά ξυλόγλυπτα και αποτειχισμένες τοιχογραφίες.

Αυτές τις μέρες φιλοξενούνται πρώιμοι πίνακες του μεγάλου ζωγράφου μας, Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.

Την ιστορία της Δούκισσας θα σας την διηγηθώ την επόμενη εβδομάδα.

Μέχρι τότε, να είστε όλοι καλά!