Βαγγέλης Παυλίδης

Για την υγεία σας, προτείνεται επίσκεψη στο blog του 

Θαρρώ και τό’χω ξαναπεί πως ο Αύγουστος ήταν πάντα ο δυσκολότερος μήνας για τους σκιτσογράφους. Κι αυτό γιατί φύλλο δεν κουνιέται, τα μπάνια του λαού είναι σε πλήρη εξέλιξη, η Βουλή υπολειτουργεί και το γκουβέρνο ασχολείται με τα απολύτως απαραίτητα και τρέχοντα. Πού να βρει θέμα ο σκιτσογράφος. Όπως όμως είπε και κάποιος, αν δεν υπάρχουν ειδήσεις φτιάξε εσύ μερικές. Έτσι κι εγώ πίσω πάλι στους αγαπημένους μου διάσημους και τις παραξενιές τους που όχι μόνο με βγάζουν από την αμηχανία του τι να γράψω μα και τροφοδοτούν μια σκέψη που έχω σ’ ένα από τα κάτω κάτω συρτάρια του μυαλού μου: πως μια μέρα δηλαδή ίσως οι καρικατούρες των διασήμων και οι παραξενιές τους, ίσως να εκδοθούν.

Ήταν λοιπόν μια μέρα σαν σήμερα, 4 Αυγούστου 1875, που ο Hans Christian Andersen έπαψε για πάντα να λέει παραμύθια. Είχε γεννηθεί 70 χρόνια νωρίτερα, το 1805.

Μεταφρασμένα σε περισσότερες από 125 γλώσσες, τα παραμύθια του είναι πια κομμάτι της πολιτιστικής συλλογικής συνείδησης μας, προσιτά και διαβασμένα από όλες τις ηλικίες. “Τα καινούρια ρούχα του Βασιλιά”, “Το άσχημο παπί”, “Η μικρή γοργόνα”, ‘Το αηδόνι”, “Η βασίλισσα του χιονιού”, “Το κοριτσάκι με τα σπίρτα”, “Ο γενναίος μολυβένιος στρατιώτης”, “Τα κόκκινα παπούτσια”, και… και… και…

Σημαντική η επίδρασή του πάνω σε μελλοντικούς παραμυθάδες όπως τους A.A. Milne, Lewis Caroll, Beatrice Potter. Στην Δανία θεωρείται ως “εθνικός θησαυρός”. Το βραβείο “Χανς Κρίστιαν Άντερσεν” απονέμεται κάθε χρόνο από τον IBBY (International Board of Books for Young People) στον συγγραφέα και τον εικονογράφο για την συνολική τους προσφορά στην παιδική λογοτεχνία.

Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως ο Άντερσεν ήταν δυσλεξικός και, αν και έμαθε να διαβάζει και να γράφει, τα χειρόγραφά του ήταν γεμάτα με ορθογραφικά λάθη. Λένε πως ως συνέπεια το στιλ του παρέμεινε κοντά στον προφορικό λόγο έτσι που να ακούγεται φρέσκο και ζωντανό ακόμα και σήμερα. Οι εκδότες του διόρθωναν βέβαια τα λάθη μα δεν άγγιξαν το στυλ του.

Νωρίς στην ζωή του ο Άντερσεν σημείωνε στο προσωπικό του ημερολόγιο την άρνησή να έχει σεξουαλικές σχέσεις. Συχνά όμως ερωτεύτηκε γυναίκες που δεν θα μπορούσε να πλησιάσει, όπως την Σουηδέζα τραγουδίστρια Jenny Lind, για την οποία έγραψε “Το Αηδόνι”. Κάποια στιγμή γράφει στο ημερολόγιό του: “Θεέ μου, μόνο εσένα έχω, εσύ καθορίζεις την τύχη μου, πρέπει να αφεθώ σε σένα! Δώσε μου ζωή! Δώσε μου μια νύφη! Το αίμα μου ζητά αγάπη, καθώς και η καρδιά μου”. Ο μεγαλύτερος ίσως από τους ανεκπλήρωτους έρωτές του ήταν η Riborg Voigt. Ένα σακουλάκι που περιείχε ένα γράμμα από την Riborg βρέθηκε κρεμασμένο στον λαιμό του όταν πέθανε. Το γράμμα ήταν γραμμένο δεκαετίες πριν ενώ από τότε είχε ερωτευτεί αρκετές άλλες.

Φαίνεται όμως πως ο Άντερσεν είχε και ομοφυλοφιλικούς έρωτες, χωρίς όμως ποτέ να υπάρξει σεξουαλική επαφή, όπως άλλωστε και με τις γυναίκες.

Λίγο πριν πεθάνει, ο Άντερσεν συναντήθηκε μ’ έναν συνθέτη που θα έγραφε την μουσική της κηδείας του. “Οι περισσότεροι που θα ακολουθούν πίσω μου θα είναι παιδιά”, είπε. “ Κάνε τον ρυθμό έτσι που να ταιριάζει στα μικρά βηματάκια”.