Ηλίας Καραβόλιας

Ανοιχτή επιστολή προς τον νέο Υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Βαρουφάκη

Αγαπητέ Γιάννη,

Συγχαρητήρια για την πρωτιά σου στην Β’ Αθηνών και καλή επιτυχία στο δύσκολο και απαιτητικό έργο σου στο πιο καυτό Υπουργείο. Ελπίζω ότι όλοι οι Έλληνες περιμένουν να πετύχεις τόσο εσύ όσο και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Θα κληθείς να πάρεις στις πλάτες σου (πολίστας ήσουν στα νιάτα σου,γυμναστική κάνεις συνέχεια, οπότε αντέχεις…) το μεγάλο βάρος της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους και δανειστές.

Γνωρίζεις καλύτερα απο τον καθένα που έχουν φθάσει οι σχέσεις Ελλάδας- ΔΝΤ-ΕΕ. Γράφεις και μιλάς εδώ και πολλά χρόνια για την παράλογη εμμονή άρνησης της πτώχευσης της χώρας. Η αλήθεια είναι οτι και προειδοποίησες νωρίς (πριν το 2009) αλλά και συνέχιζες να αναλύεις στο πώς οδηγούμαστε σε ένα αντιναπτυξιακό αδιέξοδο (σημ:για όποιον ενδιαφέρεται, να θυμίσω ότι μεγάλο μέρος απο την αρθρογραφία σου βρίσκεται στο τελευταίο βιβλίο σου, Η Γέννηση της Μνημονιακής Ελλάδας)

Πολλοί σε θεωρούν στάρ της τηλεόρασης και των ΜΜΕ, χωρίς να κάνουν τον κόπο να σε διαβάζουν εκτός απο το να σε ακούν στις τηλεοράσεις( το έχουμε οι Έλληνες: ότι θέλει κόπο, το αποφεύγουμε). Ξέρεις οτι και σε διαβάζω και κριτική σου κάνω, συχνά-πυκνά.  Όμως οφείλω να παραδεχθώ ότι οι θέσεις σου στα περισσότερα, δικαιώθηκαν( δυστυχώς…)  

Πάμε στα δρώμενα τώρα, σε αυτά που θα κληθείς να θέσεις στο τραπέζι των δανειστών. Διάβασα ότι ουσιαστικά έχει μορφοποιηθεί το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούμε. Αντιγράφω απο αυτά που είπες στο BBC χθές.

”Πρόκειται να θέσουμε τρία ή τέσσερα πράγματα στο τραπέζι: πραγματικές μεταρρυθμίσεις και τη δημιουργία ενός λογικού σχεδίου για την αναδιάρθρωση του χρέους.Θέλουμε να συνδέσουμε την αποπληρωμή μας με την ανάπτυξή μας”.Και συνεχίζεις με το πολύ σημαντικό : ”…..πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί να μην παίζουμε με συζητήσεις περί Grexit και κατακερματισμού της Ευρωζώνης…”. Κρατάω τις λέξεις κλειδιά : ”πραγματικές” μεταρρυθμίσεις, ”λογικό” σχέδιο, ”να συνδέσουμε” αποπληρωμή με ανάπτυξη. Και επίσης, μιλώντας την αγγλική άριστα, ξέρω ότι θα μεταφέρεις σωστά τις λέξεις(για να μην χαθούμε στην μετάφραση, όπως πρόσφατα επικαλέστηκε η Μέρκελ για την ”ανακούφιση χρέους” …)

Πιστεύω οτι κατανοώ, στο περίπου, σε ποιές ράγες θα κινηθούμε.

Τουλάχιστον νιώθω ότι αποκλείεις την περίπτωση ευθείας ρήξης και σύγκρουσης με τους εταίρους, αν και ήμουν σίγουρος ότι δεν θα προχωρούσαμε σε κάτι τέτοιο…

Ξέρω οτι έχεις κουραστεί να ονομάζεις την ελληνική κρίση ως αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαικής κρίσης και κυρίως αυτής στον νότο της Ευρωζώνης.  Άλλωστε στην Μετριοπαθή Πρόταση (Modest Proposal) που έγραψες με Holland, Galbraith, θέτεις ευθέως το ζήτημα περί αναγκαστικής εμπλοκής της ΕΚΤ ως εκδότη διηνεκών ομολόγων για χώρες όπως εμείς, και φυσικά αναφέρεστε μεταξύ άλλων και για τον αναπτυξιακό ρόλο που επιτέλους πρέπει να αναλάβει η Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων.

Όμως Γιάννη, οι περισσότεροι Έλληνες δεν μπορούν να παρακολουθήσουν με λεπτομέρειες όλο το σκηνικό της διαπραγμάτευσης και κυρίως δεν μπορούν να κατανοήσουν οτι θα είναι μια κλιμακούμενη και ανατροφοδοτούμενη διαδικασία, που θα πάρει καιρό. Πολλοί νομίζουν ότι θα μας πουν οι δανειστές ένα ξερό ”όχι” σε όλα, οπότε και θα μας δείξουν τον δρόμο της απομόνωσης και της εξόδου απο την Ευρωζώνη. Άλλοι πάλι φοθήθηκαν με τις δηλώσεις σου για μή αποπληρωμή των ομολόγων μας που κατέχει η ΕΚΤ ,τα οποία λήγουν το καλοκαίρι, και συνδέουν ένα πιστωτικό γεγονός με την…. χρεοκοπία ! 

Αυτές τις λεπτές έννοιες, που γεννούν φόβο και αγωνία, οφείλει η νέα κυβέρνηση και εσύ προσωπικά να τις εκλαικεύετε και να τις αποσαφηνίζετε, γρήγορα, άμεσα. Διότι το να κρατήσουν οι συζητήσεις με τους δανειστές μας κάποιους μήνες, το να μπούμε στην προληπτική γραμμή στήριξης ή το να ξανασχεδιάσουμε με ΕΕ και ΔΝΤ ένα νέο πρόγραμμα επιτήρησης που να μας δίνει βαθμούς ελευθερίας για ανάπτυξη, οι Έλληνες πολίτες θα το θεωρήσουν ώς ”παράταση μνημονίου”, κάτι που είναι φυσικά λάθος !  

Ως άριστος γνώστης της θεωρίας παιγνίων, αναγκαστικά θα πρέπει να υιοθετήσεις εναλλακτικές στρατηγικές, δεδομένου ότι η διαπραγμάτευση μοιάζει μεν με ”παίγνιο τελεσιγράφου( ultimatum game)” αλλά προσωπικά δεν έχω καταλήξει μέσα μου αν είναι ακριβώς αυτό. Είμαι σίγουρος ότι ξέρεις καλύτερα και τί είναι, και πώς θα κινηθείς. Πάντως θα συμφωνήσεις μαζί μου υποθέτω ότι είναι ”παίγνιο” και όχι παιχνίδι, με μπλόφες και στοιχεία πόκερ, όπως νομίζουν πολλοί… 

Κλείνω με μια εντελώς φιλική παρατήρηση, και όχι φυσικά υπόδειξη ή συμβουλή: νομίζω οτι για τον πρώτο καιρό της θητείας σου, πρέπει να ”πνίξεις τον οικονομολόγο μέσα σου”, έστω προσωρινά ! Αφού πλέον μπήκες στην πολιτική, τα μαντάτα που θα μας φέρνεις απο Βρυξέλλες, Βερολίνο, Φρανκφούρτη, Ουάσιγκτον, πρέπει να είναι ”φιλτραρισμένα”, ώστε ούτε να μας τρομάζουν, ούτε να μας ενθουσιάζουν( διότι την υπερβολή, την έχουμε σαν λαός, το ξέρεις.Μην κρίνεις απο σένα που ζούσες περισσότερο εκτός χώρας , τόσα χρόνια…)

Και πάλι καλή επιτυχία, υπομονή και κουράγιο. Στο χέρι σου είναι -και οχι μόνο σε σένα φυσικά- να πετύχει η χώρα τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα χωρίς λεονταρισμούς, τσαμπουκά και ανέφικτες επιδιώξεις. Στοιχεία που νομίζω ότι ούτως ή άλλως δεν σε χαρακτηρίζουν…

Με εκτίμηση,

Ηλίας Καραβόλιας