Βαγγέλης Παυλίδης

Πριν κάμποσα χρόνια, 332 για την ακρίβεια, μια μέρα σαν σήμερα, 31 του Μάρτη 1685 (21 Μαρτη με το παλιο ημερολόγιο), γεννιόταν σ’ ένα χαμηλό σπιτάκι στην άκρη του δάσους της Θουριγγίας ένας απο τους μεγαλύτερους μουσικούς -και σίγουρα ο μεγαλύτερος του μπαρόκ που τόσο αγαπώ- ο Johann Sebastian Bach.

Δυό λόγια μονάχα γι αυτόν αφού τόσα έχουν ήδη ειπωθεί και γραφτεί:

Αν και γνωστότερος στην εποχή του για την δεξιοτεχνία του στο εκκλησιαστικό όργανο παρά ως συνθέτης, παρ’ όλα αυτά οι συνθέσεις του αποτελούν την κορυφαία έκφραση της πολυφωνίας, καθώς εκμεταλλεύτηκε περισσότερο απο κάθε άλλον τις δυνατότητες του συγκεκριμένου είδους.

Στα τελευταία του χρόνια ο Μπάχ έχασε σιγά σιγά την όρασή του μέχρι που κατάντησε τελείως τυφλός. Λίγο πριν τον θάνατό του υπαγόρευσε στον γαμπρό του τον ύμνο ” Vor deinen Thron tret’ ich allhier”. Πέθανε στις 28 Ιουλίου 1750.

Εγώ όμως, όπως κάνω πολλές φορές, έψαξα να βρώ και κάποια σχέση του με το φαγητό. Μάταια. Ανακάλυψα όμως κάτι σχετικό με τον καφέ που ναι μεν δεν είναι φαγητό, δεν παύει όμως να είναι ρόφημα και δη τερψιλαρύγγιον και διεγερτικόν.

Φαίνεται λοιπόν πως ο καλός μας ο Ιωάννης Σεβαστιανός ήταν ενθουσιώδης καφεπότης, τόσο πολύ που συνέθεσε και κάτι σχετικό. Αν και γνωστός για την εκκλησιαστική υπάρχει και ένα σπάνιο δείγμα κοσμικής μουσικής, η Καντάτα του Καφέ (Schweigt stille, plaudert nicht, BWV 211). Είναι μια μικρή κομική όπερα γραμμένη γύρω στα 1735, όπου η Άρια, μια νεαρή που της αρέσει η διασκέδαση και ο καφές, διαμαρτύρεται γιατί ό πατέρας της δεν της επιτρέπει να τον απολαμβάνει:

Πατέρα, αφέντη μου, μην είσαι τόσο σκληρός!

Αν, τρείς φορές την ημέρα,δεν μου επιτραπεί

Να πιώ ένα φλυτζανάκι καφέ,
Με τόσο άγχος θα μεταμορφωθώ
σε μια ζαρωμένη ψητή κατσίκα
Α! πόσο γλυκός ο καφές,
γλυκύτερος απο χίλια φιλιά,
απαλότερος απο μοσχάτο κρασί.
Καφέ, πρέπει να έχω καφέ,
κι αν κάποιος θέλει να με καλοπιάσει
Α, κάνε μου τότε για δώρο καφέ.

Some time ago, 332 years to be precise, on March 31 (OS 21 March) 1685, Johann Sebastian Bach, one of the greatest musicians of the world was born, in the little town of :, nestling on the edge of the Thuringen forest.

I will only say a few words about him since so much has already been written and said. Even though better known during his time as an organ player rather than composer his compositions are the utmost expression of polyphony and he is probably the only composer ever to make full use of the possibilities of art available in his time.

Bach gradually lost his eyesight during his final years, and he was totally blind the last year of his life. A few days before his death he dictated parts of the hymn “Vor deinen Thron tret’ ich allhier” for his son-in-law to write down. Following a stroke and a high fever, Bach died on July 28, 1750.

Still, as I have been doing lately with other composers, I was trying to find Bach’s connection to food, but in vain. Still, I did find a connection to coffee -not really food, but still connected to the palate and the stomach.

It seems then that Bach was a coffee enthusiast. So much so that he wrote a composition about the beverage. Although known mostly for his liturgical music, his Coffee Cantata (AKA Schweigt stille, plaudert nicht, BWV 211) is a rare example of a secular work by the composer. It is a small comic opera about Aria, a young woman who loves coffee. Her father tries to ban her from the drink and Aria complains bitterly:

Father sir, but do not be so harsh!
If I couldn’t, three times a day,
be allowed to drink my little cup of coffee,
in my anguish I will turn into
a shriveled-up roast goat.
Ah! How sweet coffee tastes,
more delicious than a thousand kisses,
milder than muscatel wine.
Coffee, I have to have coffee,
and, if someone wants to pamper me,
ah, then bring me coffee as a gift!