Η χρονιά μας θα τελειώσει…διπλωματικά, με το τελευταίο μέρος του αφιερώματος.

Μιλούσαμε για την αλλαγή της διάθεσης της Αγγλίας απέναντί μας. Φυσικά και ήταν πολύ καλά υπολογισμένη. Μόνο σε μια ανεξάρτητη Ελλάδα θα ήταν δυνατό να διατηρήσουν και να αυξήσουν την επιρροή τους, αποκόπτοντας και απομακρύνοντας για πάντα τη Ρωσία. Όπως ήταν μικρή η Ελλάδα και ήδη χεωμένη θα μπορούσε άνετα να μεταμορφωθεί σε προτεκτοράτο, εφησυχάζοντας-πάντα κατά το σκεπτικό της Αγγλίας- και από το ενδεχόμενο απελευθερωτικού κινήματος στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα. Γι’ αυτόν τον λόγο ακρωτηρίαζε το τμήμα της Στερεάς Ελλάδας που γειτόνευε με τα νησιά του Ιονίου.

Επιπλέον, επειδή το Ανατολικό Ζήτημα αποτελούσε ανοιχτή πληγή και η κατάρευση ή ο διαμελισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αποτελούσε ένα σοβαρό ενδεχόμενο, ένα ανεξάρτητο Ελληνικό κ΄ρατος κάτω από αγγλική επιρροή θα ήταν ένα πολύτιμο όργανο, βάση ή προκάλυμμα για κάθε λογής αγγλικό χειρισμό.

Έγραφε μεταξύ άλλων ο Άγγλος Υπουργός Εξωτερικών λόρδος Άμπερντιν στον πρεσβευτή Ρομπερτ Γκόρντον στην Κωνσταντινούπολη, σε ένα εκπληκτικά αποκαλυπτικό και διδακτικό κείμενο:

«…Είναι αδιαμφισβήττητο πως ο σουλτάνος θα διατηρεί τον θρόνο του όσο θα το επιτρέπει η Ρωσία. Η απλή φρόνηση επιβάλλει να είμαστε έτοιμοι για τέτοιο ενδεχόμενο, που κατά τα φαινόμενα δεν θα αργήσει, είτε με εξεγέρσεις χριστιανικών πληθυσμών, υποτελών στην Πύλη, είτε με συμφωνία των μεγάλων Δυνάμεων για μια διανομή, όπως έγινε με την Πολωνία. Ακόμα και η Αυστρία θα προσέλθει παρά την απέχθειά της. Ως τώρα, η Αγγλία εγγυόταν την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας. Αλλά, σήμερα, η εξασθένιση στην οποία έχει περιπέσει η Πύλη, θα καθιστούσε μάταιη κάθε προσπάθεια για αναστήλωσή της. Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε το κατάλληλο υποκατάστατο για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων της ειρήνης και του πολιτισμού. Άλλωστε, δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μπροστά στις απεχθείς ακρότητες της τουρκικής τυραννίας. Κάθε μέρα που περνά γίνεται πιο φανερή η αδυναμία να εξασφαλισθεί και η παραμικρή συμπάθεια σε ένα σύστημα που θεμελιώνεται στην αμάθεια και την αγριότητα, σ’ αυτή την χονδροειδή μηχανή που παράγει βαρβαρότητα. Επιβάλλεται, επομένως, να δώσουμε στο ελληνικό κράτος μια ισχυρή υπόσταση για να αντικαταστήσει σιγα-σιγά την Τουρκία. Θα ήταν ένα είδος ευθανασίας».

Να σημειώσουμε εδώ, ότι αυτό το αγγλικό σχέδιο περί ανεξάρτητου ελληνικού κράτους δεν ήταν πρωτάκουστο. Είχε προηγηθεί ο Μέττερνιχ- ο μέγας μας διώκτης-προτείνοντας, δύο φορές μάλιστα, μετά από ψυχρούς υπολογισμούς, ενώ οι Ρώσοι είχαν ταχθεί υπέρ της ανεξαρτησίας μας από το 1828. Σε τελική ανάλυση, όλοι οι δυνατοί- ο καθένας για τους δικούς του λόγους- ήταν σύμφωνοι για την ανεξαρτησία της Ελλάδας και ένας- ένας συμφώνησε με το αγγλικό σχέδιο.

Οι Γάλλοι δεν είχαν πρόβλημα συμφωνίας, αφού οι Άγγλοι τους υποσχέθηκαν την προστασία των Καθολικών της Ελλάδας, πράγμα που σήμαινε ότι η Γαλλία θα αποκτούσε νόμιμο πολιτικό προγεφύρωμα στην Ελλάδα και θα είχε δικαίωμα να επεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας.

Οι Τούρκοι, γνωρίζοντας ότι οι Έλληνες θα είχαν ένα δικό τους κράτος, το μόνο που τους έμεινε ήταν να περιορίσουν την χαμένη έκταση της αυτοκρατορίας τους. Και η αγγλική πρόταση να εξαιρεθεί η περιοχή του ποταμού Αχελώου, τους άρεσε. Οι Έλληνες, δεν ήξεραν τίποτε από όλα αυτά- πίσσα μεσάνυχτα. Τα έμαθαν όταν υπογράφηκε το Πρωτόκολλο της 3ης Φεβρουαρίου 1830.

Ένα καφενείο με την επωνυμία «Οι τρείς Δυνάμεις» στο Ναύπλιο, άρχισε να γίνεται γνωστό σαν «Οι τρείς κρεμάλες».

Έμελλε να χυθεί κι άλλο, πολύ αίμα για να απελευθερωθεί η υπόλοιπη Ελλάδα και τα νησιά. Και συνέχισε να χύνεται και να ποτίζει την ελληνική γη για περισσότερο από έναν αιώνα.

Διαβάστε εδώ, εδώ και εδώ τα μέη που προηγήθηκαν. 

Δήμητρα Παπαναστασοπούλου