Μανώλης Δημελλάς

Φωτογραφίες: Καλλιόπη Μαλλόφτη

Διαβατήριο η φτώχεια και πατρίδα η τάξη

Το λιμάνι εξακολουθεί να μοιάζει με αποθήκη αγαλμάτων, στοίβες κουρασμένα σώματα, μικρά και μεγάλα, σέρνουν αναμνήσεις και στέκουν αποκαμωμένα στις προβλήτες. Κι εμείς από την άλλη, όπως γίνεται κάθε φορά, επιλέγουμε πως και τι θα δούμε, κυρίως τι θα κρατήσουμε στην αδυνατισμένη μνήμη που δεν προλαβαίνει πια ούτε τις λυτρωτικές διαγραφές.

Συνήθως οι άνθρωποι έξω από το πρόβλημα, ντύνουμε τους αναγκαστικούς ταξιδιώτες με νούμερα. Βολεύει να τους κάνουμε κομματάκια αριθμών με πολλά μηδενικά, όμως στο τέλος όλα μαζί πνίγονται μέσα σε ανελέητα τραγικές προσωπικές ανάγκες. Μα τίποτε δεν είναι όπως το ακούσαμε ή ίσως να το διαβάσαμε ξόφαλτσα σε κάποια από τις επαναλαμβανόμενα μονότονες ειδήσεις.

Αν στέκαμε εμείς στις ουρές για μια μπανάνα και ένα μήλο σίγουρα θα είχαμε πιαστεί στα χέρια, μα δε βαριέσαι, ποιος βλέπει και μετρά τις αντιδράσεις και την αληθινή διάθεση των ανθρώπων τέτοιες πικρές ώρες. Ίσως κάποιοι από τους άγνωστους εθελοντές που προσπαθούν όπως μπορούν, αυτούς που είναι μακριά από οργανώσεις και κρατικά κλιμάκια, όμως ετούτοι μοιάζουν με κόκκους ψιλής άμμου, χάνονται μόλις μυρίσει οργάνωση και μπουν στη σειρά οι γραμμές της τάξης.

Δίπλα-δίπλα ο Carim κι ο Ali, δυο Αφγανοί ταξιδιώτες αναζητούν έναν τρόπο για να ξεφύγουν και από την Ελλάδα.

Ο 65χρονος Carim, είναι αγράμματος οικοδόμος που έψαχνε το μεροκάματο στο Ιράν κι αυτό δεν ξεπερνούσε τα 16 δολάρια. Μα όταν είχε δουλειά ήταν πανηγύρι! Αφού τις περισσότερες μέρες συνήθισε να τριγυρνά άφραγκος και πεινασμένος, έτσι συνήθισε να μιλάει σιγά, όπως κάναμε και εμείς στις πιο μαύρες εποχές που δεν θέλουμε να μελετάμε. Ακόμη και η φυσιογνωμία του θυμίζει κάποιο μπάρμπα επαρχιώτη, από εκείνους που χάθηκαν μέσα στα στενά μιας αφιλόξενης θεόρατης μεγαλούπολης.

Ο Ali είναι νεαρός, ένας 26χρονος δάσκαλος, εργάστηκε σε ένα δημοτικό σχολείο με μηνιάτικο 422 δολλάρια, όμως έχασε τη δουλειά του και ξέμεινε στον άσσο.

Και για τους δυο η ανέχεια είναι ο μόνιμος και ο πιο τρυφερός σύντροφος.

Το δρομολόγιο τους ξεκίνησε από μια πόλη που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος, από τη Herat (Afgan) τράβηξαν για τη Nimrus (στα σύνορα με Πακιστάν), ανέβηκαν στο Beluchistan (τη γνωστή ιστορικογεωγραφική περιοχή της νοτιοδυτικής Ασίας, που είναι διαμοιρασμένη πολιτικά μεταξύ Ιράν και Πακιστάν). Από εκεί επιτήδειοι τους πέρασαν πρώτα στο Πακιστάν, αφού τα σύνορα με το Ιράν είναι πιο χαλαρά και σύντομα βρέθηκαν στο Ιράν. Έπειτα τράβηξαν για την πρώτη μεγάλη πόλη, στο Saravan (Iran). Συνέχισαν και έκαναν μια στάση στην Iranshahr κι έπειτα πέρασαν από την πόλη των διάσημων χαλιών, το Isfahan, έτσι έφτασαν στην πρωτεύουσα Τεχεράνη. Από εκεί με νέους κόπους και βάσανα ανέβηκαν στην πόλη Maku, μια ανάσα από τα σύνορα με τη Τουρκία. Από εκεί περπάτησαν περισσότερες από 12 ώρες μέσα στα κρυφά περάσματα των βουνών. Τα κατάφεραν και βρέθηκαν σε άλλη χώρα, στην Τουρκία τα πράγματα έγιναν πολύ πιο εύκολα, με ένα εισιτήριο λεωφορείου τράβηξαν στην Κωνσταντινούπολη κι έπειτα κατέβηκαν στη Σμύρνη, εκεί έμειναν λίγες μέρες και με μια βάρκα βρέθηκαν στη Μυτιλήνη.

Ο Πειραιάς ήταν το πιο εύκολο και ξεκούραστο δρομολόγιο!

Το δρομολόγιο Αφγανιστάν-Πακιστάν-Ιράν-Τουρκία φτάνει τις 2 βδομάδες, μόνο που ο ηλικιωμένος Αφγανός το έκανε για δεύτερη φορά! Την πρώτη βρέθηκε κυνηγημένος στα σύνορα του Ιράν με την Τουρκία, δεν μπορούσε να τρέξει, γλίστρησε έπεσε και έσπασε το δεξί του χέρι. Δεν έφταναν τα βάσανα του κορμιού, τον γύρισαν μοναχό πίσω, ενώ η οικογένεια του ευτυχώς τα είχε καταφέρει. Έμεινε μόνος και τώρα προσπαθεί να τους φτάσει στη Γερμανία.

Στην περιπέτεια τους μπήκαν και βγήκαν από 20 διαφορετικά μέσα μεταφοράς, από μικρά σαραβαλιασμένα αυτοκίνητα ή στριμώχθηκαν κρυμμένοι σε τεράστια φορτηγά. Κι άλλες φορές συναντούσαν φιλότιμους, μα συνήθως ανήμπορους ανθρώπους ή έπεφταν πάνω σε έναν πεινασμένο κλέφτη ή έναν απαιτητικό διακινητή που όμως γνώριζε τα κρυφά περάσματα και τους μαδούσε. Συνήθως ο δρόμος είναι γεμάτος από τέτοιους, έτσι το κόστος του πιο διάσημου ταξιδιού της εποχής μας ξεκινά από τις 2.000 $, όταν πρόκειται για μπατιράκια, από κείνα που δεν έχουν ούτε στον ήλιο μοίρα. Ωστόσο όταν υπάρχει κομπόδεμα τότε όλα γίνονται εύκολα και χωρίς ταλαιπωρίες.

Όσο για τους Ταλιμπάν κάθε τόσο επαναλαμβάνουν μια πρόταση, «αυτοί με τη θρησκεία όλους θα μας καταπιούν κι αν δεν τα καταφέρουν; τότε θα μας καθαρίσουν».

Ο αγώνας των ανθρώπων δεν περιγράφεται, ακόμη κι όταν γίνεται λόγος χάνεται σαν καπνός στο δυνατό άνεμο. Είναι ξένες και περίεργες οι μυρωδιές τους, μα και τα πρόσωπα τους δεν είναι οικεία. Όμως όταν αφήνεις πίσω όλες τις διαφορές, σβήσεις τις προσωπικές κακουχίες και δεις με καθαρά μάτια την αγωνιώδη προσπάθεια δεν μπορείς να μην υποκλιθείς. Είναι σύμβολα ανθρώπων, προλετάριων που δεν εγκατέλειψαν, μάχονται, προσπαθούν για κάτι καλύτερο, κάποιοι από αυτούς θα τα καταφέρουν ενώ οι περισσότεροι θα χαθούν σαν χοντρή φασαρία μέσα σε μια βουβή ταινία.

Οι δυο Αφγανοί έφυγαν από το λιμάνι, διάλεξαν πρώτοι να ακολουθήσουν το δρόμο για κάποιο από τα κέντρα φιλοξενίας, με την ελπίδα σύντομα να αφήσουν πίσω τους και τα Ελληνικά σύνορα.

Το απόγεμα της Τετάρτης ο Αλί έστειλε το πρώτο του μήνυμα:

“We are in the bus and we don’t khow where are we going. We asked the driver but he said I don’t khow! Just police know”…

Αυτό ήταν το μήνυμα του μέσα από το πούλμαν, στη διαδρομή για κάποιο κέντρο “φιλοξενίας”… στις 9.3.2016

Την επόμενη μέρα, Πέμπτη το πρωι, έφτασε το δεύτερο μήνυμα με μια φωτογραφία:

“Good morning and hope you’re doing fine. Last night, we stayed in Larissa camp and we’re still here. The situation of life is too difficult here and even worse. There is no food, water, toilet and all people stayed and slept in tents”… 10.3.2016

Άραγε θα τα καταφέρουν; Θα τους επιτρέψουν την προσπάθεια; Όταν βλέπεις έναν τόσο σπουδαίο ανθρώπινο αγώνα δεν μπορεί να αμφιβάλλεις, δεν μπορείς να μην τους θαυμάσεις και, γιατί όχι, να πάρεις λίγο από το θάρρος τους…

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr