Χρήστος Μαγγούτας

Η 5η Σεπτέμβρη είναι η Μέρα της Εργατιάς (Labour Day) στη Βόρεια Αμερική. Πονηροί οι Αμερικάνοι, όχι που θα τιμούσαν τη μέρα της μεγάλης σφαγής. Εμείς βέβαια, ο πιο έξυπνος λαός του κόσμου, τους λέμε χαζομερικάνους. Αν είναι αυτοί χαζοί και έχουν κατακτήσει τον κόσμο, τι είμαστε εμείς που καταστρέψαμε τη χώρα μας;

Διάλεξαν λοιπόν τη πρώτη Δευτέρα του Σεπτέμβρη, όχι τυχαία. Να είναι τριήμερο και την επόμενη μέρα να αρχίζουν τα σχολεία. Οι πιτσιρικάδες κυβερνούν την οικογένεια τη μέρα αυτή, όλο κάτι θα τους λείπει. Ποιος θα θυμηθεί να γιορτάσει την πάλη των εργαζομένων;

Αλλά και στην Ελλάδα η Εργατική Πρωτομαγιά έχει γίνει σκέτη Πρωτομαγιά ή ακόμα και Πρωτομαγκιά. Όλοι την περιμένουν όχι για να θυμηθούν τους αγώνες της εργατιάς, αλλά για να πάνε για διακοπές. Σιγά μη κάτσουν και σκεφτούν ότι όσα δικαιώματα έχουν ως εργαζόμενοι τους τα χάρισαν κάποιες προηγούμενες γενιές με τους αγώνες, τις θυσίες και συχνά με τη ζωή τους. Αν δεν ήταν εκείνοι ακόμα θα είχαμε τις συνθήκες που υπήρχαν πριν 150 χρόνια: ο εργαζόμενος έπρεπε να δουλεύει από ήλιο σε ήλιο, τα ρολόγια απαγορεύονταν.

Έπρεπε να φέρνει ο ίδιος το κάρβουνο από το σπίτι του για να μην ξεπαγιάσει. Όταν γέραζε, απλά πέθαινε μια και δεν είχε ποτέ αρκετό εισόδημα ώστε να βάλει κάτι στην άκρη για τα δύσκολα χρόνια. Διακοπές δεν υπήρχαν, κανένας δεν είχε σκεφτεί ότι ήταν δικαίωμά του να ξεκουράζεται λίγο κάθε χρόνο – και τι θα έτρωγε άλλωστε; Τα παιδιά δούλευαν από όποια ηλικία μπορούσαν να περπατούν. Κάποιοι ζήτησαν δικαιοσύνη και αγωνίστηκαν γι’ αυτό με τη ζωή τους. Ο καπιταλισμός δε δίνει δεκάρα αν πεθαίνουν εκατομμύρια σε διάφορες χώρες, όπως στην Ινδία. Ο σκοπός του είναι το κέρδος όχι η ανθρώπινη ζωή που δεν αξίζει παρά μόνο ό,τι παράγει με ένα δολάριο τη μέρα και σε μερικές χώρες της Αφρικής με λιγότερο.

Αλλά ο καπιταλισμός μπορεί να είναι απάνθρωπο σύστημα αλλά είναι και κάπως ευέλικτο.

Χαλάρωσε λιγάκι τις αλυσίδες, όχι δεν τις έβγαλε, τότε δε θα ήταν καπιταλισμός. Ύστερα ήρθε το αντίπαλο δέος, η Κόκκινη Αρκούδα. Πληθώρα οι παροχές προς τον εργαζόμενο στις Δυτικές χώρες γιατί υπήρχε φόβος να χαλάσουν τα μυαλά του από τη θεωρία του σοσιαλισμού. Ιερό τέρας ο εργαζόμενος (πιο πολύ τέρας παρά ιερό), πολλές οι παροχές, πολλά τα λόγια και πιο πολλά τα κόλπα. Πέφτοντας ο σοσιαλισμός τα παίρνει πάλι πίσω ένα-ένα. Όταν τους έλεγα πριν 25 χρόνια στην Ελλάδα ότι το χρονικό όριο της σύνταξης θα ανεβεί στα 65 – όπως ήταν για δεκαετίες στην Αμερική – με κοιτούσαν σα να ήμουν παραμυθάς. «Αν δε μου δώσουν σύνταξη στα πενήντα έστω πενήντα πέντε, θα περάσουν πάνω από το πτώμα μου» έλεγαν μερικές δροσερές κυρίες. Πέρασαν αλλά δεν είχαν ξεχάσει να αφήσουν το πτώμα τους. Και μου έκανε εντύπωση ότι όλοι οι συνομήλικοί μου είχαν πάρει σύνταξη ενώ εγώ θα περίμενα μιάμιση δεκαετία ακόμα. Τους έλεγα ότι η αργία της Κυριακής θα καταργηθεί και δε με πίστευαν: «Πότε θα πηγαίνω στην εκκλησία;» με ρωτούσαν (δυο φορές το χρόνο πήγαιναν).

Σιγά μήπως οι καπιταλιστές έχουν άλλο θεό εκτός από το χρήμα. Δεν καταργήθηκε ακόμα η αργία της Κυριακής, αλλά θα γίνει κι αυτό γιατί ο καπιταλισμός όταν νικάει απλώνεται παντού σαν πανώλη. Το έζησα στον Καναδά πριν από 20 χρόνια. Τα σούπερ μάρκετ άρχισαν να ανοίγουν παράνομα την Κυριακή, η σοσιαλιστική κυβέρνηση τους είχε ταράξει στα πρόστιμα, αλλά σιγά μήπως νοιάζονταν το Bay ή το Sears για πρόστιμο $20,000. Είχα δει τον πρωθυπουργό του Οντάριο εκείνη την εποχή λόγω της εφημερίδας μου. Ήταν απογοητευμένος: «ο λαός θα νικήσει», μου είπε. Νίκησε. Σε μερικούς μήνες τα καταστήματα ήταν γεμάτα από κόσμο που συνδύαζε τις αγορές με τη βόλτα με τα παιδιά του. Ο μεγάλος εχθρός δεν είναι το αφεντικό, αλλά ο λαός, θα έλεγε ο Σπάρτακος, αλλιώς στις δουλοκτητικές κοινωνίες της αρχαιότητας μια μέρα θα χρειάζονταν οι σκλάβοι (70%-80%) για να δέσουν τα αφεντικά τους. Και μια μέρα χρειάζονται σήμερα οι μαξιλαροπνίχτες να αλλάξουν την κατάσταση. Αλλά το ίδιο σκλάβοι είναι. Αυτό λέει και ο Χιουμ (1750): «Το πιο παράξενο στις ανθρώπινες κοινωνίες είναι η ευκολία με την οποία οι λίγοι κυβερνούν τους πολλούς».

Όχι δεν ξέφυγα από το θέμα, το ίδιο άλυτο κουβάρι είναι. Και έχουμε πολλά να περιμένουμε ως εργαζόμενοι: ό,τι αποκτήθηκε με αγώνες ή με τον (αδικαιολόγητο ίσως) φόβο του σοσιαλισμού, θα μας το πάρουν πίσω.

Λέτε, ω Έλληνες, να έχουν αρχίσει κιόλας;

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

The article expresses  the views of the author

iPorta.gr