* Ο Πάνος Βενέρης είναι Αρχιτέκτων Μηχ. Msc.,

Δντης Περιβάλλοντος – Χωροταξίας Δωδ/σου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Οι Ιταλοί κατέλαβαν τα (τότε εντεταγμένα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία) Δωδεκάνησα το 1912, αλλά στην πραγματικότητα η αναγνώριση της κτήσης τους έγινε το 1923 με τη συνθήκη της Λωζάνης οπότε και με τη «βούλα» πλέον ήταν τα νέα αφεντικά.

Πέραν από τα δεινά που επιφέρει στον ντόπιο πληθυσμό ο κάθε κατακτητής, οι συγκεκριμένοι μέσα σε μια εικοσαετία άφησαν πίσω τους ένα σπουδαίο έργο στον οικιστικό τομέα που διαμορφώνει εν πολλοίς τη σημερινή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία και αναγνωρισιμότητα ιδίως των μεγάλων νησιών και κυρίως της Ρόδου.

Αναφερόμενοι στη Ρόδο, μέσα στα φιλόδοξα προγράμματά τους ήταν και η αγροτική ανάπτυξη του νησιού. Έτσι, δημιούργησαν τη δεκαετία του ’30 τέσσερις αγροτικούς οικισμούς. Τα Κολύμπια, τον Καλαμώνα, τον Άγιο Παύλο Κατταβιάς και το Καμποκιάρο (μετέπειτα Ελεούσα που δημιουργήθηκε κυρίως για παραγωγή ξυλείας που θα χρησίμευε στις αυξημένες κατασκευαστικές ανάγκες του νησιού).

Πέρασαν τα χρόνια, απελευθερώθηκαν τα Δωδεκάνησα και ακολούθησαν την πορεία της υπόλοιπης χώρας. Με τα καλά και τα στραβά (μη μου ζητάτε να κάνω αποτίμηση). Μιλώντας για τη Ρόδο, μέσα στα στραβά ήταν και η εγκατάλειψη του Καμποκιάρο που μετονομάστηκε σε Ελεούσα (από την εκκλησία που τότε ήταν αφιερωμένη στην Παναγία).

Το κεντρικό κτιριακό συγκρότημα στην πλατεία του οικισμού που είχε χρήση σανατορίου, από τη δεκαετία του ’70 σταδιακά εγκαταλείφτηκε στην τύχη του για να φτάσει στις μέρες μας ένα κουφάρι.

Στο κουφάρι αυτό, χθες, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 80 χρόνων από την ίδρυση του Campochiaro (Ελεούσας), έγιναν τα εγκαίνια μιας ενδιαφέρουσας έκθεσης φωτογραφικού υλικού με την ιστορική διαδρομή του που επιμελήθηκε ο φωτογράφος Νίκος Κασέρης που έλκει την καταγωγή του από τα πέριξ. Σουρεαλιστικό το σκηνικό, μέσα στην εγκατάλειψη να προσπαθείς να δώσεις πνοή και να περάσεις μηνύματα! Το υλικό ήταν από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, συλλογές ιδιωτών και του ίδιου του Νίκου Κασέρη. Την όλη εκδήλωση πλαισίωσε μια Ιταλική αποστολή από την περιοχή των Άλπεων (val di Fiemme), οι πρόγονοι των οποίων δημιούργησαν το καταπληκτικό δάσος της Ελεούσας. Διοργανωτές, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελεούσας και ο Σύλλογος Επιστημόνων Αποφοίτων από Ιταλικά Πανεπιστήμια υπό την αιγίδα του Δήμου και της Περιφέρειας. Παρουσιάστηκαν εργασίες νέων αρχιτεκτόνων για την ανάπλαση – επανάχρηση της περιοχής.

Εύχομαι η εκδήλωση αυτή να αποτελέσει την αρχή ενός ευρύτερου προβληματισμού για την ανάδειξη – αξιοποίηση του οικιστικού πλούτου που άλλοι άφησαν σαν παρακαταθήκη και που σήμερα ρημάζει κλείνοντάς μας ειρωνικά το μάτι…

Παρουσιάζω ορισμένες φωτό. Δείτε στις φωτογραφίες εποχής τις ντόπιες γυναίκες να κάνουν τις χωματουργικές εργασίες με καρότσι….

Καλή Κυριακή σε όλους!

Υ.Γ. Προς τους απανταχού διοργανωτές: Η κάθε εκδήλωση έχει τόπο, χρόνο και περιεχόμενο. Καλό είναι το κυρίως θέμα να μην επισκιάζεται από τις προσφωνήσεις που τις περισσότερες φορές κουράζουν…