Γιάννης Χουρδάς

Οικονομική κρίση λοιπόν, δυο λέξεις που ήρθαν στη ζωή μας, σχεδόν απρόσκλητες και ως νέος δούρειος ίππος κυρίευσαν τον κόσμο μας εκ των έσω. Οι λέξεις αυτές σε λίγο χρόνο κατάφεραν να μετατρέψουν έννοιες, όπως «καταθλιπτικότητα», «αγχώδεις διαταραχές», «μηδενιστικές τάσεις», «απόσυρση», σε χρωματιστές καραμέλες που προσφέρονται από τον καθένα και για όλες τις χρήσεις.

Τα Μ.Μ.Ε. μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας στα «….σκληρά νέα μέτρα….», ενώ διάφοροι ειδήμονες περιμένουν στη σειρά, πουλώντας κομμάτια του εαυτού τους για να εκφράσουν εκείνη τη «μοναδική αλήθεια» που θα ρίξει φως σ΄ αυτόν τον καθημερινό φαύλο κύκλο εμπορίου ελπίδας και απογοήτευσης, χαράς και δυστυχίας.

Έχουμε οδηγηθεί όλοι μας στο να βιώνουμε συναισθήματα εγκλωβισμού στο παρόν, αποκομμένοι από το παρελθόν, με δυσκολία ονείρου για το μέλλον. Έχουμε περάσει από την ομαδική καταναλωτική αυταπάτη των προηγούμενων χρόνων σε μια απομάγευση της πραγματικότητας.

Οι χαρακτηρισμοί της κρίσης ως ακατανόητη, απροσδιόριστη, ρευστή μας στερούν το αίσθημα σταθερότητας και έλεγχου, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε ατομικό επίπεδο.

Ερχόμαστε, έτσι, αντιμέτωποι με μια οπισθοδρόμηση σε πρώιμες συναισθηματικές καταστάσεις οι οποίες εκδηλώνονται ως δυσκολία νοητικής και συναισθηματικής επεξεργασίας της πραγματικότητας. Με μεγάλη ευκολία πια αμφισβητούμε την αποτελεσματικότητα μας κάνοντας το κυνήγι της οικονομικής ασφάλειας μια ανικανοποίητη εμμονή.

Αν είναι δύσκολο, όμως, να ζούμε με τον τρόμο της επιβίωσης, θα πρέπει ν’ αντιληφθούμε ότι άλλο τόσο δύσκολο είναι να ζούμε με τη φαντασία μας εγκλωβισμένη σε σχέση με το αποτέλεσμα των πράξεων μας. Μέχρι πρότινος φανταζόμασταν πως η φυσική συνέπεια της εργασίας είναι η «οικονομική ανεξαρτησία», όχι πια. Μέχρι πρότινος φανταζόμασταν πως η πανεπιστημιακή γνώση αρκεί για την «επαγγελματική αποκατάσταση», όχι πια. Μέχρι πρότινος φανταζόμασταν… όχι πια.

Ψάχνουμε δίοδο εκτόνωσης. Οργιζόμαστε με τον εαυτό μας και με τους άλλους, υποδηλώνοντας την αδυναμίας μας να επεξεργαστούμε τα έντονα ψυχικά ερεθίσματα.

Κλεινόμαστε στον εαυτό μας και βιώνουμε την αποσύνδεσή του από τον ίδιο και τον κόσμο.

Αναρωτιόμαστε αν τελικά είμαστε οι θύτες, τα θύματα ή και τα δυο μαζί.

Είναι ορατό πλέον πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα τάξη πραγμάτων μέγιστης ψυχικής σημασίας. Έχουμε την ευθύνη, αλλά και την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε ό,τι είναι σημαντικό.

Επεξεργασία, αναστοχασμός, κοινωνική αλληλεγγύη δεν πρέπει να παραμείνουν έννοιες που ωραιοποιούν θεωρητικά την πραγματικότητα.

Πρέπει καθημερινά να έχουμε ως στόχο την αξιοποίηση της όμορφης λεπτομέρειας στη ζωής μας.

Πρέπει ν’ αγκαλιάσουμε την απλότητα και να ονειρευτούμε χωρίς την ανάγκη να αποδείξουμε.

Πρέπει να δημιουργήσουμε ως απάντηση σε ό,τι μας καταθλίβει.

Πρέπει να καταλάβουμε πως αυτό που μας ενώνει είναι κάτι παραπάνω απ’ ότι τα παλιά κοινά στερεότυπα.

Ήρθε η ώρα ν΄ αντιληφθούμε τη συναισθηματική μας ενηλικίωση, η οποία έρχεται ανεξάρτητα από τις οικονομικοκοινωνικές ανακατατάξεις, ως μονόδρομο της προσωπικής και κατ’ επέκταση κοινωνικής εξέλιξης.