Σας παρουσιάζω ένα έξοχο αρχιτεκτονικό δημιούργημα, ενός Έλληνα εμπόρου του εξωτερικού, του Αργύρη Κουγιουμτζόλου, που σήμερα είναι το Εθνογραφικό Μουσείο της Φιλιππούπολης στην γειτονική Βουλγαρία.

Ο Αργύρης Κουγιουμτζόγλου ήταν ένας πλούσιος έμπορος, κάτοικος Φιλιππούπολης που διατηρούσε εμπορική επιχείρηση στην Βιέννη. Το οίκημα οικοδομήθηκε το 1847 ή από τον αρχιμάστορα Χατζή Δημήτρη- έναν φημισμένο μάστορα από την Κωνσταντινούπολη, ή σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, από τον Χατζή Γεώργη Στάνσοφσκι που καταγόταν από το χωριό Κόσοβο της Στενημάχου. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό δείγμα συμμετρικής οικίας με σαχνισιά και θεωρείται κορυφαίο δείγμα της μπαρόκ αρχιτεκτονικής στη Βουλγαρία. Λόγω του μεγάλου του όγκου και της πολυτέλειας που διακρίνει την εσωτερική του διακόσμηση, ήταν γνωστό και σαν Βασιλικό Σπίτι, ενώ συγχρόνως εκπροσωπεί την ακμή της λεγόμενης “Περιόδου της Εθνικής Αναβίωσης” (National Revival Period) στη Βουλγαρία.

Το κτήριο είναι διώροφο, με πολύ ευρύχωρα χαγιάτια που δεν στηρίζονται στην τοιχοποιία του προηγούμενου ορόφου, αλλά σε πέντε ξύλινες κολώνες. Στον όροφο υπάρχουν συστοιχίες παραθύρων, τρείς καμπυλωτές στέγες και ζωγραφική διακόσμηση σε όλη την πρόσοψη, που βλέπει σε μεγάλο κήπο με μαρμάρινο συντριβάνι.

Καλύπτει 570 τ.μ. με 12 δωμάτια και το μεγάλο σαλόνι του ορόφου εντυπωσιάζει με την ξυλόγλυπτη οροφή και τις τοιχογραφίες με φυτικά μοτίβα διακόσμησης.Η ανατολική πλευρά του κτηρίου ταυτίζεται με μέρος του τείχους της παλιάς πόλης και βρίσκεται σε απευθείας επαφή με την πύλη Χισάρ Κάπια.

Ο Κουγιουμτζόγλου είχε πάρει αυστηρά μέτρα προστασίας: παρατηρητήριο, δεξαμενή νερού στο υπόγειο,καθώς και μια κρυφή υπόγεια έξοδο που οδηγεί έξω από τα τείχη.

Μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από τον οθωμανικό ζυγό το 1878, ο Αργύρης Κουγιουμτζόγλου έφυγε από τη Φιλιππούπολη και εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, λόγω των διώξεων που υπέστη το ελληνικό στοιχείο απο Βουλγάρους εθνικιστές.

Με την ιδιοποίησή του από το βουλγαρικό κράτος, αρχικά χρησιμοποιήθηκε σαν Παρθεναγωγείο, μετά σαν στρατιωτικό εργαστήριο, σαν αποθήκη αλεύρων, σαν οινοποιείο, σαν καπνεργοστάσιο και το 1927 ανακηρύχτηκε εθνικό μνημείο.

Το 1943 στο αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου στεγάστηκε το Μουσείο της πόλης της Φιλιππούπολης (σημ, Πλόβντιβ) και το 1952 μια μόνιμη εθνογραφική συλλογή. Το 1962 ανακαινίστηκε εκ βάρθρων και έκτοτε φιλοξενεί συλλογή με εκθέματα από την πλούσια λαογραφική παράδοση της ευρύτερης περιοχής της Θράκης.

Είναι από τα πιο αξιόλογα μουσεία εθνογραφικής παράδοσης στη χώρα( με πάνω από 40.000 εκθέματα), με πλούσιες συλλογές παραδοσιακών ενδυμασιών, κεντημάτων, μουσικών οργάνων και χορού, καθώς και με εκθέματα που σηματοδοτούν την εξέλιξη της γεωργίας, της χειροτεχνίας και του εμπορίου στην περιοχή των βουνών της Ροδόπης.

Δήμητρα Παπαναστασοπούλου