Δρ Δέσποινα Κατσώχη

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι αυτοάνοση διαταραχή: ο ίδιος ο οργανισμός επιτίθεται σε μέρη του σώματος ζωτικής σημασίας. Το προστατευτικό κάλυμμα των νευρικών κυττάρων καταστρέφεται, προκαλώντας μειωμένη λειτουργία εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης.

Υπολογίζεται ότι περίπου δέκα με δώδεκα χιλιάδες άτομα πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας στην Ελλάδα. Προσβάλλονται κυρίως μεταξύ 20-40 ετών, με τριπλάσια συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες, σε σχέση με τους άνδρες .

Η προσβολή της μυελίνης, του προστατευτικού περιβλήματος των νευρικών ινών προκαλεί προβλήματα επικοινωνίας ανάμεσα στον εγκέφαλο και στο υπόλοιπο σώμα. Η ασθένεια καταστρέφει τα νεύρα με δραματικές επιπτώσεις στο σώμα και στα όργανα. Τα συμπτώματα διαφέρουν ανά άτομο, ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης των νεύρων. Μπορεί να πληγεί η ικανότητα του ασθενούς να περπατά αλλά μπορεί και να υπάρξουν μεγάλοι περίοδοι ύφεσης χωρίς νέα συμπτώματα. Αν και δεν υπάρχει αποθεραπεία, φάρμακα τροποποιούν την πορεία της νόσου και συμβάλλουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Μούδιασμα, ή αδυναμία στα άκρα, συνήθως στη μία πλευρά του σώματος ή στον κορμό.

• Προβλήματα στην όραση ακόμη και τύφλωση- συνήθως στο ένα μάτι- πόνος στην κίνηση των ματιών.

• Μούδιασμα, ή πόνος σε μέρη του σώματος

• Αίσθηση μικρού ηλεκτροσόκ με ορισμένες κινήσεις του αυχένα (π.χ κάμψη προς τα εμπρός).
• Τρέμουλο, έλλειψη συντονισμού ή ασταθές βάδισμα

• Μπερδεμένη ομιλία, προβλήματα μνήμης, μικρότερη διάρκεια εστίασης, οργάνωσης κ.α)

• Κόπωση, ζαλάδα. Συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί εβδομάδες πριν υπάρξει βελτίωση. Η αδυναμία είναι πιο εμφανής αρχικά στα πόδια.

• Προβλήματα σε έντερο και ουροδόχο κύστη: συχνοουρία, ισχυρή επιτακτική ανάγκη για ούρηση, αδυναμία να συγκρατήσει ο ασθενής τα ούρα του. Η σεξουαλική διέγερση μπορεί να είναι προβληματική.

• Κατάθλιψη αλλά και ευερεθιστότητα, εναλλαγή της διάθεσης, εξάρσεις με ανεξέλεγκτο κλάμα ή γέλιο.

Οι υποτροπές και οι ακολουθούμενες περίοδοι ύφεσης, μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή και χρόνια. Περίπου το 60-70% των ασθενών τελικά αναπτύσσει σταθερή εξέλιξη των συμπτωμάτων, με ή χωρίς περιόδους ύφεσης, γνωστή ως δευτερογενής προϊούσα σκλήρυνση κατά πλάκας, με το ρυθμό εξέλιξης να ποικίλλει. Η σταδιακή έναρξη και σταθερή εξέλιξη των συμπτωμάτων χωρίς υποτροπές, αποκαλείται πρωταρχική προϊούσα σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας δεν είναι θανατηφόρα, μεταδοτική και κληρονομική. Συνήθως οι ασθενείς έχουν το ίδιο προσδόκιμο ζωής με τον γενικό πληθυσμό. Σύμφωνα με μελέτη, όσοι είναι γενετικά επιρρεπείς σε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν Σκλήρυνση Κατά Πλάκας.