Χρήστος Μαγγούτας

Όταν το 2010 η Ισλανδία βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού, με τις τράπεζες να χρωστούν 50 δις ευρώ ενώ το ΑΕΠ της χώρας ήταν μόνο 10 δις, σήμαινε ότι ο λαός έπρεπε πληρώσει 50 δις που οφείλονταν βασικά σε ξένους τοκογλύφους.

Οι πολιτικοί κάλεσαν το ΔΝΤ και ψήφισαν το Μνημόνιο Ι αλλά ο ΠτΔ, ο Όλαφουρ Γκρίμσον δεν το επικύρωσε και κάλεσε σε δημοψήφισμα το λαό που ασφαλώς απάντησε με όχι. Οι πολιτικοί έφτιαξαν νέο μνημόνιο, πιο ήπιο, αλλά ο Γκρίμσον πάλι το έστειλε στο λαό για δημοψήφισμα, που βέβαια το απέρριψε εκ νέου. «Σε τόσο σοβαρά θέματα αποφασίζει όλος ο λαός όχι μερικοί πολιτικοί,» είπε και άφησε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν. Οι Ισλανδοί μπορεί να έχασαν κάμποσα χρήματα αλλά δεν πλήρωσαν 50 δις στους τοκογλύφους, χρήματα που ποτέ δε δανείστηκε η χώρα.

Για δυο χρόνια η Ισλανδία πέρασε δύσκολες στιγμές αλλά στη συνέχεια άρχισε να ορθοποδεί. Ήδη τώρα (2015) έχει αύξηση 3% και ανεργία μόνο 4% (μικρότερη ακόμα και από αυτή που θεωρούν ως το optimum οι διεθνείς οικονομολόγοι).

Πριν λίγες μέρες ο Γκρίμσον είπε: «Στις περισσότερες χώρες επικρατεί η άποψη ότι το κεφάλαιο είναι πάνω από τη δημοκρατία. Εμείς πιστεύουμε ότι η δημοκρατία είναι πάνω από το κεφάλαιο. Η λιτότητα εξοντώνει μια χώρα γιατί καταστρέφει τους πολίτες της ψυχικά, σωματικά, συναισθηματικά, οικονομικά και τους οδηγεί στην αδράνεια και στη μιζέρια».

Ερωτηθείς αν αυτό μπορεί να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα δήλωσε σε πρόσφατη διάλεξη στο οικονομικό πανεπιστήμιο IESE στη Βαρκελώνη: «Αν εμείς καταφέραμε να παλέψουμε με το κεφάλαιο και να το νικήσουμε, κάθε χώρα μπορεί».
Και κάποια στιγμή παλιότερα: «είμαστε μια σοσιαλιστική σκανδιναβική χώρα. Για μας ο άνθρωπος είναι πάνω από τις τράπεζες» (πόσοι έλληνες πολιτικοί το πίστεψαν αυτό;).

Σημ. Ερευνώντας το θέμα είδα ότι η Ισλανδία θεωρείται η πιο δημοκρατική και ελεύθερη χώρα του κόσμου (Democracy Index). Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν είναι σε ιδιαίτερα τιμητικές θέσεις, 41η και 42η αντίστοιχα. Μπορεί να μέτρησε κι αυτό…