Τζίνα Δαβιλά

  Ποιος έχει δίκιο;

Η Δικαιοσύνη και η Ψυχιατρική που αποφάσισαν τον εγκλεισμό της Βίκυς Σταμάτη-Τσοχατζοπούλου στο Δρομοκαΐτειο ή ο ηθικός νόμος που θέλει την μάνα δίπλα στο παιδί της;

Η άλλοτε υπέρλαμπρη Βίκυ απέδρασε τα ξημερώματα της Πέμπτης από το Ψυχιατρείο, όπου νοσηλευόταν, αφήνοντας σημείωμα πως χρέος της είναι να βρίσκεται δίπλα στο παιδί της.

Τελικά, ποιο είναι το δίλημμα; Έξω από το Ψυχιατρείο επειδή είναι μάνα -που βάσει ιατρικής γνωμάτευσης αντιμετωπίζει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα με πιθανή και την αυτοκτονική απόπειρα, σύμφωνα με τον δικηγόρο της- ή εντός φυλακής; Γιατί και το ψυχιατρείο είναι μια ακούσια φυλάκιση και συχνά με την πλήρη άρνηση από τον ασθενή, καθώς μπορεί να μην αποδέχεται την ασθένειά του.

Θα ήταν ουτοπία να πω πως η χώρα όφειλε να διαθέτει χώρους όπου μια έγκλειστη μάνα θα είχε τα παιδιά της μαζί της, πράγμα που ήδη συμβαίνει στις γυναικείες φυλακές Ελεώνα. Όμως όταν υπάρχει ψυχιατρικής φύσης πρόβλημα, η νομοθεσία αλλά και η λογική επιβάλλουν την προστασία του παιδιού με την απομάκρυνση της ασθενούς μητέρας. Αυτονόητο είναι ότι όταν υπάρχει διάγνωση μείζονος ψυχικής διαταραχής, όπως στην περίπτωση της κυρίας Σταμάτη, η προστασία του παιδιού να θεωρείται δεδομένη. Από την άλλη, μήπως η απουσία του παιδιού επιβαρύνει την κατάστασή της; Ή μήπως η ψυχική διαταραχή που λέγαμε γίνει επικίνδυνη και για το παιδί; Μήπως αντί να δώσει βοήθεια, χρειάζεται βοήθεια; Ή μήπως πρέπει να γίνουν και τα δύο;

Θλίψη. Όχι για τη Βίκυ, αλλά για όλους όσοι εγκλώβισαν ακούσια ή εκούσια τη ζωή τους στον πλούτο. Η μεγαλύτερη μάχη του ανθρώπου είναι με την ύλη. Ό,τι μπορεί κάθε φορά να αποκτήσει. Από το τρίπατο σπίτι με την πισίνα, τις πλάκες χρυσού και τις μετοχές μέχρι το πατίνι του. Πόσο εγκλωβισμένοι είμαστε όλοι μας στο «έχειν» από το «είναι». Το ‘χε πει ο Έριχ Φρόμ σε κείνο το βιβλίο με τίτλο «να έχεις ή να είσαι». Δεν είναι δική μου σοφία.

Η αρρώστια της λάμψης, της χλιδής, του ευμάρειας είναι ούτως ή άλλως χώρος μελέτης για τους επιστήμονες. Αυτό συνεπάγεται το πώς τοποθετώ τον εαυτό μου στον χώρο. Δηλαδή, πόσο άνετα νοιώθω με το σώμα μου, την ύπαρξή μου. Αν δεν νοιώθεις καλά, δεν έχεις τόπο να σταθείς. Αυτό δεν αφορά μόνο τη Βίκυ Σταμάτη, αλλά όλους μας. Κοιτώντας δίπλα σου θα βρεις πολλούς να μην μπορούν ούτε τον χώρο να αφουγκραστούν, ούτε τον εαυτό τους να τοποθετήσουν, γλυκά, γαλήνια, ήρεμα.

Όλοι μας κάπως έτσι. Και συ τώρα σκέπτεσαι πού έχεις κάνει το λάθος. Μα η ζωή ούτως ή άλλως είναι ένα θαυμάσιο λάθος. Ευτυχώς που το ζούμε.

Πού θέλω να καταλήξω; Πουθενά. Γιατί δεν ξέρω ποιο είναι πιο σημαντικό για κάποιον: να αποκτά ύλη ή παιδιά; Γιατί για κάποιους η απόκτηση ενός παιδιού δεν διαφέρει και πολύ από την απόκτηση μιας πανάκριβης τσάντας ή ενός γκλαμουράτου αυτοκινήτου. Που πάνω σ’ αυτό το σεβάσμιο συναίσθημα της μητρότητας μπορεί να στηρίζει αβάσιμα ενέργειες που διχάζουν την κοινή γνώμη. Και η σολομώντειος λύση δεν μπορεί να αποτελέσει δίλημμα.