.jpg)
Κινούμενοι σε ένα παρόν όπου αναλφάβητος θεωρείται εκείνος που δεν γνωρίζει ξένες γλώσσες και να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή, συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι σταδιακά γινόμαστε μέρος σε ένα κόσμο όπου εκείνος που δε θα είναι ικανός να αποκωδικοποιήσει την εικόνα θα αποτελεί τον αδύναμο κρίκο. Η φωτογραφία γίνεται εργαλείο ιδεολογικής αναπαραγωγής της πραγματικότητας, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την προωθούν.
Ο αναπαραγωγικός χαρακτήρας της φωτογραφίας εν γένει έγκειται στο γεγονός ότι είναι εύκολη ως προς τη χρήση και ότι υπακούει στις επιταγές του κοινώς αποδεκτού. Η φωτογραφία αναπαράγει ιδεολογικά την πραγματικότητα χωρίς να αφήνει το περιθώριο αμφισβήτησης.
Η σχεδιασμένη φιγούρα μοιάζει σαν να αποτελεί μέρος τελετουργίας. Το κοριτσάκι απωθεί το θάνατο (είτε της μητέρας της, είτε το θάνατο γενικότερα) με τον ίδιο τρόπο που τον απωθεί και η φωτογραφία εν γένει. Η φωτογραφία γίνεται υποκατάστατο του αντικειμένου αναφοράς, ο συνδετικός κρίκος του τώρα με το τότε. Καταλαμβάνει τη θέση της πραγματικότητας, την εξαλείφει και γίνεται η ίδια πραγματικότητα. Σε μία προσπάθεια να βρω πληροφορίες για την ιστορία που κρύβεται πίσω από τη φωτογραφία επιδίδομαι σε ένα διαδικτυακό κυνήγι απαντήσεων. Η ιστορία που κυριαρχούσε ήθελε το κοριτσάκι ορφανό από μητέρα, τα βράδια να μη μπορεί να κοιμηθεί. Ένα βράδυ καθώς οι υπεύθυνοι το αναζητούσαν το βρήκαν στον προαύλιο χώρο να κοιμάται εν μέσω μίας σχεδιασμένης φιγούρας. Η μητέρα του, μάλλον, που είχε χάσει.
Ξανακοίταξα τη φωτογραφία σκεπτόμενη πως την απώλεια δύσκολα τη διαχειρίζεται κάποιος. Κοιτάζοντας τη φωτογραφία άρχισα να εμμένω στις λεπτομέρειες. Το δεμένο μαντήλι της φιγούρας από κιμωλία άναψε τη σπίθα της αμφιβολίας μέσα μου. Ένα κοριτσάκι τόσο μικρό μέσα στη νύχτα ζωγραφίζει με τόση λεπτομέρεια; Αποθηκεύω τη φωτογραφία στον υπολογιστή μου και τη μεγεθύνω. Ψάχνω να βρω την κιμωλία, αλλά δεν τα καταφέρνω. Κάτω δεξιά υπάρχει ένα σημείο που μοιάζει με χαμόγελο, αλλά μάλλον πρόκειται για την υπογραφή του φωτογράφου. Περνάω αρκετή ώρα κοιτάζοντας την. Συνήθως δεν είμαι ιδιαίτερα καχύποπτη, παρόλα αυτά ξεκινάω μία καινούργια έρευνα. Βάζω καινούργιες λέξεις κλειδιά στη μηχανή αναζήτησης. Ανακαλύπτω έναν Ιρακινό καλλιτέχνη, τον Bahareh Bisheh. Εντοπίζω μία σειρά από φωτογραφίες που πάνω κάτω έχουν το ίδιο concept. Ένα κοριτσάκι σε εμβρυακή στάση ξαπλωμένο στο έδαφος και γύρω του σχεδιασμένες με κιμωλία φιγούρες. Η σειρά φωτογραφιών τιτλοφορείται I Have a Mother.
Σε κάποια άρθρα διαβάζω ότι πρόκειται για την ανιψιά του. Η παιδική ηλικία συνυφασμένη με τη ζωή και το θάνατο, οριοθετημένη από καμουφλαρισμένους κανόνες, μοιάζει εγκλωβισμένη και δίχως χώρο για να αναπτυχθεί. Η γυναίκα, γενικότερα, κυριαρχεί στα θέματα του. Κάποιος μέσα από προσωπικές συνδηλώσεις μπορεί να δει την ιρακινή κοινωνία μέσα από τα μάτια του φωτογράφου. Όταν ψάχνεις βρίσκεις, λέει το ρητό. Ανακάλυψα ότι κάπου στη Κίνα, κάποιος στο twitter δημοσίευσε αυτή τη φωτογραφία και έγραψε την ιστορία που έχει προαναφερθεί και που αποτέλεσε τη θρυαλλίδα που προκάλεσε την πυροδότηση άπειρων αναμεταδόσεων της πληροφορίας. Λίγες μόλις μέρες αργότερα νέα σειρά άρθρων αποκάλυπτε την αλήθεια. Θα μπορούσε, σκέπτομαι, και η σύγχρονη ζωή να γεννά στον άνθρωπο την ανάγκη και το συναίσθημα.
Ίσως, πάλι, τα Μέσα να εκμεταλλεύονται αυτή την ανάγκη. Όπως και να ‘χει, ο καλλιτέχνης κατάφερε να ευαισθητοποιήσει, να κινήσει το ενδιαφέρον και να ενημερώσει σε παγκόσμια κλίμακα τα δεινά τεκταινόμενα της χώρας του. Είτε είναι ορφανό το κοριτσάκι, είτε πρόκειται για την ανιψιά του, το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Το ζητούμενο είναι ότι οι άνθρωποι κινούνται σε ένα κόσμο όπου βομβαρδίζονται από ανακρίβειες και παραπληροφόρηση. Το μπαλάκι στον επόμενο γύρω ανήκει στον εκάστοτε αναγνώστη – θεατή, και στο κατά πόσο θα αποδεχτεί την επόμενη είδηση αφιλτράριστη και δίχως όρους.
Η Ελένη Λαδά είναι φοιτήτρια στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστήμιου Πατρών, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών.
SHARE
Στηρίξτε-Ενισχύστε την iΠόρτα με τη δική σας χορηγία…
Το σκίτσο είναι του Βαγγέλη Παυλίδη
