ΟΣΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΜΗ ΕΔΥΝΑΤΟ ΣΥΝΘΗΚΑΣ ΠΟΙΕΙΣΘΑΙ

ΤΑΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΜΗ ΒΛΑΠΤΕΙΝ ΑΛΛΗΛΑ ΜΗΔΕ ΒΛΑΠΤΕΣΘΑΙ

ΠΡΟΣ ΤΑΥΤΑ ΟΥΘΕΝ ΗΝ ΔΙΚΑΙΟΝ ΟΥΔΕ ΑΔΙΚΟΝ

ΩΣΑΥΤΩΣ ΔΕ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ ΟΣΑ ΜΗ ΕΔΥΝΑΤΟ

Η ΜΗ ΕΒΟΥΛΕΤΟ ΤΑΣ ΣΥΝΘΗΚΑΣ ΠΟΙΕΙΣΘΑΙ

ΤΑΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΜΗ ΒΛΑΠΤΕΙΝ ΜΗΔΕ ΒΛΑΠΤΕΣΘΑΙ

Όπως είπαμε και στην προηγούμενη Δόξα, δεν υπάρχει ούτε θεϊκή ούτε ανθρώπινη δικαιοσύνη, παρά μόνον συμφωνίες μεταξύ των ανθρώπων για να μη βλάπτουν ούτε να βλάπτονται μεταξύ τους.

Ο Επίκουρος επανέρχεται εδώ στην έννοια της δικαιοσύνης, παρατηρώντας ότι η λεγόμενη «φυσική» δικαιοσύνη είναι απόρροια των συμφωνιών μεταξύ των ανθρώπων, κι ότι για τους ζωντανούς, που δεν έχουν συνάψει τέτοιες συμφωνίες, δεν υπάρχει ούτε δίκαιο ούτε άδικο. Κανένας δηλαδή ζωντανός άνθρωπος δεν μπορεί να υπερασπιστεί κάποιο δίκαιο ή να καταγγείλει κάποιο άδικο, εάν δεν έχει συνάψει μια περί μη βλάβης συμφωνία. Δίκαιο και άδικο δεν υπάρχει για τους εκτός της συγκεκριμένης συμφωνίας.

Η ίδια ακριβώς σκέψη αφορά και στις μεγάλες ομάδες ανθρώπων, δηλαδή τα έθνη. Όσα έθνη, για παράδειγμα, σήμερα έχουν συνυπογράψει διαμέσου των κυβερνήσεών τους, τον καταστατικό χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καλύπτονται θεωρητικά από τις διατάξεις του εν λόγω χάρτη, που στην ουσία αποτελεί μια συνθήκη μεταξύ των κρατών-μελών για να μη βλάπτουν και να μη βλάπτονται μεταξύ τους. Γι’ αυτό το λόγο κράτη που δεν είναι μέλη του ΟΗΕ δεν μπορούν να επικαλεστούν τις προστατευτικές διατάξεις του. Η Ελβετία, για παράδειγμα έγινε μέλος του ΟΗΕ το 2002. Κατά τα προηγούμενα χρόνια και παρά τη χαρακτηριστική της ουδετερότητα, η χώρα αυτή, εάν δεχόταν επίθεση από τους γείτονές της, δεν θα μπορούσε να επικαλεστεί τις σχετικές διατάξεις του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ.

Προφανώς ο Δάσκαλος του Κήπου επιμένει εδώ στη σχετικότητα των συνθηκών μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίες όπως σήμερα έτσι και τότε παραβιάζονταν ευκολότατα. Έτσι η ύπαρξη των συνθηκών μη επίθεσης μεταξύ συγκεκριμένων κρατών, διασφαλίζει τα εν λόγω κράτη έως τη μέρα που θα σημειωθεί η πρώτη παραβίαση.

Η ειρήνη λοιπόν και η ευημερία που επικρατούν κατά τη διάρκεια της τήρησης της συνθήκης, δεν είναι αιώνιες, διότι η ισχύς της συνθήκης είναι σχετική και διαρκεί μέχρι την επόμενη παραβίαση. Τίποτα δεν μπορεί να εγγυηθεί την αβλάβεια ούτε των ανθρώπων ούτε των εθνών, διότι άλλο δίκαιο πέρα από εκείνο που συνομολογείται από τις συνθήκες μεταξύ των ενδιαφερομένων, δεν υπάρχει.