Σπάνια ένας ζωγράφος επιτρέπει στους άλλους να δούνε το μυστικό του ατελιέ με τόση άδολη γενναιοφροσύνη όπως ο Κυριάκος Κατζουράκης. Ένας δημιουργός του κόσμου που, αν και αναπνέει τον αέρα του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, πρωτίστως φέρει τον τόπο του σαν το μέσα του ρούχο. Κι ακόμη σπανιότερα έχουν την ευκαιρία οι προσεχτικοί αναγνώστες να διαβάσουν το χρονικό μιας εποχής ενώ αυτή ακριβώς η εποχή δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει το άνυσμά της. Ο Κατζουράκης ανήκει στους καλλιτέχνες που επιμένουν έπειτα από πολλές ματαιώσεις ότι δεν μπορείς να κάνεις τέχνη αν δεν πιστεύεις ότι μία πινελιά μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. (Ούτε να ζήσεις δεν μπορείς χωρίς αυτή την πίστη, αυτή την τρελή ελπίδα).

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Κυριάκος Κατζουράκης προσφεύγει στη γραφή αντί της ζωγραφικής για να ψηλαφίσει τα του εαυτού του και τα της εποχής μας, ασφαλώς όμως είναι η πιο επίσημη και η πιο διεξοδική. Το κείμενο άλλοτε εξιστορεί, επιμένοντας στη σχέση του εσωτερικού βίου με τα εξωτερικά γεγονότα, την πολιτική και τις συνέπειές της, άλλοτε ανατρέχει σε άλλα κείμενα για να στηριχτεί κι άλλοτε αφήνεται αναρχικό και απρόβλεπτο, ισορροπώντας ανάμεσα στην πρόζα και τον στίχο. Σ’ αυτό το αυτοαναφορικό, βαθύτατα αποκαλυπτικό κείμενο, ο συγγραφέας μιλάει περισσότερο για τις αδυναμίες και τις ανασφάλειές του παρά για τις δυνατότητες και τις –αναμφισβήτητες – επιτυχίες του.

Πώς να μιλήσεις για τη σύγχρονη ελληνικότητα σε μια χώρα που Πωλείται; διερωτάται ο Κυριάκος Κατζουράκης. Σε αυτό το κινούμενο σαν άμμος τοπίο, σ’ αυτή τη δίνη που βιώνουμε σαν άτομα και σαν χώρα– και μάλιστα τώρα, που δεν έχουμε ακόμα φτάσει στο μάτι του κυκλώνα, για να γευτούμε τη γαλήνη του θανάτου ή την υπόσχεση μιας άλλης ζωής–, η δημιουργική πορεία του Κατζουράκη, από το Ιερά οδός και το Ο δρόμος προς τη Δύση, από την πρώτη του ζωγραφιά ως το Τέμπλο και τις Μικρές εξεγέρσεις, στήνει την τοιχογραφία του στο καταραμένο και γι’ αυτό καθαγιασμένο μεταίχμιο ανάμεσα στην προσωπική και τη συλλογική απελευθέρωση. Ανάμεσα στην τέχνη που όταν γίνεται ζωή είναι πιο πολύ τέχνη και στη ζωή που γίνεται μέσα από τον πόνο τέχνη. «…Όταν ψάχνεις την ιστορία ενός τόπου και των ανθρώπων που τον κατοικούν, πρέπει να μάθεις να ακούς τη σιωπή. Η πόλη δεν βρίσκεται εκεί για σένα, εσύ βρίσκεσαι τυχαία εκεί. Για να καταλάβεις την ιστορία της πόλης και των ανθρώπων της, πρέπει να ακούσεις τη σιωπή. Κατόπι, θ’ αρχίσεις να διακρίνεις. Γιατί η σιωπή εν τέλει δεν είναι άδεια: κατοικείται! Αλλά μπορεί να γίνει και ανυπόφορη: να περιμένεις, να αφουγκράζεσαι άδικα, να μη συμβεί τίποτα. Αλλά όταν συμβεί κάτι, θα είναι πολύ κοντά στην αλήθεια που διψάς να δεις και ν’ ακούσεις.

Η αλήθεια που αναβρύζει από τη σιωπή θ’ αρχίσει να κυλάει με το ρυθμό του νερού. Κι άμα θέλεις να καταγράψεις όσα συμβαίνουν σήμερα και νομίζεις ότι σε κυνηγάει ο χρόνος, μη βιάζεσαι! Φαντάσου μόνο πώς θα είναι αυτά που καταγράφεις είκοσι, τριάντα χρόνια μετά, πόσο χρήσιμα για τους ανθρώπους τότε! Σήμερα όμως ζητούν την κατανόησή σου, γιατί ούτε να αμύνονται γνωρίζουν ούτε θέλουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Ίσως με τη σιωπή τους σου προσφέρουν ό,τι πράγματι χρειάζεσαι…» Απόσπασμα από το κεφ. Το ποτάμι 1 Την επιμέλεια του βιβλίου είχε η ποιήτρια Μαρία Λαϊνά, και τα εισαγωγικά κείμενα είναι της Πέπης Ρηγοπούλου, (Πώς να μιλήσεις για τη σύγχρονη ελληνικότητα σε μια χώρα που «Πωλείται»;) και του Μάνου Στεφανίδη, (Ένας ζωγράφος ερμηνεύει τον εαυτό του ερμηνεύοντας τον κόσμο).

Το βιβλίο που καλύπτει όλες τις πτυχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Κ.Κ. παρουσιάζεται στις παρακάτω ενότητες: ΑΘΩΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΝΟΧΕΣ ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΥΛΗ ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΦΟΡΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ● ΕΙΜΑΣΤΕ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΠΟΙΩΝ ΑΛΛΩΝ ● ΣΥΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΤΕΧΝΩΝ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ ● ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΘΟΔΟΞΙΕΣ

Σελίδες: 336 ♦ Τιμή: 22,90 € Αθήνα, Απρίλιος 2013

Βιογραφικό σημείωμα: Ο Κυριάκος Κατζουράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ με τον Ι. Μόραλη (1963-1968). Ήταν ιδρυτικό μέλος της ομάδας «5 Νέοι Έλληνες Ρεαλιστές» (1968-1972). Το 1972 μετανάστευσε στο Λονδίνο με τη Χρύσα Βουδούρογλου. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στη Saint Martins School of Art και στο Croydon College of Art and Design. Το 1976 o Eduardo Paolozzi οργάνωσε έκθεση με έργα του στη Serpentine Gallery του Arts Council. Το 1977 γεννήθηκε ο γιος του Άρης. Έχει κάνει πολλές ατομικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο το 1979 και στην 11η Μπιενάλε του Παρισιού το 1980. Επέστρεψε στην Αθήνα, όπου από το 1987 ζει με τη σύντροφό του Κάτια Γέρου. Έκτοτε συνεργάζονται στο θέατρο και στον κινηματογράφο (Ο δρόμος προς τη Δύση, Γλυκιά μνήμη, Μικρές εξεγέρσεις). Στις εικαστικές του εγκαταστάσεις συγκαταλέγονται το Τέμπλο, η Προσωπογραφία, η Ιερά οδός και Ο δρόμος προς τη Δύση – Το πολιτικό καμπαρέ «του δρόμου». Τα χρόνια 1989-2006 συνεργάστηκε με τον Γ. Λαζάνη στο Θέατρο Τέχνης. Άρθρα του δημοσιεύονται στο περιοδικό Ο Πολίτης καθώς και στις εφημερίδες Αυγή και Εποχή. Το 2005 εξελέγη καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών στο ΑΠΘ. Το 2013 εκδόθηκε ο κατάλογος της αναδρομικής έκθεσής του από το μουσείο Μπενάκη και τις εκδόσεις Μίλητος, και το βιβλίο του Τάξη στο χάος από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.