Ο προστάτης, από τους σημαντικότερους αδένες, είναι όργανο με ουσιαστική συμμετοχή στη σεξουαλική λειτουργία, η οποία είναι λογικό να επηρεάζεται από τις παθήσεις του, που είναι η προστατίτιδα, η καλοήθης υπερπλασία και ο καρκίνος.

Οι προστατίτιδες εκδηλώνονται όταν μικρόβια ή άλλοι μικροοργανισμοί προκαλέσουν φλεγμονή στον αδένα. Τα συμπτώματα της μπορεί να είναι… ηχηρά, όπως υψηλός πυρετός και δυσκολία κατά την ούρηση ή ήπια (χρόνια προστατίτιδα) με τη μορφή πόνου και ευαισθησία στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, δυσκολία κατά την ούρηση αλλά και σεξουαλικές δυσλειτουργίες όπως διαταραχές της ερωτικής επιθυμίας, της στύσης και της εκσπερμάτισης. Η έγκυρη διάγνωση και θεραπεία είναι υψίστης σημασίας.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι από τις πλέον συχνές παθήσεις που προσβάλλουν τους άνδρες μέσης ηλικίας και άνω. Η διόγκωση του προστάτη αδένα αυξάνεται με την ηλικία. Ο διογκωμένος προστάτης φράζει την ουρήθρα με αποτέλεσμα ο ασθενής να δυσκολεύεται κατά την ούρηση με συμπτώματα πολύ ενοχλητικά και σημαντικό αντίκτυπο στη ποιότητα ζωής του καθώς είναι επιρρεπής και σε στυτική δυσλειτουργία αλλά και σε διαταραχές εκσπερμάτισης.

Η χειρουργική αφαίρεση του προστάτη αδένα γίνεται πλέον από την ουρήθρα χωρίς τομές. Οι σύγχρονες τεχνικές είναι ελάχιστα επεμβατικές, σχεδόν αναίμακτες με ελάχιστο χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο, γρήγορη ανάρρωση και με πολύ καλά λειτουργικά αποτελέσματα.

Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται συνήθως στις μεγάλες ηλικίες και είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους άνδρες των δυτικών κοινωνιών. Αποτελεί τη δεύτερη μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο.

Τα τελευταία 20 χρόνια η συχνότητα του κλινικού καρκίνου έχει αυξηθεί πολύ λόγω των ευαίσθητων μεθόδων διάγνωσης σε συνδυασμό με την αυξημένη ευαισθητοποίηση των ανδρών για προληπτικό έλεγχο. Το PSA έχει γίνει πλέον παγκοσμίως εξέταση ρουτίνας η οποία σε συνδυασμό με τη δακτυλική εξέταση, το διορθικό υπερηχογράφημα και τη βιοψία προστάτη βοηθά στη σταδιοποίηση της και στη λήψη ορθών θεραπευτικών αποφάσεων.

Η πρόληψη του καρκίνου του προστάτη διακρίνεται σε πρωτογενή και δευτερογενή. Η πρωτογενή αφορά τις διατροφικές συνήθειες των ανδρών. Η ελαττωμένη πρόσληψη του κόκκινου κρέατος και η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών και βιταμινών E& D, και ιχνοστοιχείων, έχουν προστατευτικό ρόλο.

Η δευτερογενής πρόληψη απευθύνεται στο μαζικό πληθυσμό για πρώιμη διάγνωση. Συνιστάται ετήσιος προληπτικό έλεγχος των ανδρών άνω των 50ετών με δακτυλική εξέταση και PSA. Διαπιστωμένοι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, η φυλή και η κληρονομικότητα.