*Η Μαρίνα Μόσχα είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια

στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

[www.askitis.gr]  

Η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες ψυχικές παθήσεις. Στην προσπάθεια αντιμετώπισής της πολλά ακούγονται και γράφονται, όπως αρκετά μεγάλη είναι και η παραπληροφόρηση που κυκλοφορεί μέσα από μύθους και μισές αλήθειες…

Μύθος 1: Δεν είναι πραγματική ασθένεια

Η κατάθλιψη θεωρείται μία σοβαρή ιατρική κλινική κατάσταση, που αρκετές φορές συγχέεται με την κοινή θλίψη. Βιολογικές ενδείξεις της νόσου, σε σαρώσεις του εγκεφάλου δείχνουν ανωμαλία στα επίπεδα δραστηριότητας, όπου οι βασικές χημικές ουσίες του εγκεφάλου που μεταφέρουν τα σήματα, φαίνεται επίσης να είναι εκτός ισορροπίας στα καταθλιπτικά άτομα.

Μύθος 2: Η έντονη εργασιομανία νικάει και διώχνει την κατάθλιψη

Η κατάθλιψη επηρεάζει περίπου 1 στους 6 ανθρώπους σε κάποια φάση της ζωής τους. Επικρατεί η θεώρηση ότι αν κάποιος πέσει “με τα μούτρα” στη δουλειά θα μπορέσει να την καταπολεμήσει. Ασφαλώς και είναι μύθος, εφόσον μάλιστα η έντονη εργασιομανία θεωρείται από μόνη της δείκτης κατάθλιψης, κυρίως στους άνδρες. Η εργασιομανία μπορεί να βοηθήσει με πιο απλές μελαγχολικές φάσεις της ζωής μας και ήπιας μορφής κατάθλιψη, βοηθώντας μας να νιώσουμε και πάλι αποδοτικοί και δημιουργικοί, καθώς και να αποφύγουμε τις αρνητικές, “μαύρες” και απαισιόδοξες σκέψεις.

Μύθος 3: Η κατάθλιψη είναι μόνο αυτό-λύπηση

Σήμερα, με τους γρήγορους ρυθμούς που κυλάει η ζωή μας, αλλά και με την άποψη ότι ο δυνατός πετυχαίνει, όπου ο θαυμασμός δίνεται στη δύναμη της θέλησης και στη ψυχική αντοχή, όποιος φαίνεται ότι δεν ακολουθεί τους σύγχρονους ρυθμούς και μένει πίσω λόγω κατάθλιψης θεωρείται ότι απλά είναι τεμπέλης και ευθυνόφοβος. Αυτός που πάσχει από κλινική κατάθλιψη, δεν είναι απλά τεμπέλης που προσποιείται ότι κάτι δεν πάει καλά για να αποφύγει να δουλέψει, να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του ή να αναλάβει τις ευθύνες του. Δεν πρόκειται για ένα μίζερο άτομο που δεν κάνει τίποτα άλλο από το να λυπάται τον εαυτό του. Ούτε αν πει ότι “θα κάνω κάτι¨ σημαίνει ότι έτσι απλά θα φύγει μακριά και η κατάθλιψη. Ας μην ξεχνάμε ότι η κατάθλιψη είναι μια κλινική πάθηση, μία ψυχική ασθένεια, ένα πρόβλημα υγείας. Όπως και άλλες ψυχικές παθήσεις, μπορεί να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία.

Μύθος 4: Βοήθεια σημαίνει μία ζωή με φάρμακα

Αν και έχει γίνει αρκετός ντόρος για τα φάρμακα στις ψυχικές παθήσεις και πόσο “εύκολα” μπορούν να χορηγηθούν, η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη όταν κρίνεται από τον ψυχίατρο που είναι ο πλέον αρμόδιος γιατρός για να θεραπεύσει την κατάθλιψη. Ακόμα και αν όταν όμως χρειάζονται τα αντικαταθλιπτικά, δεν σημαίνει ότι θα τα χορηγούνται για μία ζωή. Ο γιατρός θα προσδιορίσει το σωστό χρονικό διάστημα της φαρμακευτικής αγωγής και θα αποφασίσει τη διακοπή τους.

Δεν σημαίνει με αυτό ότι όλοι οι καταθλιπτικοί άνθρωποι χρειάζεται να ακολουθήσουν φαρμακευτική αγωγή, καθώς σήμερα υπάρχει και η ψυχοθεραπεία που βοηθάει το καταθλιπτικό άτομο να πάρει και πάλι τη ζωή του στα χέρια του μέσα από την επίγνωση της κατάστασής του και την στήριξη προς την ενεργοποίησή του ξανά.

Μύθος 5: Οι καταθλιπτικοί άνθρωποι κλαίνε πολύ

Δεν ισχύει πάντα. Υπάρχουν καταθλιπτικοί άνθρωποι που είναι περισσότερο ευερέθιστοι και κλαίνε πιο εύκολα, χωρίς αυτό όμως να είναι ο κανόνας. Μάλιστα, μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να κλάψουν ακόμη και όταν είναι πολύ λυπημένοι. Αντίθετα, αισθάνονται περισσότερο “άδειοι και κενοί” συναισθηματικά, με αισθήματα αχρηστίας και αναξιότητας. Ακόμη και χωρίς τα δραματικά συμπτώματα, η μη θεραπεύσιμη κατάθλιψη εμποδίζει τους ανθρώπους να ζήσουν τη ζωή τους και να βιώσουν όλα τα συναισθήματα.

Μύθος 6: Κατάθλιψη σημαίνει γηρατειά

Αρκετός κόσμος θεωρεί ότι η κατάθλιψη είναι συνυφασμένη με τα γηρατειά. Εν μέρει είναι αλήθεια, εφόσον στην τρίτη ηλικία οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν καταθλιπτικά συμπτώματα κυρίως την εποχή της συνταξιοδότησης μέχρι να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους και να προσαρμοστούν στη νέα αυτή κατάσταση. Οι περισσότεροι όμως άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη δεν είναι ηλικιωμένοι, ενώ μάλιστα υπάρχουν και πολλοί ηλικιωμένοι που γερνούν χωρίς να έχουν κατάθλιψη. Ας έχουμε στο μυαλό μας, ότι τα ηλικιωμένα άτομα μπορούν να κρύψουν τη θλίψη τους ή να παρουσιάσουν διαφορετικά, ασαφή συμπτώματα, όπως το φαγητό απλά να μην έχει καλή γεύση πια, της ανάγκης για ύπνο. Τα ιατρικά προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη στα άτομα της τρίτης ηλικίας, καθώς και η κατάθλιψη μπορεί να επιβραδύνει την ανάρρωση από μια καρδιακή προσβολή ή χειρουργική επέμβαση.

Μύθος 7: Οι έφηβοι είναι δυσαρεστημένοι από τη φύση τους

Η εφηβεία γνωρίζουμε ότι είναι μία περίοδος που χαρακτηρίζεται από πολλές συναισθηματικές διακυμάνσεις. Πολλοί έφηβοι είναι κυκλοθυμικοί και χαρακτηρίζονται από αυτή τη συναισθηματική μεταβλητότητα, περνώντας από την θλίψη στην χαρά και το αντίθετο. Καλό είναι να έχουμε το νου μας όμως, αν η θλίψη, η λύπη ή η εφηβική ευερεθιστότητα διαρκεί αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως τότε δεν πρόκειται για την τυπική “εφηβική μελαγχολία”, καθώς δεν είναι φυσιολογικό για τους εφήβους. Όταν τα αρνητικά συναισθήματα διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες, μπορεί να είναι ένα σημάδι εφηβικής κατάθλιψης, που αναπτύσσεται σε περίπου 1 στους 11 εφήβους. Άλλα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ότι ένας έφηβος μπορεί να χρειαστεί βοήθεια είναι το να αισθάνεται συνεχώς λυπημένος ή ευερέθιστος ακόμη και με τους φίλους του, αν δεν παίρνει ευχαρίστηση από αγαπημένες του δραστηριότητες ή αν παρουσιάσει μια ξαφνική πτώση στους βαθμούς.

Μύθος 8: Η κατάθλιψη είναι μία σκληρή ψυχική πάθηση και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί

Καθαρός μύθος. Μπορεί η κατάθλιψη στη βαριά της μορφή να φαίνεται δύσκολο να αντιμετωπιστεί, όταν όμως ακολουθούνται οι θεραπευτικές οδηγίες και υπάρχει και το κατάλληλο πλαίσιο στήριξης μπορεί το βαριά καταθλιπτικό άτομο να ανακάμψει. Τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα για τους πιο ήπιους και μέτριους τύπους κατάθλιψης, όπου μια μεγάλη μελέτη από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (USA), έδειξε ότι το 70% των ανθρώπων απαλλάχτηκε από τα καταθλιπτικά συμπτώματα με τη χρήση των αντικαταθλιπτικών. Διάφορες μελέτες επίσης, δείχνουν ότι η καλύτερη θεραπεία είναι ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας.

Μύθος 9: Το να μιλήσει κάποιος για τα προβλήματά του, κάνει τα πράγματα χειρότερα

Για πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι τον να μιλάει κανείς γι αυτό που τον βασανίζει δημιουργεί και άλλα προβλήματα και κάνει τα πράγματα χειρότερα! Έτσι, μέσα από αυτό το στερεότυπο, οι άνθρωποι δεν είχαν μάθει να μιλάνε για τον εαυτό τους, ενώ μάλιστα κάποιος να αναφέρεται στον εαυτό του και στο τι του συμβαίνει θεωρούνταν εγωιστική συνήθεια ή και δείγμα γκρίνιας ή μιζέριας. Σήμερα, ευτυχώς έχει αποδειχθεί ότι οι συζητήσεις με έναν επαγγελματία μπορούν να κάνουν τα πράγματα πολύ καλύτερα, βοηθώντας το καταθλιπτικό άτομο να εκφράσει αυτό που του συμβαίνει, να αρχίσει να μην το φοβάται και να πάρει τη ζωή του και πάλι στα χέρια του, μέσα από την βοήθεια, την στήριξη και την καθοδήγηση. Η ψυχοθεραπεία βοηθάει στη θεραπεία της κατάθλιψης με την αντιμετώπιση των αρνητικών προτύπων σκέψης, την αναγνώριση και την έκφραση των συναισθημάτων, καθώς και στα προβλήματα σχέσεων. Το πρώτο βήμα είναι να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Μύθος 10: Την κατάθλιψη μπορεί να την ξεπεράσει μόνος του κάποιος που έχει δυνατό χαρακτήρα, διαφορετικά θεωρείται αδύναμος

Η κατάθλιψη δεν έχει να κάνει με το αν κάποιος είναι ή όχι δυνατός ή αδύναμος χαρακτήρας. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για ψυχική νόσο που προσβάλλει άτομα χωρίς να κάνει διακρίσεις. Βλέπουμε άτομα και μαθαίνουμε και από τα ΜΜΕ ότι πάσχουν από κατάθλιψη (π.χ.ο ηθοποιός Ρόμπιν Ουίλιαμς) και αναρωτιόμαστε πως είναι δυνατόν, ένας άνθρωπος με τόσο λαμπρή καριέρα, που έκανε μεγάλο αγώνα για να φτάσει στην κορυφή…

Εξομολογήσεις διάσημων:

«Οι άνθρωποι νομίζουν ότι αν έχεις κατάθλιψη, έχεις κατάθλιψη για κάποιο λόγο. Ο πραγματικός λόγος που μου συμβαίνει αυτό είναι γιατί υποφέρω από μια αρρώστια που ονομάζεται κατάθλιψη» – RobbieWilliams, Τραγουδιστής

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός Χάλι Μπέρι, υπέφερε από χρόνια μορφή κατάθλιψης μετά το επεισοδιακό διαζύγιο της το 1997. «Είχα αποφασίσει να αυτοκτονήσω. Πήγα στο γκαράζ, έβαλα μπροστά το αυτοκίνητό μου, αλλά κάτι με κράτησε την τελευταία στιγμή».

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr